JavaScript is required for this website to work.
Binnenland

Raden van bestuur in cultuurhuizen

Doorbraak redactie31/5/2011Leestijd 3 minuten

Er was heel wat ophef toen Jean-Pierre Rondas door de N-VA werd aangeduid om lid te worden van de raad van bestuur van de KVS. Hij kwam zeker acties als ‘Niet in onze naam’ verhinderen. Ongehoord! Het ging gepaard met veel emoties en opwaaiend stof.

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Nu het stof is gaan liggen blijven de vragen: waarom duidt een politieke partij iemand aan voor de raad van bestuur van een cultuurinstelling? Is dat de normale praktijk? Is dat nuttig? Voor zo’n vragen bestaat het internet. En je moet goed zoeken want niet elke cultuurtempel loopt te koop met zijn/haar raad van bestuur (rvb) op de webstek. Maar er zijn wel heel wat politiek samengestelde culturele raden van bestuur. Op federaal, Vlaams, provinciaal en gemeentelijk niveau. De federale regering vult er drie: de Koninklijke Muntschouwburg, het Nationaal Orkest van België en het Paleis voor Schone Kunsten. Zoals de webstek zegt: ‘De drie instellingen beschikken elk over een eigen raad van bestuur, benoemd door de federale regering’. Wie zit daar dan zo allemaal in? Partijmannetjes en -vrouwtjes. Zo duikt in de rvb van het Paleis voor Schone Kunsten de naam Geertui Windels op. Zegt u niets? Dat is mevrouw Herman van Rompuy. Daarnaast gedeputeerden, vakbondsafgevaardigden, politici, kabinetsleden … De partijen benoemen hun mensen op die postjes. Dat wordt zo geregeld door de cultuurpactwet. Zo’n postje brengt ongetwijfeld de nodige recepties en abonnementen mee, maar waartoe dient het? Voor de drie federale instellingen stelt de webstek van de kanselarij het zo: ‘De raad van bestuur neemt alle belangrijke beslissingen. Een regeringscommissaris van elke taalrol houdt daar toezicht op. De toegekende dotaties moeten toelaten dat deze cultuurtempels hun creatieve rol in de samenleving onverminderd kunnen verder zetten.’ Alstublieft.

De raden van bestuur nemen ‘alle belangrijke beslissingen’. Maar welke dan? We gaan te rade bij een onverdachte bron. Een acteur, Jo Decaluwe, die na de fusie tussen Arcatheater en NTG in de raad van bestuur en het dagelijks bestuur zit van NTGent. In die raad van bestuur zit hij dan tussen de politiek aangeduiden zoals Monika Van Kerrebroeck, Luc Van den Bossche, Lieven Decaluwe …

Jo Decaluwe: ‘Zo’n raad van bestuur is een zakelijke organisator die de lijnen uitzet en beslissingen neemt over het financiële, de algemene organisatie en op gebied van personeel. Artistiek spreekt zo’n raad van bestuur zich niet uit, daar speelt de artistieke vrijheid van de kunstenaar, die mag de raad van bestuur niet inperken.’

Maar kan zo’n rvb dan niets zeggen over het artistieke, dat is toch de kernbezigheid van de organisatie die ze moet besturen? Jo Decaluwe nuanceert: ‘Natuurlijk kan ze opmerkingen maken. Die kan de directeur dan doorgeven, die directeur heeft eigenlijk een grote vrijheid. Maar verbieden is iets anders. Zo’n raad van bestuur kan niet verbieden dat alle acteurs bloot op de scène staan of dat Christus opnieuw aan het kruis wordt genageld. Dat behoort tot de artistieke vrijheid. Op het inhoudelijke moet een raad van bestuur niet te veel zeggen. Ik heb ook nog niet meegemaakt dat over de inhoud echt werd gediscuteerd.’

Wenselijk?
Is zo’n politiek samengestelde raad van bestuur dan nuttig of wenselijk? Als er over de eigenlijke activiteit van de instelling, cultuur, niets wordt of mag worden gezegd? Jo Decaluwe vindt van wel. ‘Ja, het is nuttig. Het is wettelijk en ook democratisch verantwoord. Het NTGent krijgt subsidies van de Vlaamse overheid, van de Provincie Oost-Vlaanderen en van de Stad Gent. Het is logisch dat zij ook mensen aanduiden om te controleren wat met die subsidies gebeurt. Het is ook verdedigbaar dat dit gebeurt volgens de regerende coalities, het geeft een weerspiegeling van de gemeenschap.’ Voel je dan in zo’n raad van bestuur politieke verdeeldheid? Volgens Jo Decaluwe niet. ‘Vroeger werd dat allemaal meer afgewogen, nu is dat minder politiek ingevuld dan vroeger. Er zitten ook mensen die helemaal geen partijkaart hebben. Al worden er natuurlijk wel zekere verhoudingen in acht genomen.’ Jo Decaluwe komt zelf met een voorbeeld: Jozef Deleu als lid van de raad van bestuur van de VRT. Die zit daar op vraag van de sp.a, maar heeft nooit iets met die partij te maken gehad.

En dat er veel ‘vrouwen van’ of partijcreaturen in een rvb de dienst uitmaken, heeft Jo Decaluwe nog nooit ervaren als een blok aan het been. ‘Er zitten daar mensen samen met de meest verschillende competenties en dat werkt goed.’
Ze kunnen in de KVS gerust zijn, die ene N-VA’er zal hun speeltuin niet beknotten.

De redactieploeg van Doorbraak bestaat uit een grote groep redacteuren. Standpunten en andere artikelen kunnen verschijnen als "De Redactie". Uiteraard betekent dit niet dat al onze redacteuren per definitie aan deze standpunten gebonden zijn.

Commentaren en reacties