Vorig jaar al was Valerie Van Peel, Kamerlid voor N-VA, te gast in deze podcast om te pleiten voor een strengere aanpak van daders van kindermishandeling. Het schokkende nieuws rond de dood van de vierjarige Dean maakt het thema weer actueler dan ooit. In deze aflevering van Doorbraak Radio geeft Valerie Van Peel haar visie op de zaak.

Van Peel begrijpt dat de zaak rond de dood van de kleuter Dean veel mensen nauw aan het hart ligt, maar het is te simplistisch om op basis van wat nu geweten is te zeggen dat dit sowieso voorkomen had kunnen worden. ‘Het is moeilijk om grote uitspraken over deze zaak te doen, alvorens er meer informatie is over wat er echt gebeurd is.’

De moord op Dean is wel een voorbeeld van een zaak die niet op zichzelf staat, benadrukt Van Peel. Er is terecht veel verontwaardiging over deze zaak, maar waar was de verontwaardiging vorig jaar toen een vader zijn zoontje doodsloeg tien jaar nadat hetzelfde was gebeurd met zijn dochter? Volgens Van Peel onderschatten we dat dit geen alleenstaand geval is en dat er te veel kinderen zich in dergelijke gevaarlijke situaties bevinden. Er zitten inderdaad fouten in ons juridisch systeem, maar één grote wonderoplossing is er ook niet.

Strenger voor daders

De recidivecijfers voor wie een kind vermoordt of misbruikt zijn hoog. Als maatschappij moeten we dan nadenken over wie we willen beschermen: de dader of het kind dat daar de volgende keer mee te maken kan krijgen. Voor Van Peel staat het als een paal boven water dat we die kinderen beter moeten beschermen. ‘Een tweede kans is iets heel moois maar is ook een naïeve houding van de maatschappij naar sommige daders toe.’

Elk verhaal blijft natuurlijk wel anders. Daarom moet er eerst een risicotaxatie gebeuren. Volgens Van Peel is het belangrijk dat die risicotaxatie ook na de gevangenisstraf uitgesproken kan worden en niet enkel na de feiten. Maar bij een dader met een psychopathische persoonlijkheid, blijft de kans op recidive honderd procent, aldus Van Peel. ‘Dan moeten we duidelijk zijn. Ofwel sluit je zo iemand levenslang op, ofwel bescherm je de maatschappij door een opvolging met voorwaarden.’

Vandaag is er al meer mogelijk rond opvolging. Iemand die veroordeeld werd voor kindermishandeling, mag bijvoorbeeld niet meer met kinderen werken. Dat is positief, benadrukt Van Peel, maar niemand controleert wat er bij die persoon thuis gebeurt. ‘Op die manier kan een veroordeelde een nieuw gezin stichten of bij een gezin intrekken zonder dat er wordt nagegaan of die kinderen wel veilig zijn.’ Kind en gezin, het CLB en de politie zouden dat kunnen controleren, maar door het beroepsgeheim wordt deze informatie nauwelijks gedeeld. ‘Dat is een taboe waar we moeten overspringen.’

Spreekplicht bij kindermishandeling

Volgens Van Peel moet er bij kindermishandeling een spreekplicht komen en geen spreekrecht. ‘Als een kind wordt mishandeld mag die informatie niet onder de mat worden geveegd.’ Op het Vlaamse niveau is men bezig met het uitwerken van de meldcode, waardoor er in sommige gevallen toch sprake is van een verplichting om stappen te ondernemen. Daarnaast is er de kindreflex, waarbij de invloed van bepaalde situaties op de kinderen wordt nagegaan. Denk maar aan familiaal geweld tussen twee partners.

Ook het handle with care-principe, dat in Nederland al langer voet aan grond heeft, maakt het verschil voor het mentaal welzijn van kinderen die zich in een moeilijke thuissituatie bevinden. ‘Het kabinet van Zuhal Demir is op dit proefproject gesprongen en hoopt dit naast Mechelen verder uit te bouwen in Vlaanderen.’ Deze principes zijn een stap in de goede richting maar het blijft politiek een moeilijke zaak om ook de wetgeving op federaal niveau aan te passen.

Over de partijgrenzen heen

Om echte verandering te brengen moet er over de partijgrenzen heen gekeken worden. De tweespalt tussen oppositie en meerderheid moet in dit thema gebroken worden. Met een werkgroep in het federaal parlement rond kindermishandeling wil Van Peel dat bereiken, maar dat blijkt moeilijker dan eerst gedacht. De dynamiek lukt wel op het Vlaams niveau, maar federaal vertrouwen de meerderheidspartijen elkaar amper. Laat staan dat ze naar de oppositie kijken. ‘Zelfs in dit belangrijk thema lukt het niet om over de partijgrenzen heen te kijken.’ Van Peel geeft niet op en zet haar werk in dit thema verder.

Redacteur artikel: Rani De Leeneer

Luister ook naar onze andere podcasts