Ondertussen in Marawi
Terwijl de culturo’s in Kassel aan politiek-correct wereldverbeteren doen, neemt een IS-commando een grote Filipijnse stad “zomaar” in.
Aangeboden door de abonnees van Doorbraak
Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.
Ik neem ook een abonnementTwee fenomenen uit de actualiteit die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben, krijgen, als je ze tegenover elkaar plaatst, een bizarre, bijna absurde verbondenheid. Een beetje zoals je de recensie over een driesterrenrestaurant plaatst naast de foto van een kind dat de hongerdood sterft, ergens in Soedan.
Deze groteske bubbel van zelfoverschatting, op een eiland waar alles mag en niets moet, staat in schril contrast – en dat is mijn tweede beeld van de voorbije week- met iets wat men ook een eiland-performance zou kunnen noemen, maar dan hallucinant reëel: de Filipijnse stad Marawi, gelegen op het eiland Mindanao, 800 kilometer ten zuiden van de hoofdstad Manila, is al wekenlang in handen van een door IS gesteunde extremistische moslimgroepering.
Het gaat niet om een dorp, maar een stad zo groot als Antwerpen, waar het wettelijk gezag gewoon is weggeblazen en een kalifaat is uitgeroepen, midden een land dat officieel met niemand in oorlog is. Dat is een nieuwe veroveringsstrategie, na het terrorisme of parallel ermee: ergens een stad overnemen en tot autonome islamitische enclave uitroepen.
Het zou eigenlijk overal kunnen gebeuren, maar geef toe, als performance kan het tellen, daarbij vergeleken is heel het Kasselse evenement van een ondraaglijke lichtheid. De spiegeling tussen artistiek pretpark en bezette stad, esthetische luchtigheid (ook al wordt ze verkocht als “geëngageerd”) en sharia-dictatuur, dwingt ons te kiezen tussen schijn en realiteit, en in die zin vind ik vertoningen als Documenta best OK: om te tonen dat de beeldenstormers nu meer om onze aandacht vragen dan de beelden, en dat de opmars van de islam doorgaat, hoeveel performances ze in Kassel ook bedenken.
Documenta en IS bezetten elk hun stad, maar het is duidelijk waar de verschillen liggen. In Kassel kuiert de achterhoede van het modernisme, in Marawi patrouilleert de avant-garde van de nieuwe middeleeuwen. In Kassel mag alles en moet niks, in Marawi moet alles en mag niks. In Europa de vrolijke Gutmenschen, ginds de aanhangers van de profeet. Het uur van de waarheid komt pas als Kassel, en zeker Athene, in een verdere (?) toekomst het lot van Marawi ondergaan, en dan is een groots vuurwerk verzekerd. We kunnen dat ook kunst noemen, natuurlijk, alles is kunst, ook een dynamietperformance. Palmyra revisited.
Andermaal verdenk ik de IS-strategen ervan, onze westerse cultuur beter te begrijpen dan wij veronderstellen.
Johan Sanctorum is filosoof, publicist, blogger en Doorbraak-columnist.
Foto: (c) Reporters
Johan Sanctorum (°1954) studeerde filosofie en kunstgeschiedenis aan de VUB. Achtereenvolgens docent filosofie, tijdschriftuitgever, theaterdramaturg, communicatieconsultant en auteur/columnist ontpopte hij zich tot een van de scherpste pennen in Vlaanderen en veel gevraagd lezinggever. Cultuur, politiek en media zijn de uitverkoren domeinen. Sanctorum schuwt de controverse niet. Humor, ironie en sarcasme zijn nooit ver weg.
Leuke speeltjes, die stemtesten, maar ook niets meer. Dankzij een hersenkronkel van prof. Walgrave weert de VRT-test nieuwkomers.
‘Sick’ is een relevante en hilarische roman waarin Bavo Dhooge alle humoristische registers opentrekt, zonder daarbij ook maar een moment de vinger van de pols van de maatschappij te halen.
