Politieke familiale steun

1 mei 2014. Zowel sp.a-PS als Open Vld en MR gooien elkaar bloemen toe, halen de banden aan. Eerder was er al de stevige alliantie Ecolo-Groen. Die werkten zelfs als één fractie in De Kamer. De enige die wat afzijdig blijft is de christendemocratische familie, hoewel dat nog kan komen op Rerum Novarum, het feest van de arbeidersvleugel van de christendemocraten.

Het is relatief nieuw in de Belgische politiek. Herinner u de mantra van de oude garde politici tijdens de regeringscrisis in 2010: ‘de politici aan beide zijden van de taalgrens kennen elkaar niet meer, ze investeren niet in grondige kennis van de andere kant van de taalgrens.’ En alle andere mogelijk varianten.

Vlaams aanhangsel

Zeker het aanhalen van de banden tussen sp.a en PS is van vrij recente datum. Er was een tijd dat de sp.a er alles aan deed om het verschil met de PS zo groot mogelijk te laten schijnen. Of zijn we die federale regeringen vergeten onder Verhofstadt, Leterme en Van Rompuy waar de PS in de meerderheid zat en de sp.a in de oppositie? Geen klein zijsprongetje, die periode liep van december 2007 tot december 2011, 4 jaar. Maar niet voor herhaling vatbaar. Het bracht de PS en de sp.a. in een pijnlijke spreidstand. Hoe kunnen socialisten volop oppositie voeren als er … socialisten in de regering zitten? Maar toch – sp.a wou er aan Vlaanderen duidelijk maken dat ze niet het Vlaamse aanhangsel van de PS zijn.

Vandaag is de sp.a wel opnieuw het Vlaamse aanhangsel van de PS. Ze heeft de PS nodig om federaal mee te spelen. En ze zitten in hetzelfde schuitje: voor het eerst sedert lang hebben ze serieuze concurrentie op links. Voor de PS knabbelt dat aan het marktleiderschap. De sp.a kan zwaar inboeten, misschien haalt de PVDA+ geen zetel, maar het kan de sp.a wel een of meer etels kosten.

Vloedgolf

En dan is er de N-VA. Die lijkt aan de vooravond te staan van een (grote) verkiezingsoverwinning. Zonder ongelukken wordt ze de grootste partij van het land (België voor alle duidelijkheid). Dat is ze nu al (in 2010 1.135.617 stemmen tegenover 894.543 stemmen voor de PS als tweede, dat resulteerde in een zetel meer dan de PS). Een groei zal alle Vlaamse partijen zetels kosten, tenzij misschien voor een partij die zich als antipartij in een tweeledige kiesstrijd kan storten. Dat is wat sp.a nu probeert. Door haar karretje aan de PS te hangen probeert ze winst te halen uit de campagne van de N-VA: kies voor het N-VA-model of het PS-model. De boodschap is duidelijk, wil je de N-VA niet, stem dan voor de sp.a. Om dat allemaal nog wat beter in de verf te zetten laat je de militanten dan ‘merci Elio’ scanderen. Duidelijker kan niet, jij staat voor dat andere, ‘het PS-model’.

Maar er is nog een reden waarom de families elkaar weer gevonden hebben. N-VA heeft geen politieke familie aan de andere kant van de taalgrens. Door die familie opnieuw te benadrukken probeert men de onderhandelingspositie van de uitgesproken favoriet te ondergraven. De grootste partij? Ja dat wel, maar niet de grootste politieke familie van het land, die grootste familie mag de premier leveren, die grootste familie verdeelt de kaarten, zit aan het hoofd van de tafel. Gezien de concurrentie op links hoopt de liberale familie deze keer het laken naar zich toe te trekken. Open Vld ziet zich stabiliseren in de peilingen en steeg recent boven de sp.a. MR hoopt dat de PS klappen krijgt en zelf in de lift blijft. Als de MR ook in Brussel de grootste kan zijn kan ze veilig zitten als er gekozen wordt voor ‘spiegelregeringen’ (in elke deelstaat dezelfde coalitie). De idee van de  spiegelregeringen doet ook het belang van de ‘Belgische politieke familie toenemen’. De spiegelregeringsdoctrine is een soort levensverzekering voor de traditionele ‘politieke families’.

Dus, zowel PS-sp.a als MR-Open Vld (en Groen-Ecolo en CD&V en cdH) hebben te winnen bij dat familieverhaal. Gek genoeg zijn het telkens allianties waarin de Franstalige kant van de familie  groter is dan de Vlaamse die dat echt uitspelen: de liberale-, socialistische- en groene familie. Is het daarom dat die hele familieretoriek bij de christendemocraten niet van de grond komt? CDh is daar duidelijk het kleine broertje … En nochtans zijn het net de christendemocraten die door hun lange federale regeringsdeelname de langste familiale traditie hadden … Als is er de voorbije jaren al menige familieruzie geweest. CD&V lijkt er op dit moment niet op te wachten hun lot te verbinden aan de cdH, ze lijken in te zetten op hun verdiensten in de Vlaamse regering, daarvoor hebben ze de CDh niet nodig, als de familie nodig is,zulle gelijklopende belangen hen wel naar elkaar drijven. Als weet je bij cdH nooit waar de loyauteit ligt.

Hulpelozen

In ‘De hulpelozen van de macht’ (Pelckmans, 2012) gaat Jean-Pierre Rondas dieper in op de regering Di Rupo en vooral het feit dat de Vlaamse partijen die regering gesteund hebben zonder dat ze aan Vlaamse kant een meerderheid hadden in De Kamer. Op 6 december 2012, de eerste ministerraad van het kabinet-Di Rupo, drong de eerste minister erop aan ‘alles te doen om de Vlaamse partijen in deze regering te steunen, om hen de volgende verkiezingen te laten winnen’ (p. 16). De enige winnaars van deze Vlaamse minderheidsregering zijn de Franstalige partijen. De Vlaamse moeten in hun armen steun zoeken, ze zijn helemaal overgeleverd aan hun Franstalige familie. Benieuwd wat dat zal opleveren op 25 mei en meer nog op 26 mei 2014. Een anti-N-VA-regering zal nog meer gedomineerd worden door de Franstaligen dan nu al het geval is bij de regering Di Rupo.

Foto: Bruno Tobback en Paul Magnette, samen op tournee. © Reporters