De heldeninspecteur

1830. Bij een toevallige ontmoeting met prins Frederik in Mechelen wordt ene Junius aangesteld tot ‘heldeninspecteur’: hij moet de Nederlandse troepen van nabij volgen en daar verslag over uitbrengen. Een officierenuniform en een vrijgeleide bieden hem de kans om eersterangsgetuige van de actie te zijn. Zo kan Atte Jongstra zijn protagonist op een aannemelijke en persoonlijke manier het verloop van de revolutie laten schetsen. Op een aanstekelijke en smeuïge wijze tekent de auteur er de belevingswereld van een Nederlander die zich laat meedrijven in de campagne tegen de opstandige Belgen. In zijn tekst speelt Jongstra voortdurend met de bombastische heroïek en vaderlandslievende gevoelens van de revolutieliteratuur en citadelpoëzie. Die contrasteert hij met de ontnuchterende realiteit van een oorlog. Het levert een bijzonder amusant verhaal op, zij het met een tragisch einde.

De vele eindnoten verstoren het lezen, ook al omdat ze ‘geheel buiten de waarheid, en te belachelijk en kleingeestig (zijn), om er de ongerijmdheid van aan te geven’. Jongstra houdt van een knipoog en een geintje. Op het einde volgt nog een ‘Heldengalerij’, een ‘beeldverhaal’ met eigentijdse illustraties.

De heldeninspecteur is meer dan de moeite waard. Rijk gedocumenteerd, zeer vermakelijk en grappig uitdagend geschreven. Ook al omdat Belgische opstandelingen door het Noord-Nederlandse perspectief er niet bepaald fraai of heldhaftig in worden geportretteerd.