Onder de vlag van Pegida

De organisatoren van Pegida zien zichzelf als de belichaming van het verzet van de bevolking tegen islamisering en ‘die da oben’, de politici die ‘bovenaan’ zitten en niet zouden luisteren naar de gewone man in de straat. Nu zwaaien vele deelnemers aan de demonstraties van Pegida zelfs met een vlag die ontworpen is door een van de ‘mannen van de 20ste juli‘ (die op die dag in 1944 Adolf Hitler wilden uit de weg ruimen). Dit doet her en der wenkbrauwen fronsen. Een beweging als Pegida die al dan niet terecht van extreemrechtse tendensen en zelfs van nazistisch taalgebruik wordt beschuldigd, zou zich door het gebruik van die vlag de erfenis aanmeten van mensen die hun leven gewaagd hebben in de strijd tegen de nationaalsocialistische dictatuur.

Bloedrechter

De Bondsrepubliek Duitsland herdenkt elk jaar de officieren en burgers die betrokken waren bij de mislukte aanslag van 20 juli 1944 op Hitler. De ‘Männer des 20. Juli’ zouden de wereld getoond hebben dat er nog een ander Duitsland was dat zich niet wilde onderwerpen aan het naziregime. ‘Der deutsche Widerstand’, het Duitse verzet, zou de eer van de natie hebben gered. Vele van die verzetsstrijders werden na de aanslag opgepakt en geëxecuteerd. Een van hen was Josef Wirmer, een advocaat die tot 1933 – het jaar waarin de nazi’s aan de macht kwamen – tot het ‘Zentrum’, de katholieke partij, behoorde. Mocht de aanslag gelukt en het naziregime ten val gebracht zijn, zou Wirmer de nieuwe minister van Justitie geworden zijn. Tijdens de schijnprocessen die het Volksgerichtshof ensceneerde na de arrestaties placht ‘bloedrechter’ Roland Freisler de beklaagden brutaal af te snauwen. De meesten waren zo vermurwd door voorafgaande mishandeling dat ze amper reageerden. Wirmer beet als een van de weinigen van zich af. Het mocht niet baten. Net zoals honderden andere medebeklaagden werd Wirmer ter dood veroordeeld en opgehangen.

Symbool

Het nieuwe, van de nazi’s bevrijde Duitsland zou ook andere symbolen nodig gehad hebben, een vlag bijvoorbeeld. Zwart-Rood-Goud kwam volgens de samenzweerders van de ’20. Juli’ niet meer in aanmerking. De vlag van de bevrijdingsoorlogen tegen Napoleon en van de revolutie van 1848 was weliswaar het symbool van de democratie en de vrijheid, maar ze was ook de vlag van de ongeliefde en mislukte Republiek van Weimar (1919-’33) geweest. Om het verhoopte nieuwe Duitsland niet te belasten met de herinnering aan een teloorgegane democratie ontwierp Wirmer een vlag met een zwart, geel omrand kruis op een rood veld. Na de oorlog en vlak voor de oprichting van de Bondsrepubliek Duitsland pleitte de Christlich Demokratische Union Deutschlands (CDU) voor de aanname van de lichtjes gewijzigde vlag van Wirmer. De meeste West-Duitse politici en zeker ook de Sozialdemokratische Partei Deutschlands (SPD) wilden echter bewust aan de tradities van de Republiek van Weimar aanknopen en zo werd Zwart-Rood-Goud de vlag van de Bondsrepubliek. De vlag van Wirmer geraakte in de vergetelheid tot ze weer opdook tijdens de demonstraties van Pegida. De vraag waar vele analisten nog niet uit zijn, is waar Pegida moet geplaatst worden: in een conservatieve of toch extreemrechtse hoek? De discussie daarover gaat verder. De initiatiefnemers van Pegida laten het niet aan hun hart komen: door in te haken op de erfenis van de ’20. Juli’ verlenen ze zichzelf het aureool van verzetsstrijders.