De stemmen van het volk

Een rist politicologen analyseerde de motivatie van de kiezer bij de stembusslag van 2009 in Vlaanderen en Wallonië op basis van een enquête. De neerslag staat in het boek De stemmen van het volk. Drie keer werd een staal kiezers bevraagd. Uit de gegevens blijkt dat de onderzochte groep overigens bij elke ‘golf’ sterk afneemt, wat de vergelijkbaarheid van de bekomen data toch wel moet schaden.

Vooral hoofdstuk 4 wekte onze belangstelling. Kris Deschouwer en Dave Sinardet gaan daar op zoek naar de communautaire standpunten van de kiezer.

Hun besluit verbaast (niet). Het verbaast omdat ze besluiten dat bij deze verkiezingen, die een stevige vooruitgang lieten zien voor de V-partijen, de communautaire standpunten slechts een minieme rol hebben gespeeld. Het verbaast ook niet, omdat het besluit spoort met het verhaal waarmee beide academici graag uitpakken in het publieke debat.

In feite moeten we dus concluderen dat de democratie niet werkt. Als kiezers voor die V-partijen helemaal niet zouden gewonnen zijn voor hun communautaire programma, blijken die kiezers echt wel met de ogen dicht te stemmen. Ofwel leren we hoe betrekkelijk dit soort onderzoeken is.

Wanneer zulke peilingen worden gebruikt om de betekenis van verkiezingen te beïnvloeden, zitten we op een hellend vlak. De stelling dat De Wever niet te zwaar moet inzoomen op zijn verkiezingsbeloften en best snel een akkoord afsluit, lijkt logisch voort te vloeien uit de analyse in het boek. Maar op die manier gaan de analyses op basis van kleinschalige peilingen voorrang krijgen op de concrete verkiezingsuitslag op basis van een bevraging bij de hele bevolking en stellen wetenschappers zich in de plaats van de kiezer zelf.

Een gevaarlijk spelletje dat, we moeten het herhalen, de basis van onder de vertegenwoordigende democratie weghaalt.