JavaScript is required for this website to work.
Multicultuur & samenleven

Multiculturalisme: culturele verarming door religieuze verrijking

Wat is de meerwaarde van méér islam?

Pinar Akbas23/8/2017Leestijd 4 minuten

Een samenleving evolueert maar zonder religie. En dus zonder multiculturalisme

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Jaren geleden, toen ik nog politiek actief was en naïef idealistisch, werd mij gevraagd om in de Limburgse integratieraad te zetelen. Ik ben een paar keer naar die vergaderingen geweest. Maar na een enkele gesprekken ben ik afgehaakt omdat multiculturalisme en integratie werden gereduceerd tot louter een religieuze kwestie. Mijn aandachtsspanne lijkt dan op die van een goudvis, ik begin mij te ergeren aan de mensen en ben niet echt wat men tegenwoordig een teamplayer noemt.  Religie is te algemeen, laten we de zaken benoemen zoals ze zijn: het ging telkens over de islam. Ik moet toegeven dat mijn enthousiasme na twee vergaderingen getaand was, terwijl ik eigenlijk had moeten blijven om het debat over multiculturalisme een andere wending te geven. Hoe je het ook draait of keert, mensen denken nog altijd dat men ‘multicultureel’ is als men de mierzoete gebakjes, die worden aangeboden door moslims tijdens de ramadan, beleefd aanneemt. Of als men iftaravonden afstruint om daarna te preken over ‘verbondenheid’ en ‘verrijking voor de persoonlijke ontwikkeling van de toekomstige generaties’.

Multiculturele verrijking

Want wat wordt er nou bedoeld met die multiculturele verrijking? En hoe zal de persoonlijke ontwikkeling van iemand evolueren als die persoon enkel over religie kan spreken?

Mijn ouders waren bevriend met een Turks gezin met vier kinderen. Zij moslims, wij alevieten. Hun vader was zelfs een kemalist en fervent aanhanger van het secularisme. Hij werd uiteindelijk een vrome moslim maar liet zijn twee dochters, mijn vriendinnetjes, vrij. In de zomer fietsten wij urenlang doelloos rond, we verveelden ons dood in het oersaaie Overpelt. Wij luisterden naar Madonna, Michael Jackson en Genesis en kweelden mee met Salt ’n Peppa’s ‘Let’s talk about sex’. Zij gingen trouw naar de islamlessen en ik naar mijn zedenleerlessen en we praatten nooit over religie. Totdat de jongste zus in een hysterische bui alle posters van popsterren die op hun gemeenschappelijke slaapkamer hingen één voor één afscheurde en haar cassettes van Madonna in de papiermand kieperde. Reden? Volgens de islamitische regels is het verboden om foto’s van mensen op te hangen in je huis. Ik had er tot dan toe nog nooit over gehoord. Plots werd het ook logisch voor mijn ouders: hun vrienden hadden ook de foto van Atatürk, die jarenlang in hun woonkamer hing, verwijderd. Al een geluk dat de ouders alert genoeg waren om het gedrag van hun dochter bespreekbaar te maken. Ze kwam tot inkeer, maar bleef de islamlessen volgen en luisterde vanaf toen naar religieus geïnspireerde muziek, vaak in het Arabisch, wat ze niet begreep. Beide zussen zijn voor de buitenwereld vroom gebleven en zijn uiteindelijk getrouwd met een moslim. Het was eerder door groepsdruk dat ze radicaliseerde, want in mijn buurt gedroeg ze zich westers en rookte ze samen met mij stiekem de sigaretten van mijn moeder op.

Sentimenteel multiculturalisme

Na het lezen van het stuk over Roger Scrutons echt en sentimenteel multiculturalisme moest ik denken aan de vele malen dat ik met Marokkaanse moslims discussieerde over cultuur en religie. Telkens nodigde ik hen uit om mij meer te vertellen over hun cultuur, literatuur en muziek. Telkens mondde het gesprek uit in religie. Voor moslims en voorstanders van het multiculturalisme is het een essentieel onderwerp dat niet mag ontbreken in de samenleving. En net vandaag lezen we in de kranten over kleuters in de moslimgemeenschap die radicaliseren. Religie heeft multiculturalisme vervaagd. Multiculturalisme is geen en-en-verhaal meer maar louter een religieus begrip.

