NAVO houdt Rusland in het vizier

Op 25 mei 2016 keurde het Zweedse parlement het ‘Host Nation Support Agreement’ met de NAVO goed. Van de 349 parlementsleden stemden 291 voor en slechts 21 tegen. De dag voordien had nochtans de Linkse Partij, aanvankelijk gesteund door de zeer rechtse ‘Zweden-Democraten’ nog een motie tot verdaging ingediend. Als reden werd het waarschijnlijk plaatsen van NAVO-atoomwapens in Zweden ingeroepen. Als beide partijen die motie waren blijven steunen was de ratificering inderdaad verdaagd. De ‘Zweden-Democraten’ trokken zich echter terug. Binnen de regerende minderheidscoalitie van de sociaaldemocraten en groenen bestond er ook tweespalt. Als puntje bij paaltje kwam, stemden echter alleen de Linksen en vier Groenen tegen.

Het memorandum omtrent het nu geratificeerd verdrag dateert al van de NAVO-top van 2014 in Wales. Politieke binnenlandse spanningen hadden tot dusver de parlementaire goedkeuring verhinderd. Het verdrag betekent dat vanaf deze zomer NAVO-troepen in Zweden kunnen gestationeerd worden en daar kunnen oefenen. Het houdt ook in dat de NAVO zo nodig bijvoorbeeld de Baltische staten via Zweden snel te hulp kan snellen zonder dat de Zweedse regering daartoe vooraf haar instemming moet betuigen. 

Russische agressie

Een gelijkaardig akkoord bestaat al met Finland. Op grond van deze verdragen kunnen beide landen in geval van nood aanspraak maken op de hulp van geallieerde strijdkrachten. Finland en Zweden hadden zich, grotendeels uit schrik van de Russische beer, tot dusver steeds ver van elke militaire alliantie gehouden. De Zweedse minister van Defensie Hultqvist overtuigde nu echter het parlement dat het land zijn veiligheidsbeleid aan de huidige omstandigheden moet aanpassen. Hij verwees daarbij uitdrukkelijk naar de Russische agressie in Oekraïne en de eenzijdige aanhechting van de Krim door Moskou. Hij had het over spionage in de Baltische regio, binnen- en buitenlandse prietpraat over het gevaar van nucleaire wapens en de schending van het Zweedse luchtruim door Russische jets. Hij achtte weliswaar een Russische aanval op Zweden zeer onwaarschijnlijk, maar zag in het ‘Host Nation Support Agreement’ een goed signaal om dit te voorkomen. Het verdrag verandert niets aan de neutraliteit van Zweden en laat het plaatsen van kernwapens in het land niet toe.

Zweden wil ook opgenomen worden in het STRATCOM, het communicatiecentrum van de NAVO. De regering heeft daarvoor in april al een schriftelijk verzoek ingediend. Zweden wil daarmee de Russisch geïnspireerde anti-NAVO-campagne in eigen land beter kunnen bestrijden.

Noordse militaire samenwerking

Een en ander moet gezien worden in het licht van het op 31 maart in Kopenhagen getroffen besluit van de ministers van Defensie van Denemarken, Finland, IJsland, Noorwegen en Zweden om voortaan nauwer samen te werken om de veiligheid van alle Noordse landen te verhogen. Die beslissing kwam er na de pijnlijke gebeurtenissen in Oekraïne. Opmerkelijk daarbij is dat alleen Denemarken lid is van zowel de EU als de NAVO. Zweden en Finland zijn officieel nog steeds militair ongebonden, maar behoren wel tot de EU. IJsland en Noorwegen zijn lid van de NAVO, maar niet van de EU. Een ietwat vreemde groep dus.

Amerikaanse appreciatie

Het Hoge Noorden is van groot belang voor Rusland, want zijn nucleaire slagkracht is daar gevestigd op het schiereiland Kola. Amerika waardeert dan ook de Noordse samenwerking. De NAVO blijft namelijk de sleutel van de trans-Atlantische en de Europese veiligheid. De inbreng van Finland en Zweden als steeds nauwere NAVO-partners verdient daarom de grootste waardering. Op de koop toe kondigde Denemarken aan een contract te tekenen met Lockheed Martin voor 27 F-35 gevechtsvliegtuigen en dat voor een bedrag van 7,5 miljard euro

Foto: (c) Reporters