JavaScript is required for this website to work.
Politiek

Open Vld neemt bocht van het lijk en bezegelt kernuitstap

Pieter Bauwens11/12/2021Leestijd 4 minuten

kerncentrales

kerncentrales

foto © Engie Electrabel

Egbert Lachaert koos definitief voor de kernuitstap. Bizar voor een voorzitter die verkozen werd met de belofte kerncentrales open te houden.

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Volgt u nog? Kan u nu nog zeggen of sluiting van de kerncentrales ‘gewoon doen’ of ‘gewoon dom’ is? De kern van het probleem: hierop valt niet te marchanderen. En dat is moeilijk voor Belgische politici.

Sluiting van de kerncentrales

De voorbije week kwam de sluiting van de kerncentrales in een redelijk definitieve plooi. Het was de voorbije weken niet helemaal duidelijk wie wel en wie niet de sluiting van de kerncentrales wou. Vandaag is het niet duidelijk of dat uit beleidsoverweging is, voluntarisme of politiek opportunisme.

Daarbovenop is het een technische discussie geworden waarin de burger verloren loopt. Bij elk debat wordt het een beetje ingewikkelder. Politici nemen dan maar de binnenbocht. Of sturen een paar experten met hun overtuiging in de arena. Om het nog ingewikkelder te maken.

De bocht van het lijk

Vorige week hing het van CD&V af. Want als N-VA, Vlaams Belang, MR en Open Vld tegen sluiting van kerncentrales zijn, hebben ze enkel de CD&V nodig voor een meerderheid in De Kamer. Maar die zal er niet komen. Niet omdat CD&V zou beslist hebben, wel omdat Open Vld de bocht van het lijk nam.

Egbert Lachaert (Open Vld) koos met de zin ‘een lijk dat dood is, kan je niet meer blijven reanimeren’ definitief. Pijnlijk voor een voorzitter die, verkozen is in zijn partij net met het openhouden van de kerncentrales. Lachaert zou die openhouden. Volgens N-VA was daar een akkoord over in de regeringsonderhandelingen met N-VA. En niemand die hem tegenspreekt.

Voortschrijdend lijk

Maar Lachaert is, dankzij de metafoor van het lijk naar de andere kant gestapt. Hij kan moeilijk anders of hij brengt premier Alexander De Croo, van zijn eigen partij, dik in de problemen. Of zie je Open Vld’ers in De Kamer scherpe vragen stellen aan de premier, van hun eigen partij? In België staat zoiets gelijk aan een parlementaire revolutie. Het zal niet gebeuren.

Al weken zwalpt de Open VLD. De Open Vld militant wist zelf niet meer wat te verdedigen. Het standpunt van de partij was fluïde. Wat kwam die brief van Engie merkwaardig gelegen. Een gouden mogelijkheid om het gezwalp te beëindigen en het regeringsopportunisme te verkopen als voortschrijdend inzicht. Een lijk om de overtuiging te begraven.

Geen meerderheid

Daarmee is het simpel: er is geen parlementaire meerderheid om de kerncentrales open te houden. Rest de vraag of het een goede zaak is dat die centrale sluiten. Tja ook dat debat is gepolitiseerd, het is een stellingen oorlog met diepe loopgraven.

Wat als we ons in 2025-2026 moeten verwarmen aan een houtvuur in onze living (een stoof is ondertussen verboden) en ons moeten verlichten met kaarsen? Krijgt wie de kerncentrales sloot de zwarte piet? Of wordt het de schuld van wie geen extra gascentrales vergunde? Het energiedebat is een nieuwe breuklijn in onze politiek. Ook aan de kerstdis zal daarover gediscuteerd worden. Het verdeelt de samenleving.

Typisch Belgisch

Het is een typisch dossier voor dit land. Paarsgroen nam de beslissing als trofee voor Agalev. Met het nodige volutarisme en drijvend op de antikernenergiegolf die er toen was. Voor de systeempartijen was de datum ver genoeg om zich nog geen zorgen te hoeven maken. En dan gebeurde er niets meer. Tot het dossier op de spits gedreven moet worden, want de klok tikt.

