JavaScript is required for this website to work.
Binnenland

Man van Spy in bad van Spa

Pieter Bauwens12/4/2012Leestijd 3 minuten

Wat is de Waalse identiteit? In Wallonië is er net als in Vlaanderen discussie over. Bestaat ze wel? En zo ja, wat, hoe of waarom? Het Waalse Gewest wil de Waalse identiteit ondersteunen en zo komen wetenschap, cultuur en geschiedenis op uw salontafel.

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Voor ons ligt een lijvig boek: Een culturele geschiedenis van Wallonië. Inclusief de noten een pil van 400 pagina’s. Uitgegeven bij het Mercatorfonds, dus niet op krantenpapier, maar een luxueuze uitgave, vol reproducties. Deze bijdrage tot het stofferen van de Waalse identiteit kreeg immers alle steun van de Nationale Loterij en Wallonië. De Waalse regering heeft het boek opgenomen in het Plan Marshall 2.Vert als ‘essentiële bijdrage aan de bekrachtiging van de Waalse identiteit en het als dusdanig genereus financieel ondersteund. De Waalse overheid heeft het werk ook volledig beschikbaar gemaakt op de portaalsite van Wallonië om het bereikbaar te maken voor een groot publiek.’ En om het plaatje compleet te maken hebben heel wat Waalse steden en gemeenten het werk aangekocht om bij te dragen ’tot een grote verspreiding van deze publicatie’.

Ten eerste het is een prachtig boek. Een lust voor het oog én interessant. De artikels zijn geschreven door diverse vakspecialisten. Na een inleiding en een verzameling kaarten krijgen we in acht hoofdstukken een overzicht van de geschiedenis van Wallonië: van prehistorie over Romeinen en middeleeuwen – Karolingers, prinsen en steden – tot ‘welke institutionele ruimte wordt de Waalse cultuur door de staatshervorming toebedeeld’. Vervolgens dertien thematische hoofdstukken waarin een overzicht wordt gegeven van de Waalse cultuur: van taal en literatuur (Waalse en Franse is een apart hoofdstuk), muziek, podiumkunsten, artistieke ontwikkeling, beeldende en plastische kunsten, fotografie, film en musea. Telkens prachtig geïllustreerd en van een meer dan degelijk niveau. Een goudmijn. Een derde deel behandelt ‘Wallonië en de ander’. Waarin de banden, invloeden en beelden van en over Walen door de buren aan bod komen. Zo schetst ook Guido Fonteyn ‘Over zoeloes en anderen “luie Walen”‘, een Vlaamse kijk op de Walen.

Identiteit

Net voor het slot door de auteur-redacteur Bruno Demoulin, is er een opmerkelijk hoofdstuk van Philippe Destatte (directeur-générale van het instituut Destrée): ‘Bestaat er een Waalse identiteit?’ Destatte, een overtuigd regionalist en dus identiteitsbeliever: ‘een regionale identiteit kan worden gezien als een proces waarin inwoners zich identificeren met hun regio. Dat proces is niet louter cognitief van aard, het gaat ook om het bewuste streven van bevolkingsgroepen naar wederzijdse erkenning en naar het uitdrukken van wat ze binnen het gemeenschappelijke kader van hun grondgebied willen worden. (…) regionale identiteit is derhalve niet alleen een zaak van doorgeven van een verleden en een erfgoed, ze is per definitie toekomstgericht’. Destatte geeft daarna een overzicht van de doorlopen etappes in de exploratie van de Waalse identiteit. Uiteraard komen dezelfde thema’s aan bod als in Vlaanderen: Wallonië is een uitvinding van de twintigste eeuw, of een uitvinding van de Waalse beweging in de negentiende eeuw. Dat wordt tegenover de kaarten uit de 17de eeuw geplaats en andere oude temen over ‘het Walenland’ waarna een hele argumentatie volgt om de eenheid van de bevolking te bevestigen in dat deel van de wereld dat we nu Wallonië noemen. En ook Destatte komt op een punt waar de taal een bepalende factor van de Waalse identiteit blijkt te zijn. Uiteindelijk komt Destatte uit bij zijn begin. Identiteit draait om een gedeelde toekomstvisie om te benadrukken dat de opbouw van de Waalse identiteit geen nationalisme is, alles werd gedaan om te ontsnappen aan ‘een essentialistische opvatting van identiteitsopbouw’. De Waalse identiteit presenteert zich als waardengericht, een open geest. In die zin worden de openingswoorden van de parlementsvoorzitter in 1995 aangehaald: ‘Waal is ieder die woont en werkt op het Waalse grondgebied. Zijn Waals: alle opvattingen en overtuigingen die de mens eerbiedigen, zonder uitzondering. Als gemeenschap van mensen wil Wallonië aan de dag treden in zijn eigenheid en dat is ook: in openheid op de wereld’. Waarmee alles en niets gezegd is.

Pieter Bauwens is sinds 2010 hoofdredacteur van Doorbraak. Journalistiek heeft hij oog voor communautaire politiek, Vlaamse beweging, vervolgde christenen en religie.

Commentaren en reacties