Metropolen aan de Noordzee

Matthias Storme lengde de lijst met politieke toekomstscenario’s aan met het ‘Plan N’: Vlaanderen dat middels een bestaand verdrag zou gaan aanleunen bij Nederland. In de boekhandels glorieert de haven van Nieuwpoort met haar kaden, kranen, stadsmuren en torens in de 15de eeuw op een kleurig omslag. De nieuwste aflevering van het tiendelige De Geschiedenis van Nederland, van Bert Bakker, heet Metropolen aan de Noordzee (1100-1560) en is geschreven door Wim Blockmans (65), de Vlaamse emeritus-hoogleraar middeleeuwse geschiedenis van de Universiteit Leiden.

De historicus graaft niet in het verleden om een mededeling voor nu boven te spitten, maar soms lukt het wel. Blockmans noemt bij het achterom kijken de Nederlanden, in hun wijdste betekenis, dus met de Noord-Franse steden Atrecht (nu Arras), Bavay, Bapaume, Grevelingen ‘een gebied met beloften’. Zonder zijn woorden en vondsten naar 2011 te buigen, is Blockmans’ stelling een vermoeden van toekomst. België verdampt, verkruimelt, lost op. Blockmans verwerpt de geschiedschrijving die zich blind staart op de grenzen van bestaande staten. Histoire de Belgique van de belgicist Henri Pirenne (België is een logisch gevolg van eeuwenoude tendensen, aldus de historicus) is nationalistisch. Taal is voor Wim Blockmans geen overheersende kleefstof voor de eenheid van ‘een gebied met beloften’. Steden, schepping, handelszin, jaarmarkten, stapelplaatsen, rivieren en boten cementeren de eenheid van de Nederlanden.