Niet vies van stemadvies

Vaak vragen sympathisanten de Gravensteengroep (GG) om stemadvies. Voor een burgerinitiatief van progressieve en niet-partijgebonden Vlamingen is dat een heikele zaak. Toch geven we graag een inhoudelijk stemadvies: niet voor een partij maar voor de verwezenlijking van Vlaamse, democratische en sociale eisen. Wat moet volgens de Gravensteengroep de keuze van de kiezer bepalen? Het antwoord is simpel: de democratie zelf.

Het democratisch deficit van de zogenaamd federale staat België is even schrijnend als dat van het zogenaamd confederale Europa. Alleen Vlaamse autonomie kan dit deficit verhelpen. Het Vlaanderen dat we ons verbeelden zal op democratische wijze tot stand komen; maar dit vooronderstelt een regionalisering in Europa en een ontgrendeling van Vlaanderen in België. Het is op deze institutionele aspecten dat de GG nu de nadruk wil leggen.

Welk Europa?

Het ontbreekt de EU aan een democratische basis bij de Europese bevolking. Dit tekort kan  niet verholpen worden door verkiezingen voor een Europees parlement dat ondergeschikt is aan het gemarchandeer van de grote natiestaten. Slechts een Europa van de regio’s kan meer democratie en binding met de bevolking garanderen. Toch probeert de EU het streven naar meer autonomie (in Catalonië, Schotland en Vlaanderen) tegen te gaan met dreigementen over het lidmaatschap van de Unie of van de Eurozone. Dit gaat in tegen twee grondgedachten van de Europese eenmaking: subsidiariteit en eenheid in verscheidenheid.

Welk België?

Het achtste manifest van de GG heeft aangetoond dat de zesde staatshervorming een façadehervorming is met één voordeel voor de Vlamingen tegenover tientallen nadelen. Van autonomie kan slechts sprake zijn wanneer de deelstaten in België bindende afspraken maken over territorium, bevoegdheden en financiën.

1.         De zesde staatshervorming heeft de territoriale integriteit van Vlaanderen aangetast. Als sluitstuk van de onzalige faciliteitenidee werden de zes faciliteitengemeenten rond Brussel  uit Vlaanderen losgemaakt en verbrusseld tot een apart kieskanton. Nieuwe vormen van verbrusseling, zoals het idee van een Brussels Metropolitan Region, mogen geen kans krijgen.

2.         De zesde staatshervorming heeft de bevoegdheden van de deelstaten niet helder willen aflijnen. Transparant en efficiënt bestuur blijft aldus onmogelijk. Overeenkomstig de Vlaamse Resoluties van 1999 wil de GG homogene bevoegdheidspakketten voor Vlaanderen.

3.         De geldstromen van Vlaanderen naar Wallonië en Brussel blijven gehandhaafd zonder dat daar enige resultaatverbintenis of een realistische tijdslimiet tegenover staat. Zowel de financieringswet als de transfers moeten worden heronderhandeld.

4.         De GG wil het dotatiemechanisme omkeren. Voor een transparant functionerende federale staat hoeft zoiets geen bedreiging te zijn: in de Bondsrepubliek Duitsland bestaat deze werkwijze al tientallen jaren. De deelstaten moeten het overgrote deel van de belastingen innen, en dan de overeengekomen percentages doorstorten naar de federale overheid.

5.         De verzelfstandiging van de Vlaamse fiscaliteit houdt daarom nog geen afbouw van de solidariteit met Brussel en Wallonië in. Ook Waalse economen erkennen dat de huidige herverdelingsmechanismen deze regio’s niet vooruithelpen. Autonomie zal ons toelaten transparante afspraken te maken op basis van reciprociteit, politieke loyauteit en resultaatsverbintenissen.

6.         De regeling voor Brussel doorstaat geen enkele redelijke toets. De oneigenlijke opdeling van het gerechtelijk arrondissement BHV is alleen bedoeld als compensatie voor de electorale opsplitsing van het kiesarrondissement BHV en zal ongetwijfeld aanleiding geven tot nieuwe betwistingen. Van een hervorming van de Brusselse instellingen is geen sprake. Het Brussels micro-nationalisme duldt van Vlaanderen geen inmenging, maar eist en krijgt wel Vlaamse subsidies. Een nieuwe organisatie van de Vlaamse Gemeenschapsbevoegdheden in Brussel dringt zich op.

Het stemadvies van de Gravensteengroep luidt dan ook als volgt:

Om de Vlaamse democratische en sociale eisen politiek gestalte te geven moet de zesde staatshervorming met haar versnippering van bevoegdheden teruggeschroefd worden. Alle hervormingen waarvoor dit land staat dienen uit te gaan van artikel 35 van de Grondwet, dat stelt dat alle bevoegdheden aan de deelstaten toekomen en slechts de afgesproken uitzonderingen aan de centrale staat. Iedere overdracht van bevoegdheden van Vlaanderen naar België of Europa moet een sociale en democratische meerwaarde betekenen. Stem dus voor politici van om het even welke democratische partij die deze doelstellingen actief nastreven.

Voor de Gravensteengroep: Edi Clijsters en Jean-Pierre Rondas

Dit stemadvies werd ondertekend door Etienne Vermeersch, Jan Verheyen, Frans-Jos Verdoodt, Bart Vanhecke, Jef Turf, Hugo Stevens, Jean-Pierre Rondas, Yves Panneels, Chris Michel, L.J.Martens, Nelly Maes, Bart Maddens, Paul Ghijsels, Luc Van Doorslaer, Dirk Denoyelle, Jo Decaluwe, Edi Clijsters, Jan Bosmans en Ludo Abicht.