Lachen en wenen met het verdriet van een vader

Met Jaren van de Olifant verscheen een nieuwe editie van een baanbrekende strip die op velen een blijvende indruk naliet. Een mannekensblad pur sang. De onnavolgbare stijl staat garant voor uren leesplezier gevolgd door dagenlange mijmeringen en bewondering.

Met ‘Jaar van de olifant’ tekende en schreef striptekenaar Willy Linthout één van de belangrijkste Vlaamse graphic novels of stripromans. De aanleiding van dit zeer persoonlijke magnum opus was de zelfmoord van zijn eenentwintigjarige zoon. Onder de titel ‘Jaren van de olifant‘ verscheen op 30 november de definitieve en uitgebreide editie. Een striproman die in geen enkele boekenkast mag ontbreken.

De olifant

Tijdens de boekvoorstelling in het Museum Dr Guislain vertelde Willy Linthout waar die enigmatische titel vandaan kwam. Toen een lieve mevrouw vroeg of het een verwijzing was naar de olifant in de kamer (het waarom van de zelfmoord van zijn zoon): ‘Ik heb slaapapneu en ik liep met dat apparaat op mijn hoofd en mijn vrouw noemde me een olifant. Ik vond dat grappig en wou daar iets mee doen. Nu bleek ‘Het jaar van de olifant’ te verwijzen naar het jaar dat de profeet Mohammed geboren werd en dat wou ik niet gezien de vele gruweldaden. Ik speelde met het idee die olifant te gebruiken in de strip en dacht eraan om mijn zoon in zijn auto met achterin een olifant te laten rondrijden, maar uiteindelijk werd het enkel de titel.’

Linthout (1953) is vooral bekend als de tekenaar van de succesvolle stripboeken rond de komiek Urbanus. Een reeks die hij afrondde toen onlangs met album 201 het laatste verhaal verscheen. Voor de lezer die nog niet bekend is met de ‘olifant’- striproman is het belangrijk te vertellen dat die volledig in potlood is getekend, maar niet ingeïnkt. Normaal ziet de lezer zelden of nooit de potloodtekeningen omdat na het inkten en inkleuren de potloodtekeningen verdwijnen. Die keuze is één van de sterktes van vorm van ‘Jaren van de olifant’. De surrealistische en tegelijk soms hyperrealistische aanpak is één van de vele andere sterke kanten van het boek.

Zelfmoord

Uiteraard is het verhaal niet geheel autobiografisch. De hoofdpersoon Karel is na de toegevoegde hoofdstukken wel iets meer alter ego van Linthout geworden, maar een kniesoor die zich daar mee bezighoudt. Linthout tekende recent enkele extra hoofdstukken en de uitgeverij Davidsfonds voegde een boeiend dossier toe aan het zeer fraai uitgegeven boek. De vorige edities zijn trouwens al geruime tijd uitverkocht.

Op de vraag of hij buiten de extra hoofdstukken ook nog andere aanpassingen deed antwoordde Linthout ‘Neen, dan had ik alles hertekend. Of zelfs een heel ander boek getekend. Ik ben een andere mens na al die jaren. Nu zou het boek geheel anders zijn. Het is goed zoals het is… was’.

De thematiek is zwaar. Hoe ga je als ouder om met het verlies van een kind dat zelfmoord pleegt. Naar eigen zeggen was het boek geen therapie. Linthout en zijn echtgenote gingen in echte therapie en ‘zonder dat was ik er nu niet meer geweest’ aldus de auteur. Destijds was zijn echtgenote geen fan van het project, nu staat ze 100 procent achter het boek en prijst het overal aan. Het boek is ‘een vorm van respect voor Sam’.

Briljante vondsten

Daarom ook dat de waaromvraag niet in het verhaal steekt. Het verhaal is het verhaal van een vader. Een enerzijds hartverscheurend, maar anderzijds ook soms grappig verhaal dat troost brengt. Het interview door Wouter Porteman achteraan in het boek met Linthout en zijn therapeute Isabelle Demets zal voor veel lezers een eyeopener zijn.

In het dossiertje achteraan in het boek staan ook voorbeelden van geïnkte pagina’s en dat is bijzonder fijn, want zo ziet een lezer dat zo’n meer afgelikte, meer klassieke afwerking toch een minder goede keuze was geweest. Uit het interview komt ook duidelijk de enorme kennis van de stripkunst naar voor die weinigen achter de stripfanaat Willy Linthout zouden vermoeden. Linthout is een verwoed verzamelaar en kenner. Zijn eigen werk zoals de Urbanusstrips werd lange tijd zeer negatief ontvangen door striprecensenten omwille van de ogenschijnlijk lelijke tekeningen. Dat die lelijkheid wel zeer consistent en professioneel is, ontgaat immers veel ‘kenners’. Met Jaren van de Olifant oogstte Linthout internationaal veel lof.

Alleen al omwille van pagina 184 waar Linthout zichzelf als tekenaar portretteerde moet een oprechte stripliefhebber zich onderdompelen in het universum van ‘Jaren van de olifant’. Hoewel ondergetekende deze striproman in diverse edities al voor een derde keer las doken steeds weer nieuwe briljante vondsten op. Ook dat is de kracht van het werk van Linthout.

Het boek is hier te koop.