‘Ik kan maar aan één natie trouw zijn’

She’s on fire! Dat is het minste wat je kan zeggen als je Ranya Akay (27) interviewt. Ranya is een Koerdische en een van de allochtone aanwinsten op een N-VA-lijst voor de komende gemeenteraadsverkiezingen. Ze komt op in Lubbeek, de thuisbasis van staatssecretaris Theo Francken.

Ranya is fier. Fier op haar Koerdische afstamming. Fier op haar moslim-zijn. Fier op haar onafhankelijkheid. En ja, ze is ook fier om als nieuwe Vlaming deel uit te maken van de N-VA, zo blijkt. Ze mag dan wel fier zijn en zich Vlaming voelen, toch is ze hier niet geboren. Dus vragen we eerst naar het familieverhaal. Hoe kwamen ze in Vlaanderen terecht?

Vermoord en verjaagd

‘Wij zijn politieke vluchtelingen die moesten vluchten voor de Turkse staat. Mijn broers, ooms en vader zijn mishandeld in Turkije omdat ze gelinkt werden aan de PKK. Wij zijn nochtans geen PKK’ers, maar je wordt en werd als Koerd zeer snel gelinkt aan de PKK. Mijn familie was een bedreiging voor de staat. Je moet weten dat de ‘Haco’s’, mijn familie, een eigen militie hadden en die verdedigden zich tegen de Turkse staat. Een groot deel van mijn familie is ofwel vermoord, ofwel verjaagd naar Syrië. En wat overbleef, is naar Duitsland en Zweden gevlucht. Gevolg is dat onze familie grotendeels uit elkaar gerukt is. Wij zijn uiteindelijk gevlucht naar hier. België was de eerste keuze.’

Waarom zijn jullie dan niet ook naar Duitsland gevlucht met zijn honderdduizenden Koerdische lotgenoten?

‘We hadden hier al familie wonen en het leek ons een kleine maar veilige plaats. Intussen woon ik hier al 22 jaar.’

Waar ligt jullie oorsprong?

‘In de streek van Merdin (aan de grens met Syrië, 90.000 inwoners en erg veel Arabieren, Arameeërs en Armeniërs).’

Het Koerdische activisme in Turkije en Syrië wordt vooral als links gepercipieerd. De N-VA waar jij voor militeert, is eerder rechts. Kan jij dat rijmen?

‘Zeker, ik sta achter een eerlijke rechttoe rechtaan politiek. Een partij die dat doet, heeft mijn steun. Voor mij is dat de N-VA. Eigenlijk zouden Koerden zich massaal moeten aansluiten bij rechts in Vlaanderen. Probleem is dat ze zich niet altijd even bewust zijn van wat dat begrip precies inhoudt. Het is een beetje een kuddegeest. Er kiest er eentje voor links, dus doet de rest dat ook. Dat is jammer. Er zou meer informatie moeten zijn over de standpunten van de N-VA naar de Koerden toe. Ik zie persoonlijk heel veel gelijkenissen. En het is jammer dat veel Koerden dat gewoon niet weten.’

Welke gelijkenissen zie jij tussen de N-VA en het Koerdische streven?

‘Het onafhankelijkheidsstreven in de ruime zin van het woord. En uiteraard de gelijkheid man-vrouw. Het beleid van Zuhal Demir vind ik op dat vlak erg inspirerend. Die gelijkheid man-vrouw is exact waar veel Koerden in Turkije naar streven, maar ook de N-VA in Vlaanderen. Ik denk nu juist aan al die vrouwen die in de bergen van Turkije vechten voor onder andere meer gelijkheid.’

Hoe voel jij je eigenlijk, meer Koerdisch of meer Vlaams?

‘Even Vlaams als Koerdisch. Toen ik kind was, meer Koerdisch. Maar nu, als jonge openbloeiende vrouw heeft het Vlaamse aan terrein gewonnen. Let op, ik kan en zal mijn rootsnooit afzweren. Maar ik woon en werk hier al decennia in Vlaanderen en wil aan die Vlaamse gemeenschap bijdragen.’

Fiere moslim

Jij zegt zelf heel fier, ‘ik ben moslim’?

‘Ja, ik zeg dat en ik ben daar fier op. Ik heb respect voor alle godsdiensten. Je moet weten, de plek in Turkije waar mijn familie en ik vandaan komen is zeer multicultureel en multireligieus. Iedereen in Turkije weet dat christenen en moslims daar samen wonen. Precies dat heb ik ook meegekregen van mijn ouders. Die religieuze tolerantie. Ik vast bijvoorbeeld ook niet. Maar ben wel moslima. Iedereen moet vrij zijn. Moslim zijn is voor mij iets heel persoonlijks tussen mij en God. Niemand heeft daar zaken mee. Ik bid niet, ik vast niet. Ik hou me voor dat ik een goed mens moet zijn.’