Wie, zoals N-VA, het besluit wil veranderen is bijna op voorhand verloren. Want wie niets wil veranderen, moet gewoon blijven zitten en niets doen. Blokkeren, daar is het Belgische politieke systeem voor gemaakt. Zo zorgt de tijd vanzelf voor een oplossing. Maar dat is niet noodzakelijk de juiste.

Meer of minder?

De wereld vandaag is niet die van de paarsgroene Verhofstadt-jaren. Er is nog meer geëlektrificeerd, er zijn strenge uitstootnormen, klimaatregels, stikstofnormen, dure energieprijzen en taksen voor voluntaristisch energiebeleid. Het lijkt erop dat we steeds meer energie uit elektriciteit zullen -moeten- halen.

De kerncentrales sluiten omdat ze volgens een groen denken de weg verhinderen naar volledige hernieuwbare energie. Pas als we het echt nodig hebben zullen we uitgedaagd worden om te besparen, of alternatieve energiebronnen aan te boren. In de hoofden van de ‘fundi’s’ van die redenering zijn stroomonderbrekingen een goed middel om dat doel te bereiken. Net zoals duurdere stroomprijzen vermijden op zich geen doel is. Het doel heiligt de middelen nietwaar.

Minder! Veel minder!

En krijgt de economie een duwtje? Een krimp is niet slecht voor het milieu. Een beetje consuminderen zal iedereen deugd doen. Het is een kleine groep die zo denkt, maar onderschat hun invloed niet op wat vandaag gebeurt. En als ze hun groot gelijk niet politiek kunnen doorduwen, trekken ze naar de rechter om de politieke meerderheid juridisch buitenspel te zetten. Mark Elchardus heeft dat goed gezien.

Ook de politici lijken niet in staat om dat probleem deftig uit te klaren. Kan het nu zo moeilijk zijn om een pad uit te zetten naar meer duurzame energie en de afschakeling van de kerncentrales (als dat dan toch het beleid is) te koppelen aan stappen vooruit in dat proces? Maar tot zoveel regeren op lange termijn, lijkt dit systeem niet meer in staat.

Ze kunnen er niets aan doen

Misschien is dat nog het ergste. De politici kunnen er niets aan doen. Rondas noemde de Vlaamse partijen die 10 jaar geleden de regering Di Rupo in het zadel hielpen ‘de hulpelozen van de macht’. Sindsdien zijn alle partijen in een Belgische regering dat geweest. Aan de macht, maar met handen en voeten gebonden aan evenwichten, overlegcomités, middenveld, groep van tien, aftoetsgroepen, consultatiegroepen, noem maar op.

Er rest ons nog één vraag: is er een politicus die het aandurft om Vivaldi op het dossier van de kernuitstap te laten vallen? Groen/Ecolo zouden het toejuichen. Volgens de politieke logica zouden ze winnen want energie, dat dan hét verkiezingsthema wordt, is hun thema. Net zoals MR als tegenpool misschien kan werven bij de tegenstanders van sluiting. In Vlaanderen zou dat N-VA kunnen zijn.

Anderen zouden er een methode kunnen in zien om de groei van Vlaams Belang tegen te houden. Op die manier wordt de migrantencrisis uit de verkiezingscampagne gehouden. Voor CD&V en Open Vld zouden vervoegde verkiezingen wel eens erg nefast kunnen uitvallen.

Als u dit leest is er net een nieuwe peiling uit. Als die juist valt zou dat wel eens het begin van een warme winter kunnen zijn.

Categorieën

Pieter Bauwens is sinds 2010 hoofdredacteur van Doorbraak. Journalistiek heeft hij oog voor communautaire politiek, Vlaamse beweging, vervolgde christenen en religie.

Commentaren en reacties