Spanje haalt gerechtelijke duimschroeven aan tegen Catalonië

Het was opnieuw een bewogen week in Barcelona. Het politieke gekrakeel tussen Madrid en Barcelona is opnieuw een versnelling hoger gegaan. Vorige maand werd al duidelijk dat de verantwoordelijken voor het organiseren van de officieuze volksraadpleging over onafhankelijkheid, minister-president Artur Mas en enkele van zijn toenmalige regeringsleden, zouden vervolgd worden. Het Grondwettelijk Hof heeft nu ook de opdracht gegeven om de huidige voorzitster van het Catalaans parlement strafrechtelijk te vervolgen.

Wordt Forcadell afgezet?

De misdaad van parlementsvoorzitster Carme Forcadell? Het laten doorgaan van een sessie van het Catalaans parlement. Tijdens deze sessie moest het besluit van een parlementaire commissie besproken worden die handelde over het onafhankelijkheidsproces. Het Grondwettelijk Hof had verboden dat het besluit van deze commissie besproken zou worden door het Catalaans parlement. Forcadell en enkele leden van haar bureau zagen geen vuiltje aan de lucht en lieten de sessie doorgaan. Het Grondwettelijk Hof ziet daar nu ongehoorzaamheid in en heeft de procureur-generaal opdracht gegeven haar strafrechtelijk te vervolgen.

De reactie van Carme Forcadell was kort en gevat. Ze klaagde aan dat het Catalaans parlement zelfs niet eens onafhankelijkheid mag bespreken. Ze verweet het Grondwettelijk Hof een politiek tribunaal te zijn in handen van de Spaanse regering. Spanje is volgens haar een land waar vrije meningsuiting beknot wordt, in dit geval zelfs dat van een door het volk verkozen parlement. In haar toespraak gaf ze aan voet bij stuk te houden en niet te zullen bezwijken aan de dreigementen uit Madrid. Volgens Forcadell heeft ze maar te gehoorzamen aan het Catalaanse volk, van wie ze haar parlementair mandaat kreeg, en het Catalaans parlement dat haar verkoos als haar voorzitster. De oud-voorzitster van de onafhankelijkheidsbeweging ANC zal dus doorzetten. De vraag is wat de centrale overheid tegen haar zal kunnen doen indien ze na een afzettingsprocedure toch aanblijft, geruggesteund door het Catalaans parlement.

Catalaanse autonomie: een lege doos

Het Grondwettelijk Hof blijft ook op andere gebieden voor controverse zorgen. Zo verklaarde het hof het Catalaanse decreet dat stierenrennen verbiedt in Catalonië ongeldig. De algemeen heersende indruk is dat het hof gewoon de Catalaanse autonomie viseert, over wat het ook gaat. Daar is wat voor te zeggen. De Canarische Eilanden waren de eerste Spaanse regio om de stierenrennen te verbieden, in 1991. En dat zonder problemen met het Grondwettelijk Hof. Het Hof schrapte ook artikels uit het Catalaans autonomiestatuut wegens ongrondwettelijk, terwijl het gelijke artikels uit de autonomiestatuten van andere regio’s ongemoeid liet.

Voor de Catalanen is de maat al langer vol. Toch kwam de ergernis deze week opnieuw tot een hoogtepunt: de vervolgingen, het ongemoeid laten van de politieke vervolgingen van de Spaanse minister van Binnenlandse Zaken enz. Als laatste wapenfeit schrapte het hof het Catalaanse decreet over de gelijkheid tussen man en vrouw. Al jaren gaat dit zo door: de laatste regeringsjaren van Artur Mas werden gekenmerkt door het feit dat geen enkel decreet toegepast kon worden. Stuk voor stuk werden ze door de conservatieve regering in Madrid aangevochten en geschrapt voor het Grondwettelijk Hof. Het Catalaans parlement wordt zo een politiek nutteloos orgaan.

Het draagt bij aan het algemeen gevoel dat Catalonië niets meer te zoeken heeft in Spanje. De Catalanen willen nu een referendum houden in september 2017: een volwaardig en legaal erkend referendum. Volgens de Catalaanse wet wel. Dat referendum zullen ze houden nadat de staatsstructuren opgezet zijn en nadat de ontkoppelingswetten voor de scheiding met Spanje goedgekeurd worden, aldus het stappenplan. Na dit referendum en indien een meerderheid voor onafhankelijkheid stemt, zullen grondwetgevende verkiezingen uitgeschreven worden. Spanje en Catalonië zitten dus op een ramkoers, zoveel is zeker.

Dit artikel kadert in het project ‘Soevereiniteitsbewegingen in Europa’ dat tot stand komt met de steun van de Vlaamse overheid.

Foto, v.l.n.r. leden van het bureau van het Catalaans parlement tijdens de toespraak op 6 oktober 2017: eerste vice-voorzitter Lluís M. Corominas i Díaz (Junts pel Sí), voorzitster Carme Forcadell i Lluís (Junts pel Sí), eerste secretaris Anna Simó i Castelló (Junts pel Sí) en vierde secretaris Ramona Barrufet i Santacana (Junts pel Sí). (c) Parlament de Catalunya – www.parlament.cat