‘Weet je, ik brand vaak een kaarsje in een kerk. Ik vind dat niet raar. Ik sta open voor alle godsdiensten. Ik geloof in God. Ik weet niet precies wat, maar er is iets dat ons heeft geschapen. Ik heb respect voor de Koran. Maar ik besef dat ik voor veel mede-moslims niet de perfecte moslim ben.’

Je had er perfect voor kunnen kiezen geen ‘moslima’ meer te zijn, maar desondanks ben je het?

‘Ja. Ik ben daar heel open in. Nu, voordeel is ook dat ik nooit gedwongen ben om het ene of het gene te geloven. Ik heb daar heel veel discussies over gehad met mijn omgeving. Veel mensen begrijpen moslims anders. IS heeft daar veel schuld aan. Mensen, en je kan hen dat niet eens kwalijk nemen, associëren moslim-zijn met IS. Maar mijn islam, die ik van thuisuit meekreeg, is een hele open islam en dat trok me aan.’

Je leest de Koran wel?

‘Ik heb hem gelezen en weet grosso modo wat erin staat, maar in discussies met bijvoorbeeld moslims vraag ik me dikwijls af of zij de Koran wel goed begrepen hebben.’

Koerdisch temperament

Zeer veel Vlamingen en bij uitbreiding Europeanen smijten alle moslims op één hoop. Begrijpelijk, IS heeft daar zeer veel kwaads gedaan en het is nu ook niet zo dat moslims massaal openlijk afstand deden van IS. Stoort jou dat niet?

‘Enorm. Na elke aanslag was er wel iemand die vond dat ik het land uit moest. Het is net IS en consoorten die de islam linken met henzelf. Ze spannen een val en velen trappen daarin. Dat stoort mij énorm. Soms dacht ik echt “Ranya, wil jij nog wel moslim zijn?”’

Heb jij nooit de neiging gehad om jouw geloof af te zweren?

‘Dat daagt mij net uit! Integendeel. Ik heb dat van in de beginne als een uitdaging gezien en ga daar op in. Is dat mijn adellijke koppigheid, mijn Koerdisch temperament? (lacht)’

Ga jij soms nog naar de moskee?

‘Neen. Wat daar gepropageerd wordt, komt niet overeen met mijn geloofsovertuiging. Niemand moet mij komen zeggen hoe ik moet leven.’

Heb jij nog een Turkse pas?

‘Ja. En ik raak daar niet van af.’

Zou jij hem inleveren als het kan?

‘Ja (fervent). Ik heb niets aan die pas. Bovendien ben ik een Koerdische en een Vlaming. Niks linkt mij aan Turkije. En zelfs een Koerdische pas heb ik niet nodig. Ik ben nu Vlaming. Punt. Theo Francken wil die dubbele nationaliteit afschaffen. Snap ik, terecht. Ik kan maar aan één natie trouw zijn.’

Zwaktebod

Voordeel voor jou zou kunnen zijn dat je mag stemmen voor de Turkse verkiezingen en dus tégen Erdogan?

‘Ik heb daar nooit aan meegedaan. Ik woon hier en ik wil alleen voor Vlaanderen iets doen, voor één natie. Zou ik nog steeds ginder wonen, had ik me vermoedelijk bij de HDP aangesloten. Als ik mij nu nog eens moet gaan moeien met de Turkse verkiezingen, heb ik geen evenwicht meer.’

Duurde de omschakeling lang om ‘Vlaming onder de Vlamingen’ te zijn?

‘Neen. Helemaal  niet. Mijn allochtone omgeving lachte daar soms mee en ik werd dikwijls voor ‘racist’ verweten. Maar dat vind ik een zwaktebod. Met zo’n verwijt mep je elke discussie dood.’

Ik had onlangs een gesprek met Inan Asliyüce, de oud-voorzitter van de Koerdische gemeenschap in Genk. En die gaf enerzijds toe dat de N-VA sympathiek wordt ervaren door veel Koerden, maar dat diezelfde Koerden wat argwaan hebben omdat de N-VA eveneens wordt ervaren als niet sympathiek voor de allochtonen.

‘N-VA heeft zelfs een staatssecretaris van Koerdische origine en een burgemeester met Marokkaanse roots. En als je de lijsten bekijkt van de N-VA over heel Vlaanderen, vind je Koerden, Afghanen, Turken, Armeniërs, Oost-Europeanen, Zuid-Amerikanen enzoverder. Het lijstje is stilaan oneindig. Waarom in godsnaam zouden ze mij op een lijst zetten? Ik ben trouwens verre van de énige Koerdische. In Denderleeuw bijvoorbeeld heb je ook de Iraans-Koerdische Shahlan Bagheri. Ik ben toch ook allochtoon. Ik snap met de beste wil van de wereld niet hoe een mens kan denken dat de N-VA anti-allochtoon is. Kijk, het is simpel: ik ben Vlaanderen dankbaar. Ik heb hier kansen gekregen en die gegrepen en mijn ouders hebben er alles aan gedaan dat ik ze kon grijpen. Vlaanderen heeft mij een toekomst gegeven.’