N-VA greep naar of naast de macht

Al meer dan vijfhonderd dagen zit dit land zonder federale regering. Het ziet er niet naar uit dat er snel beterschap zal komen. Als er een regering komt dan zal deze in Vlaanderen op weinig sympathie kunnen rekenen. De grootste partij van dit land wordt aan de kant gezet, terwijl zij nu net de wissel op de toekomst vormt. Nooit gezien! In Wallonië denkt geen normaal mens eraan om zonder de PS in een regering te stappen. In Vlaanderen is dit even anders. De traditionele partijen hebben België gered met een slecht en duur communautair akkoord. De transfereconomie blijft gehandhaafd en de uitgesproken sociale en bestuurlijke problemen in Brussel worden zeker niet bij de wortel aangepakt. België is voorlopig gered en dat was met de N-VA zeker niet gelukt. De radicale achterban van De Wever wou op zijn minst een complete herinrichting van de het politieke en bestuurlijke bestel met een andere politieke elite, en daar wringt nu net het schoentje.

In Vlaanderen werkt de N-VA zich stilaan in diverse geledingen van het bestuurlijk bestel in. Het raakt stilaan vertrouwd met de bestuurscultuur in eigen regio. Volgend jaar wacht er nog een ernstige electorale correctie binnen de steden en gemeenten. De N-VA zal een leger aan schepenen en burgemeesters afleveren en zal daarmee het verval van de traditionele partijen verder zetten. Stilaan zal ze ook de verschillende administraties gaan bevolken.

Door zich op federaal vlak de macht voor de komende jaren toe te eigenen, willen SP.a, VLD en CD&V het tij keren Maar de kans dat het op een sisser afloopt is heel erg groot. De meeste Vlamingen zijn de veel te dure sociale zekerheid en de transfers richting Brussel en Wallonië grondig beu. Daarbij komt nog dat de pijnlijke saneringen en de onvermijdelijke nieuwe belastingen diep in het Vlaamse economisch weefsel zal snijden. Onze samenleving zal de kenmerken vertonen van een ‘oorlogseconomie’. Heel wat centen zullen uit de economie worden weggezogen en de armoede zal schrikbarend toenemen. Het volk zal morren en de vakbonden zullen mobiliseren. Door de straten van Brussel zullen woedende betogingen stappen. Di Rupo I zal worden geconfronteerd met een knagende en brutale vorm van sociale onrust. De Vlaamse welvaart zal verder worden afgeroomd, terwijl de modale Vlaming keer op keer zal worden geconfronteerd met een premier die met moeite Nederlands spreekt. De kans is reëel dat de PS in Vlaanderen verder zal worden gedemoniseerd waardoor de communautaire breuk zal transformeren in een ijle diepte. Deze sentimenten zullen uiteraard de maatschappelijke trend naar Vlaamse natievorming versterken. De onvolmaakte staatshervorming en de pijnlijke saneringen dragen de kiemen van een volgend conflict in zich.

Deze gebeurtenissen zullen een stroomversnelling in het electoraat teweegbrengen. Met haar programma schurkt de N-VA tegen de VLD en de CD&V aan. Ook qua kiezersvolk is de N-VA niet ver van de CD&V verwijderd. De Vlaams-nationalisten  kunnen de christen-democraten verder leeg vreten. De Wever is de CD&V spuugzat en zal nooit vergeten dat ze zonder hem de communautaire onderhandelingen hebben verdergezet. De uitvaart van de christendemocraten is ingezet.

Op haar rechterflank hoeft De Wever geen concurrentie te vrezen. Als representant van het naoorlogse romantische en combattieve Vlaams-nationalisme heeft het Vlaams Belang haar rol als agitator op de barricade gespeeld. Het VB is in zwaar verval en vecht haar ruzies op straat uit. De top van de partij heeft in de verste verte geen antwoord op deze crisis.

Het Vlaams-nationalisme heeft aan kracht gewonnen en is dankzij de N-VA de instellingen binnen geslopen. Ze hanteert een gepolijste, conservatieve ideologie waarmee ze het hart van de middenklasse verovert. Haar achterdocht jegens de (verzorgings)staat en de bureaucratische, administratieve moloch geven haar een non-conformistisch cachet waardoor haar aantrekkelijkheid bij de jeugd en de middenstond nog verder zal accelereren.

De N-VA is er duidelijk op uit om haar ‘hegemonie’ te vestigen. Voor De Wever worden de oude en gangbare morele beginselen en politieke cultuur door nieuwe ethische en politieke principes vervangen. De grote opdracht is om de partij uit te bouwen tot een brede volkspartij, net zoals de CSU (Christlich-Soziale Union), maar met een typische Vlaamse vertaalslag en een meer eigentijdse en sociaal-economische invulling. Links en rechts, conservatief en progressief kunnen elkaar ontmoeten rond een breed gedragen programma, waarin de hedendaagse politieke tegenstellingen worden overstegen. De conservatieve rimram van De Wever is interessant voor het mediagebeuren, maar in eerste instantie vormen de sociaaleconomische structuren en een goed, modern overheidsapparaat de fundamenten van gedragen waarden, normen en gemeenschapsgevoel.

Onmiskenbaar heeft De Wever het streven naar meer Vlaamse autonomie meer dynamiek gegeven, meer eigentijds gemaakt en is hij erin geslaagd om zijn ideeën over de brede lagen van de bevolking uit te smeren. Toch zal de N-VA werk moeten maken van een breed sociaaleconomisch programma wil haar mars doorheen de instellingen niet eindigen in een ‘greep naast de macht’ in plaats van een ‘greep naar de macht’.

Julien Borremans
Sociaal-flamingant