Servië verkiest inzake defensie Rusland boven het Westen

Op maandag 19 december maakte de Servische minister-president, Alexandar Vucic, bekend dat hij later deze week in Moskou een akkoord zou sluiten met Rusland over de aankoop van zes MiG–29 gevechtsvliegtuigen. De bedoeling is om ‘onze vrijheid en soevereiniteit’ veilig te stellen, verklaarde hij. Het gaat om door de Russen buiten gebruik gestelde straalvliegtuigen. Servië moet slechts voor de modernisering instaan. Vucic zal naar eigen zeggen in Moskou ook onderhandelingen voeren over de aanschaf van een Russische luchtverdediginguitrusting.

Voor Moskou is het een welgekomen gelegenheid om zijn invloed in de Balkan te vergroten en zo te voorkomen dat de landen in het gebied zich dichter bij het Westen aansluiten. Servië bespreekt al sedert 2014 zijn EU-lidmaatschap. Tot dusver zijn slechts 4 van de 35 hoofdstukken van het Gemeenschapsrecht (ook wel het ‘acquis communautaire’ genoemd ) geopend. Het Gemeenschapsrecht is het geheel van EU-verdragen, verordeningen, richtlijnen, inclusief de jurisprudentie van het Hof van Justitie van de Europese Unie. Een staat moet voldoen aan alle hoofdstukken vooraleer er van toetreding sprake kan zijn.

Voor zijn verdediging schijnt Servië niettemin meer naar Rusland te kijken dan naar het Westen. De Servisch-Russische transacties komen op een moment van oplopende de spanningen tussen Servië en buurland Kroatië dat al lid is van zowel de EU, de Raad van Europa als de NAVO. Van de Kroatische bevolking zijn 83,6 % Rooms-Katholiek en 4,4 % orthodox. In Servië is 84,6% orthodox en 5,0% Rooms-Katholiek. Beide landen verschillen ven elkaar niet alleen op dat gebied maar ook op vele anderen.

Na het opbreken van het vroegere Joegoslavië vochten vooral Servië en Kroatië maar ook andere Joegoslavische deelstaten in het begin van de jaren 90 van de vorige eeuw, bloedige burgeroorlogen uit. Op 24 maart 1999 begon de NAVO in Servië en Kosovo ettelijke bombardementen uit te voeren. De Serviërs zijn dat nog lang niet vergeten. Bovendien staan zij wantrouwig tegenover het Westen, waarvan de meeste landen Kosovo als onafhankelijke staat erkennen terwijl het in Servische ogen slechts om een in 2008 van Servië eenzijdig afgescheurde provincie gaat. België erkende Kosovo al in 2008.

Eerder deze maand verzette Kroatië zich tegen het openen van een nieuw hoofdstuk in de toetredingsonderhandelingen met de EU. De Servische Buitenlandsminister, Ivica Dacic, verklaarde toen dat als Kroatië kan beslissen of Servië al dan niet tot de EU mag toetreden, zijn belangstelling voor dit lidmaatschap sterk afneemt. Want, zo zei hij, Kroatië zou weleens NAVO-wapens kunnen gebruiken tegen Servië en de “Republika Serpska”. Deze laatste is de etnisch Servische entiteit die samen met de Federatie van Bosnië en Herzegovina de staat Bosnië – Herzegovina vormt. Hij voegde er nog aan toe zijn land nooit lid zou worden van de NAVO noch sancties tegen Rusland zou goedkeuren.

De afgelopen week verduidelijkte de Russische minister van Buitenlandse Zaken, Sergey Lavrov, dat Moskou niet alleen Servië in staat wil stellen zich beter te kunnen verdedigen maar ook een vrijhandelsverdrag beoogt tussen Belgrado en de Euraziatische Economische Unie, een door Rusland geleid blok van gewezen Sovjetrepublieken.

Nog meer spanningen in de regio rijzen door de vermeende poging tot staatsgreep door Servische en Russische nationalisten in de voorbije maand oktober tegen de pro-Westerse regering in Montenegro. Vermoedelijk had dit te maken met de intentie van Montenegro om lid te worden van de NAVO.

Foto: (c) Reporters