JavaScript is required for this website to work.
Communautair

Ons lot wordt bepaald in Wallonië

Karl Drabbe18/2/2017Leestijd 4 minuten

We staren ons blind op conflicten tussen Vlaamse partijen, maar in 2019 zullen de Franstaligen het spel bepalen.

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Weet u wat het belangrijkste politieke nieuws van de voorbije week was? Neen, niet de tragikomedie genaamd Siegfried Bracke (tragisch voor zijn eigen partij, dolkomisch voor alle anderen). Het theater rond louche intercommunales, torenhoge vergoedingen en bijklussende politici gaat wel weer betijen – dat doet dit debat namelijk al tientallen jaren, om dan over enkele jaren nog eens op te flakkeren. Veel belangrijker was het nieuwe kiezersonderzoek waarmee Sudpresse op zaterdag uitpakte. Het is een peiling die veel Vlaamse aandacht en bezorgdheid verdient. 

Ook al is het maar een peiling … Er kondigt zich een electorale aardverschuiving aan in Franstalig België. Volgens de peiling van Sudpresse wil meer dan 40% van Franstalige kiezers bij de volgende verkiezingen een andere keuze maken. De PS zakt naar een historische bodemkoers. De PTB (PVDA) van Raoul Hedebouw haalt een virtuele score van liefst 17,4%. Nog nooit stonden de neocommunisten in een peiling zo dicht bij socialisten en iberalen. En ja, ‘het is maar een peiling’, maar de trend in alle voorbije peilingen is onmiskenbaar: PS en MR krimpen straks naar middelgrote partijtjes die tot elkaar veroordeeld zijn. 

De electorale evoluties in Wallonië zullen grote gevolgen hebben voor Vlaanderen. De balorige PTB-kiezers drijven PS en MR naar elkaar toe. Laat u dus niet misleiden door de verbeten verbale vechtpartijen tussen Franstalige socialisten en liberalen: in veel Brusselse salons rijpt het besef dat Elio Di Rupo en Charles Michel in 2019 een nieuwe coalitie zullen (moeten) sluiten. De Franstaligen zullen de verrezen paarse as vervolgens als een voldongen feit presenteren aan Vlaanderen. Waarop de Vlaamse politici zullen moeten doen wat ze nu eenmaal het beste doen: volgen. 

Vlaamse ijdelheid

Wie België wil uitleggen aan buitenstaanders heeft niet veel woorden nodig. In wezen is het simpel: de Franstaligen zijn financieel afhankelijk van de Vlamingen, maar de Vlamingen zijn politiek afhankelijk van de Franstaligen. Federale regeringen worden altijd bepaald in het Franstalig landsgedeelte. Dat is niet anders voor de huidige regering Michel, die slechts door een kleine minderheid van Franstaligen gesteund wordt. Sommige Vlamingen maken zichzelf graag wijs dat deze ‘centrumrechtse’ coalitie afgedwongen werd door de Vlaamse kiezers, maar dat is politieke zelfbegoocheling. De huidige federale regering is te danken aan de grenzeloze arrogantie van Elio Di Rupo (die dacht dat hij de MR zonder repercussies kon vernederen bij de regionale regeringsvorming) en de politieke moed van Charles Michel (die het lef heeft gehad om in een regering te stappen zonder rugdekking in zijn eigen democratie). Het is allesbehalve zeker dat een soortgelijk scenario zich zal herhalen in 2019. Voor hetzelfde geld winnen de Vlaamse regeringspartijen de volgende verkiezingen met glans, maar is de situatie in Franstalig België volledig veranderd. En dan komt er geen vervolg op het huidige experiment. 

De Vlamingen krijgen in dit land enkel hun zin als dat toevallig in een of ander Franstalig straatje past. De Vlaamse verkiezingsuitslag is haast bijzaak; veel crucialer is wat al dan niet beweegt in Wallonië en Brussel. Zolang België niet verandert of verdwijnt, zit Vlaanderen vergrendeld en vastgeklonken aan de grillen van de kiezers in een andere democratie. Dat inzicht maakt het gros van alle politieke analyses over Vlaanderen irrelevant. Binnen de huidige Belgische realiteit moeten Vlaamse politici pijnlijke waarheden onder ogen zien: al hun inspanningen zijn zinloos, al hun verwachtingen zijn naïef, al hun hoop is ijdel. Op het einde van de rit, op verkiezingsdag, zijn het de Franstalige kiezers die de kaarten schudden. De volgende regering zal niet gevormd worden op basis van de procentjes die N-VA zal moeten inleveren, noch zal de verwachte terreinwinst van Groen echt een verschil maken (al wordt die laatste partij in de peilingen altijd groter ingeschat). De Franstalige realiteit bepaalt de Vlaamse. Zelfs als de sp.a blijft haperen op de historisch lage score van 14%, dan nog kan John Crombez in de volgende regering rekenen op een ministerpost, als de PS maar aan de knoppen zit. Groen heeft strategisch gezien groot gelijk om toenadering te zoeken tot Ecolo: aan Franstalige zijde zitten de échte sleutels tot de macht. 

Franstalige macht

Er zijn natuurlijk ook redenen om optimistisch naar de toekomst te kijken. De opkomst van de PTB zal het Belgische systeem ernstig op de proef stellen. Als de Walen en de Brusselaars de Waalse democratie echt nog meer naar links sleuren, dan zal dat de regeringsvorming – en regeren tout court – nog moeilijker worden in België. In die zin vormen Franstalige neocommunisten op dit moment een grotere bedreiging voor België dan veel Antwerpse Vlaams-nationalisten. Dit land vindt steeds nieuwe manieren om zijn onveranderlijke onbestuurbaarheid aan de wereld te bewijzen. 

Op lange termijn is België verdoemd om te verdwijnen, maar daar mag een Vlaams-nationalist geen genoegen mee nemen. Flaminganten zouden vaker en luider de huidige realiteit moeten aanklagen. De Vlaamse kiezer moet begrijpen dat hij met handen en voeten gebonden blijft aan een nukkige Franstalige die hij amper kent. Het huidige federalisme houdt Vlaanderen nog altijd in een wurggreep. Wij zijn nog altijd niet de meesters van ons eigen lot. In 2019 zal opnieuw blijken dat de Franstaligen in België achter het stuur zitten. Zeg niet dat u niet gewaarschuwd was.

 

*

* *

Lode Claes wist het 30 jaar geleden al: ‘Het komt erop aan de hele macht te verdelen binnen de werkelijke machtsruimte, die er is in België. Wij hebben geen zelfbeschikking zolang in deze ruimte over ons kan beschikt worden en nogal door degenen die ons niet waard zijn. Wij beschikken niet over ons eigen lot, indien wij daarop de greep hebben afgestaan.’ (In De afwendbare nederlaag, 1986.)

Foto: (c) Reporters 

Karl Drabbe is uitgever van ERTSBERG. Hij is historicus en wereldreiziger en werkt al sinds 1993 mee aan Doorbraak.

Commentaren en reacties