JavaScript is required for this website to work.

Tunnels onder de Muur

Pieter Jan Verstraete3/2/2018Leestijd 2 minuten
TitelDe tunnels
SubtitelOntsnappingen onder de Berlijnse Muur
AuteurGreg Mitchell
UitgeverDe Arbeiderspers
ISBN978-90-2951-478-1
Onze beoordeling
Aantal bladzijden453
Prijs€ 22.99

In augustus 1961 werd de Berlijnse Muur opgericht; dat leidde tot heel wat drama’s. Van de ene dag op de andere werden families van elkaar gescheiden, konden mensen die in Oost-Berlijn woonden niet meer naar hun werk in West-Berlijn… Kortom de Sovjet/DDR-sector van Berlijn werd hermetisch van West-Berlijn of de vrijheid afgegrendeld. Met de bouw van de Muur wilden de communistische leiders van de DDR de verdere leegloop van hun land stoppen.

Zoals dat ook het geval is vandaag met de muur die de Palestijnse gebieden van Israël scheidt, was de Berlijnse Muur niet helemaal waterdicht. In de loop van de kleine dertig jaar dat de Muur bleef staan, waren er honderden ontsnappingspogingen. De ene al spectaculairder dan de andere. Zo reed in december 1962 een gepantserde bus van eigen maaksel met twee DDR-families aan boord dwars door de Muur. Terwijl de bus beschoten werd door razende Vopo’s reed de bus de vrijheid tegemoet. De meeste ontsnappingen kenden succes maar tientallen andere liepen uit op een desaster. Mensen werden koudbloedig neergeschoten bij hun ontsnappingspoging of werden gearresteerd. Na een schertsproces werden ze tot jaren gevangenis veroordeeld. Hun families werden als paria’s in de DDR behandeld. Ze kregen geen werk meer aangeboden en hun kinderen mochten niet verder studeren.

Kennedy

Het vandaag ter bespreking aangeboden boek van de Amerikaanse journalist Greg Mitchell De tunnels handelt over zo’n ontsnappingspoging maar dan in omgekeerde richting van West- naar Oost-Berlijn. Het zou een van de meest verbluffende waagstukken worden.

Mitchell beschrijft gepassioneerd en met veel zin voor detail hoe een groepje West-Duitse vrienden besloot familieleden en vrienden via een tunnel uit Oost-Berlijn weg te halen. De auteur beoefent het genre van de factionstijl (een non-fictie boek maar geschreven als fictie) met verve. Hij gaat er prat op dat alles wat hij beschrijft op feiten berust en niets verzonnen werd, ook de dialogen niet. Toch leest het boek als een spannende roman. We komen alles te weten over de problematiek die gepaard gaat bij het graven van een lange tunnel van 120 meter, de temperatuur van 13 °C onder de oppervlakte terwijl boven een hitte van 30°C en meer heerst.

Niet alleen schetst Mitchell de moed en de volharding van de gravers maar ook het brede verhaal van de internationale context komt aan bod. Hij beschrijft de concurrentiestrijd tussen de twee grote Amerikaanse mediagiganten NBC en CBS die beiden de primeur wilden hebben. Hoe president John F. Kennedy na de Cubacrisis trachtte de uitzending van de documentaires te voorkomen onder het motto: ‘A wall is better than a war’. De president vreesde immers voor een nieuwe internationale crisis na de rakettenkwestie van Cuba. Dat alles diende in het grootste geheim te gebeuren wat niet zo evident was. Toch slaagde de onderneming. Een sterk verhaal maar met misschien ietsjes te veel details over de tunnelbouw dat op een bepaald moment leesvoer voor geologen lijkt te zijn. Vooral voor liefhebbers van faction bedoeld. Een boek ook dat ons een goede sfeerbeeld geeft over het Berlijn van begin jaren 1960. Slotsom: mensen zijn bereid om veel te wagen voor hun vrijheid en laten zich zo maar niet kooien.

Pieter Jan Verstraete (1956) is bibliothecaris in Kortrijk maar wijdt zich al zijn hele leven aan de geschiedschrijving van de Vlaamse Beweging. Hij is de biograaf van o.a. Hendrik J. Elias, Odiel Spruytte, Reimond Tollenaere, Leo Vindevogel en tientallen militanten uit de Vlaamse Beweging. Momenteel werkt hij aan een monumentale biografie van Staf De Clercq.

Commentaren en reacties