Selectieve waarneming

Het was na een gesprek, vorige week, tussen Rik Van Cauwelaert en Walter Zinzen. Het publiek babbelde in kleine groepjes wat na in de Mechelse De Zondvloed, één van die steeds zeldzamere plekjes die de naam boekhandel nog echt verdienen en waar het aangenaam vertoeven is voor een boekenliefhebber.

Een drietal heren, intussen de middelbare leeftijd bereikt al deden ze vestimentair hun uiterste best om dat te verbergen waardoor ze het feit eerder accentueerden, hadden het over de pers. Ik stond bij het rek naast hen stiekem boekenruggen te strelen en kon het gesprek volgen. De Standaard vonden ze maar niks. Saai en voorspelbaar. Eerder, tijdens de vragenronde, had een dame zich bij de sprekers al beklaagd over de verloedering van de taal in die krant die haar steeds meer stoorde, meegedeeld dat ze de Süddeutsche Zeitung koopt als ze iets degelijk wil lezen en gevraagd waarom zo’n krant in Vlaanderen niet kan. Nu zult u opmerken dat een mens al behoorlijk Duits moet spreken om ten volle van zo’n Süddeutsche te kunnen genieten. Aangezien de dame in kwestie als oudste dochter opgroeide in het gezin Leysen, verbaast het minder dat ze goed Duitstalig is dan dat ze zich publiek negatief uitlaat over De Standaard.

Terug naar onze drie levendige midlifers. De Morgen kon hen wel bekoren, want dat was tenminste een kritische krant. ‘Een linkse krant zou eigenlijk een krant voor het gewone volk moeten zijn’, wist één van hen met een toontje in de stem dat verraadde dat de eigenaar van die stem zich niet tot het gewone volk rekent. Hij veegde meteen alle mogelijke twijfel weg met z’n vervolg: ‘maar dat gewone volk is zelf zo rechts als de pest’. De afkeer vertaalde zich in een lichte spetterregen.

‘Maar een linkse krant is ook een krant die de dingen schrijft die anderen verzwijgen’, definieerde hij het begrip links op een originele wijze. Zijn gespreksgenoten spraken hem niet tegen. ‘Yves Desmet of Bart Eeckhout, die gaan tenminste in tegen de pensée unique’, voegde hij er aan toe. Toen ben ik elders boekenruggen gaan strelen, want een mens moet zich ook niet in elk gesprek gaan mengen.

Ja, hij geloofde die woorden echt, net zoals zijn gespreksgenoten. Hij meende het, zij meenden het lekker in groep, wat het geloof dat het ook waar is nog aanzienlijk verhoogde bij de betrokkenen. Als er al ruimte voor twijfel zou zijn, want ze meenden het dus. Net zoals Walter Zinzen het een uurtje eerder meende toen die zei dat De Standaard – en bij uitbreiding zowat de hele pers – voortdurend de splitsingsgedachte en dus N-VA promoot en hij zich tot doel stelt een stem te laten klinken tegen de heersende pensée unique en dus tegen de N-VA. Hij meende het ook. Net zoals vele N-VA’ers het menen als ze zeggen dat De Standaard – en bij uitbreiding zowat de hele pers – ziekelijk bevooroordeeld is tegen hun partij. Zij menen het ook, eerlijk. Ze hebben het zelf gelezen en gezien, net zoals Zinzen zelf het omgekeerde las en zag. Zoals ik het meen als ik zeg dat ik wat tegengas probeer te geven in de lawine aan B-promotie en andere ongecontesteerde onwaarheden.

Selectieve waarneming heet zo iets. Gelukkig schrijven kenners dat we ‘zeker in het huidige informatietijdperk een gezonde dosis selectieve waarneming nodig hebben’. Let op allen, het gaat over ‘een gezonde dosis’! Voor de rest denk ik echt dat het nodig is dat ik wat tegengas geef in de lawine aan B-promotie en andere ongecontesteerde onwaarheden (maar pas na meermaals herlezen merk dat tegengas en lawine samen een bedenkelijk vergelijkingskoppel opleveren.)