SLAPP-rechtszaken Daniël Termont draaien op niets uit

In een proces tegen Ignace Vandewalle, auteur van De illegale Ghelamco Arena, moest oud-burgemeester Daniël Termont in het zand bijten. Het vonnis gisteren in Brugge, sprak zich uit ten voordele van Vandewalle.

Gevraagd om een reactie zegt die laatste ‘blij te zijn’ dat die rechtszaken achter hem liggen en ‘dat het recht op de vrije meningsuiting zegevierde. Ik wil mij nu inzetten om andere slachtoffers van chilling en SLAPP te (onder)steunen en te ijveren voor een Belgische anti-SLAPP-wetgeving.’

Laster en eerroof

In maart van vorige jaar legde Daniël Termont strafklacht en burgerlijke klacht laster en eerroof neer voor een vraag in Van de Walles boek, dat eerder al voorwerp was van een juridische strijd, maar door Doorbraak werd gewonnen. ‘Pleegde burgemeester Termont in september 2016 schriftvervalsing toen hij opdracht gaf om officiële verslagen aan te passen?’

Na grondig onderzoek werd de strafklacht in september van vorig jaar al geseponeerd, en gisteren vonniste de burgerlijke rechtbank in Brugge in het nadeel van Daniël Termont. De rechter schrijft in zijn vonnis:

‘Uit de stukken blijkt afdoende dat Ignace Vandewalle onderzoek heeft gedaan naar de waarachtigheid van de feiten middels opzoekingen gedurende drie dagen in het Stadsarchief van stad Gent. Uit de stukken blijkt afdoende dat Ignace Vandewalle zijn bronnen zorgvuldig gecontroleerd heeft alvorens hij overging tot het schrijven van de kwestieuze passages. Ignace Vandewalle vermeldt ten andere ook bij de inleiding van zijn boek dat om de toegankelijkheid van het boek te maximaliseren alle stavingstukken (in hoofdzaak openbare documenten) ter beschikking worden gesteld via bfelt.be. Ignace Vandewalle heeft voldoende inspanningen geleverd om de informatie zo waarheidsgetrouw mogelijk weer te geven en de bronnen te controleren. In die omstandigheden kan het niet worden verweten dat Ignace Vandewalle vragen stelt omtrent de omstandigheden van het bestaan van twee versies van het verslag MIPIM 2005 en dat hij dit tot voorwerp van politiek/publiek debat heeft gemaakt teneinde mogelijke schriftvervalsing aan de kaak te stellen.‘

Vrije meningsuiting

Het lijkt er bijgevolg op dat de strafklacht en de burgerlijke klacht van Termont deel uitmaakten van een poging tot het ontkrachten van de vrije meningsuiting en de persvrijheid; een fenomeen dat bekend staat als ‘chilling’. Dat is een batterij aan drukkingsmiddelen die er op gericht zijn om burgerbewegingen, bloggers, columnisten, wetenschappers, klokkenluiders, schrijvers, onderzoekers en journalisten te doen afzien van het gebruik van hun rechten, met name: de vrije meningsuiting, persvrijheid, vrijheid van wetenschappelijk onderzoek en vrijheid van maatschappelijke participatie. Vaak gaat het over karaktermoord, dreigen met dure juridische procedures, bashingvia sociale media, financiële druk zetten via werkgevers of klanten, enz.

Veruit het populairste drukkingsmiddel is SLAPP (Strategic Lawsuit Against Public Participation), rechtszaken die aangespannen worden, niet om recht te halen, maar met het oogmerk om een kritische partij te intimideren en met hoog oplopende gerechtskosten kapot te procederen. Mogelijke illustraties van SLAPP zijn ongetwijfeld de rechtszaken die Johan Vande Lanotte, Paul Gheysens en recent Daniël Termont tegen Van de Walle inspanden.

Om de vrijheid van de pen te vrijwaren vraagt Doorbraak-medewerker Van de Walle aan een nieuwe federale regering om snel werk te maken van een anti-SLAPP-wetgeving, zoals in Canada, Australië en sommige staten van de VS. Intussen moeten slachtoffers beschermd en gesteund worden. Ik ga daarom over tot de oprichting van een vereniging die slachtoffers van chilling en SLAPP met juridisch advies en desgevallend financieel ondersteunt. Vandewalle start daarvoor eerdaags een crowdfunding.

In zijn persmededeling roept de auteur tot slot iedereen op die het slachtoffer is van Chilling of SLAPP om zich te melden via e-mail [email protected] of te bellen naar 0489351748. Het boek De illegale Ghelamco Arena is ook via die weg nog te verkrijgen.