Je kan voor of tegen Atatürk zijn maar je kan niet ontkennen dat hij zijn land en zijn volk heeft verlost van de verstikkende Arabische wurggreep die zorgde dat het Turkse volk ongeletterd en achterlijk bleef. Vrouwen hadden geen rechten, bijna 90 % van de bevolking was analfabeet en had zelfs geen achternaam. Dankzij de hervormingen die Atatürk heeft doorgevoerd kunnen wij nu met trots spreken over een rijke cultuur die wereldberoemd is. En ik heb het niet over baklava of döner kebab. Ik heb het over de Turkse literatuur, vertaald in verschillende talen wereldwijd. Ik heb het over Orhan Pamuk, Elif Safak, Nazim Hikmet. Ik heb het over de wereldbefaamde pianist Fazil Say, over Tarkan en over Sezen Aksu die haar zoveelste liefdesverdriet bezingt in één van haar ontroerende liedjes. Zülfü Livaneli is een zanger die jarenlang gewerkt heeft met Griekse topartiesten om de vriendschap en de banden met Turkije en Griekenland te verbeteren. Yilmaz Güney was een filmregisseur die begin jaren 80 de Gouden Palm op het filmfestival in Cannes ontving voor zijn film Yol. Duygu Asena was een feministische schrijfster, ik was elf jaar toen mijn moeder haar boeken in mijn handen duwde. Wij waren tijdens onze jeugd bezig met cultuur, met onze persoonlijke verrijking. Moslims waren toen bezig met segregatie, djinns en huisvrouwenpraat.

Vandaag is Turkije terug in de jaren 80 beland, dankzij Erdogan. De recente actualiteit in Turkije gaat over welke huisvrouw de beste vruchtencompote maakt. Dit is het resultaat van een samenleving die achteruitgaat door religie. Mijn ouders zijn bescheiden en vragen mij om niks over hen te schrijven in mijn stukken en op Twitter. En daarnaast heb je dan de arrogantie van de moslimgemeenschap die vindt dat Vlaanderen nog meer rekening moet houden met zijn godsdienstbeleving.

Prioriteiten

Ja, ik maak bewust een onderscheid tussen cultuur en religie. Godsdienst houdt de evolutie van een cultuur en samenleving tegen. Vraag aan een politiek correct linkse kameraad wat de moslimgemeenschap in Vlaanderen heeft verwezenlijkt op vlak van multiculturele verrijking en hij zal geen enkel antwoord kunnen geven over cultuur. Wel zal hij enthousiast vertellen over die keer dat hij met zijn gezin werd uitgenodigd op een iftarmaaltijd van de buren en dat hij onder de indruk was van de gastvrijheid van dat gezin. Ik vraag aan elke verdediger van de aanwezigheid van meer islam in onze samenleving wat de voordelen zouden zijn voor ons op vlak van vooruitgang. Ik vraag aan elke pseudofeminist die aan de lippen hangt van een hoofddoek of zij mij ook iets kan vertellen over die persoon onder de hoofddoek, zonder uit te wijden over religie. Ik zeg bewust ‘hoofddoek’ omdat ze klaarblijkelijk over niks anders kunnen praten dan hun hoofddoek. Een tijdje geleden heb ik een rapvideo gezien van gesluierde vrouwen die over hun hoofddoek rappen. Respect dwing je niet af door enkel je hoofddoek te bejubelen maar je ontvangt net respect door die níet op te dringen aan een samenleving die al kritisch staat tegenover je religie. Je draagt niks bij aan een samenleving door van religie een prioriteit te maken.

Om af te sluiten: het is akelig stil in de moslimgemeenschap, ik heb nog geen reacties gehoord of gelezen over die radicaliserende kleuters in Ronse. Gaan de bruggenbouwers dit item ook bagatelliseren?

Pinar Akbas (1980) uit Hasselt is een verpleegkundige van opleiding. Een Vlaamse Turkse, actief in de politiek en met een mening over integratie, participatie, gelijke kansen en gender.

Commentaren en reacties