JavaScript is required for this website to work.
post

Meer veiligheid in de EU

Lukas De Vos21/3/2017Leestijd 3 minuten

Het Europees Parlement evalueert het Europese veiligheidsplan: ‘Het tempo ligt veel te traag’.

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Op 22 maart, herdenkt België de 35 doden en bijna 324 gewonden bij terreuraanslagen op de luchthaven van Zaventem en het metrostation van Maalbeek. Met andere terreurdaden in Parijs, Madrid, Berlijn, Londen en Nice, werd de EU danig opgeschrikt. Een heel beveiligingsplan werd uitgewerkt, dat het Europees Parlement nu aan een grondige beoordeling onderwerpt.

De achilleshiel van een Europees veiligheidsbeleid blijft nog steeds de uitwisseling van gegevens. Niet dat er niets aan gedaan werd. De PNR-richtlijn over vliegtuigreizigers werd opgestart, maar de Nederlander Jeroen Lenaers (EVP) wierp meteen op dat amper zes lidstaten dat akkoord hebben ingevuld. ‘Het tempo ligt veel te traag’. Het informatiesysteem van Schengen is herzien, het Europees controlesysteem aan de buitengrenzen Etias verscherpt alle toezicht op wie de Unie binnenkomt of uitgaat. Sinds vorig jaar leidt Julian King de nieuwe commissie-opdracht van de Veiligheidsunie.

Tussen vrijheid en veiligheid

Namens het Maltese voorzitterschap bezwoer Ian Borg dat alleen open en volledige samenwerking van de orde- en inlichtingendiensten de richtsnoeren ter bestrijding van het terrorisme (december 2014) succes kan opleveren. Borg loofde de samenwerking met de internetproviders. Die zijn erin geslaagd tot 90 % van haatmails en opruiende propaganda (IRU) te verwijderen. Hij loofde ook de verstrenging van de wapenwetten. Vuurwapens kunnen makkelijker opgespoord worden, een nieuwe richtlijn verbiedt ook semi-automatische wapens. Maar het blijft een precair evenwicht tussen vrijheid en veiligheid, tussen privacy en bewaking.

Daarop speelde fractieleider van de Groenen, Philippe Lamberts, in. ‘Het gaat veel te ver dat in Frankrijk nu ook al intenties bestraft worden, ook als er geen misdaad gepleegd wordt’. Hij wees op twee grote gevaren voor de democratie. ‘Eén: de politiediensten krijgen teveel macht die niet gerechtelijk gecontroleerd wordt. Dat zet de poort open voor machtsmisbruik. Twee: elke proportie is weg. Elke burger wordt nu verdacht, de bewaking van de burger is totaal, straks totalitair’. Volgens Lamberts is dat onnodig, de meeste verdachten waren al lang bekend bij de ordediensten, maar de onderlinge communicatie bleef uit.

Financiën

De liberalen Gerard Deprez en Hilde Vautmans hadden vooral oog voor de slachtoffers. ‘Het is een schande dat net één maand geleden het laatste slachtoffer van de aanslagen bij ons het ziekenhuis kon verlaten, maar dat geen enkele getroffene een vergoeding heeft gekregen. Er bestaat wel een solidariteitsfonds voor natuurrampen, niet voor terreuraanslagen’. Zo’n fonds moet er onmiddellijk komen met Europees geld.

Vautmans wil ook, net als Dimitris Avramopoulos bevoegd voor migratie, de terroristen financieel uitroken. Verdachte financiële stromen vanuit derde landen dienen grondig nagegaan, verdachte rekeningen geblokkeerd of in beslag genomen. Er dient meer samengewerkt tegen radicalisering. En vooral, aldus Vautmans, ‘we hebben dringend een Europese inlichtingendienst nodig, een eigen FBI’. Cornelia Ernst van radicaal links viel haar bij. ‘Europol heeft wel 34% meer gegevens verzameld, maar wat gebeurt daarmee ?’

Anti-islam

Uiterst rechts trok voorspelbaar de anti-islamkaart. De eurosceptische Beatrix von Storch stelde vlakaf: ‘Multiculti ist gescheitert, de veelkleurige samenleving heeft schipbreuk geleden’. Gerolf Annemans van de groep Le Pen hekelde de ‘domme volksverhuizing’, en eiste ‘aanpassen of ophoepelen’. Zijn fractiegenoot Auke Zijlstra wees op de verderfelijke rol van de Moslimbroederschap.

Maar de socialisten waarschuwden voor zoveel eenzijdigheid. ‘Niet alle terreur is religieus geïnspireerd’, zei de Sloveense Tanja Fajon, ‘En we moeten in het eigen hart kijken. Efficiency opdrijven in plaats van naast elkaar te werken. Veiligheid moet vooral de sociale ongelijkheid terugdringen’. Om die reden wil Hilde Vautmans ook een wettelijk kader voor de inzet van privé-bewakinsgdiensten. ‘We moeten niet naar Amerikaanse toestanden gaan, met privémilities om zo te zeggen. Zij moeten duidelijke richtlijnen krijgen van wat kan en vooral wat niet kan. De privacy heeft evenveel rechten als het veiligheidsgevoel. Fouilleren of wapendracht, dat is een brug te ver. Malafide bedrijven moeten eruit’.

Veiligheid

Of ze zich dan niet voortdurend bespied voelt ? ‘Nee, het hoogste goed is toch de veiligheid van het eigen leven. We moeten waakzaam zijn. Als ik naar de luchthaven ga toon ik ook mijn paspoort, word ik gecontroleerd met gezichtsherkenning en elektronische checks. Dat is de tol van een open maatschappij. En dat heb ik er graag voor over’. Julian King breidde het veiligheidsprobleem nog uit: ‘We mogen ook de strijd tegen cybercriminaliteit en tegen misdaadbendes niet verwaarlozen, het gaat om meer dan terreur alleen’.

Foto (c) Reporters

Lukas De Vos (1949) is senior journalist (VRT, knack.be), docent, essayist. Recente boeken: 'Land! Land!'(2011); 'Heen' (2012); 'Ivo Michiels Poortwachter Woordwachter' (2013); 'Met Thrillend Oog' (2016); 'Apache, Niet Zomaar een Indianenverhaal' (2017). Europakenner, Aziëdeskundige, filmspecialist (Snapshots VVF). In voorbereiding: 'De Duitse Strop' (2018).

Meer van Lukas De Vos

Rechts gaat vooruit bij de recente federale verkiezingen in Zwitserland. Maar het land functioneert helemaal anders dan andere Europese democratieën.

Commentaren en reacties