Enkele weken geleden gaf Sammy Madhi, de nieuwe staatssecretaris voor asiel en migratie, in de podcast van Doorbraak meer uitleg over zijn visie op asiel en migratie. In deze aflevering van Doorbraak Radio reageert Theo Francken, kamerlid voor de N-VA en voormalig staatssecretaris voor asiel en migratie, op het nieuwe beleid van Madhi.

Korte asielprocedure

Op dit moment lijkt dat Francken zeer moeilijk. ‘De asielaanvragen zijn aan het stijgen en door de coronamaatregelen lopen de asielprocedures vertraging op.’ Daarnaast heeft de Raad van State de online verhoren van kandidaat-vluchtelingen geschorst op basis van een aantal vragen van Ngo’s die vinden dat het niet correct is om dit online te doen. ‘Het moet dus allemaal opnieuw fysiek wat momenteel niet evident is.’ Verder zijn er veel afgewezen asielaanvragers die in beroep gaan waardoor er nog meer vertraging ontstaat.

Francken vraagt zich ook af hoelang de asielprocedure dan nu is. ‘Want als Madhi zegt dat het korter moet dan is het wel belangrijk om te weten hoelang ze nu zijn.’ Dat is belangrijk om te kunnen afmeten of hij zijn belofte houdt en of het effectief wel korter wordt, zegt Francken.

Het migratiewetboek

In 2015 kregen we te maken met een ongeziene asielcrisis. ‘Dat hebben we moeten aanpakken en dat heeft twee jaar van mijn mandaat gekost.’ Dat is één van de redenen waarom het niet gelukt is om het migratiewetboek te lanceren, zegt Francken. ‘Ook de laatste zes maanden zijn we er niet meer toe gekomen doordat de regering is gevallen over het Marrakesh-pact.’ Madhi focust zich nu op dit migratiewetboek en richt daarvoor een commissie op met allerlei Ngo’s die hem zullen adviseren. De vraag is dan of dit migratiewetboek de asielprocedure zal verkorten. Francken denkt eerder dat dit de procedure juist zal verlengen want de Ngo’s willen bijkomende rechten inbouwen. Daarnaast wil Madhi ook een bemiddelingspoging inbouwen, wat opnieuw weken en maanden extra tijd neemt, zegt Francken. ‘Dat het wetboek de procedures zal verkorten wil ik eerst zien en dan pas geloven.’

De Europese buitengrenzen

Madhi heeft het plan voor ogen om de buitengrenzen te versterken en om mensen die weinig kans hebben op asiel reeds aan de buitengrenzen tegen te houden. Maar is dit wel een haalbaar plan? Francken denkt van niet. ‘Italië en Griekenland hebben lange procedures.’ De daadkracht in die landen is niet sterk en de administratie werkt er niet altijd even efficiënt, zegt Francken. Het zou wel eens goed kunnen dat de landen aan de Europese buitengrenzen hun procedures lang houden om een ontradend effect te creëren. ‘De algemene redenering in het zuiden van Europa is dat korte procedures juist meer volk aantrekt.’

Heel snelle procedures, waarbij het beroep wel nog lang kan duren, kunnen inderdaad voor een zeker aanzuigeffect zorgen. ‘Als de procedure op twee maand gebeurt dan zullen er alsnog heel veel mensen naar Griekenland afzakken.’

Illegale doorreis

Het basispunt van kritiek op het regeerakkoord en de politiek van Madhi is dat hij nog steeds uitgaat van de mogelijkheid tot het aanvragen van asiel na illegale doorreis naar Europa, zegt Francken. ‘Dat kan nooit lukken en kan nooit efficiënt zijn.’ Het grootste deel van de mensen die hier illegaal verblijven willen niet terugkeren, en gedwongen krijg je ook weinig georganiseerd. ‘Dit model zorgt ook voor de miljardenbusiness van de mensensmokkel.’ Francken denkt in een ander paradigma en kijkt daarvoor naar het Australische model waarbij je geen verblijfsrecht krijgt na illegale doorreis. ‘Dat kan zeer sterk ontradend werken maar kan nog steeds vluchtelingen toelaten.’ Volgens Francken is dit wat Europa moet doen.

Het probleem om dit model in te voeren blijft uiteraard dat dit op het Europese niveau moet gebeuren. ‘Maar het probleem is ook dat België niet wil pleiten voor dit Australische model.’ De mentaliteit in Europa over het migratiemodel gaat wel in de goede richting maar het duurt allemaal zeer lang, zegt Francken.

De woonstbetredingwet

Wij trekken al jaren aan de kar voor een woonstbetredingwet om illegalen op te sporen, zegt Francken. ‘En wat zien we nu? De effectiviteit van de woonstcontroles zakt doordat mensen in illegaal verblijf de deur niet hoeven open te doen wanneer de politie aanbelt.’ Francken wil de mogelijkheid om na een gerechtelijk huiszoekingsbevel de illegaal te gaan uithalen. ‘Als ik dan zie dan men in coronatijden zonder huiszoekingsbevel coronamaatregelen kan gaan controleren dan val ik van mijn stoel.’ Want wat is dan de prioriteit?

Luister ook naar onze andere podcasts