JavaScript is required for this website to work.
post

Spanje treurt, Baskenland feest

Pieter Bauwens24/10/2013Leestijd 2 minuten

Het Europees Hof voor de Rechten van de mens in Straatsburg heeft uitspraak gedaan in de ‘zaak Inés del Rio’. Een klap voor de nabestaanden van de slachtoffers en voor Spanje of een stap vooruit in het vredesproces?

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Ines del Rio zat sinds 1987 in een Spaanse gevangenis. Wegens haar aandeel in verschillende ETA-aanslagen werd ze in 1989 schuldig bevonden aan de betrokkenheid bij de dood van 24 mensen. Daarvoor kreeg ze een celstraf van 3 828 jaar. Die duizenden jaren celstraf werden automatisch omgezet in 30 jaar cel. Toen, in 1989, was dat volgens de wet de maximale celstraf die kon worden gegeven. Gevangenen kregen ook, via allerlei regels, strafvermindering. Volgens de geldende wetten en procedures zou Inés del Rio in 2008 moeten vrijgekomen zijn. Zou moeten, want ze bleef toen achter de tralies zitten.

Herinterpretatie

In februari 2006 werd de interpretatie voor de strafvermindering herzien door het Spaanse Hooggerechtshof. Dat stelde dat de strafvermindering moest toegepast worden op die (bijvoorbeeld in het geval van Inés del Rio) 3 828 jaar en niet op de dertig jaar. Dat principe werd retroactief op alle andere (voor terreur veroordeelde) gevangenen toegepast, vooral Baskische ETA-veroordeelden. Dat werd in Baskenland aanzien als een pesterij van de overheid en aangevochten voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg.

Dat EHRM is van mening dat de herinterpretatie van de strafvermindering uit 2006, gekend als de 197/2006 doctrine, in strijd is met de Spaanse grondwet en in strijd met de internationale conventies die Spanje ondertekend heeft. Het Europees Hof oordeelde dat Spanje dit niet had mogen doen omdat er bij de strafverlenging een wet is toegepast die nog niet gold toen de vrouw werd veroordeeld.

Gevolgen

De beslissing van het EHRM heeft niet alleen gevolgen voor Inés del Rio. Ongeveer zestig andere veroordeelde ETA-leden, zeven leden van de gewapende extreemlinkse groep Grapo en nog veertien andere gevangenen moeten door deze uitspraak vrij gelaten worden. Dinsdag een dag na de uitspraak in Straatsburg werd Inés del Rio vrijgelaten uit de Teixeiro gevangenis in La Coruna.

Deze gebeurtenissen zorgen voor veel vragen in Spanje. De Standaard (23 oktober 2013) schreef een lang artikel over het onbegrip voor de uitspraak van het EHRM bij de families van de slachtoffers van het ETA-geweld. Jammer genoeg ging dat artikel voorbij aan de vraag hoe het verder moet in Spanje.

In Baskenland is een breed middenveld actief rond ‘het Baskische vredesproces’. Dat vredesproces startte met ‘de verklaring van Brussel’ (maart 2010) ondertekend door verschillende winnaars van de Nobelprijs voor de Vrede. In september 2010 volgde het Akkoord van Guernica waar verschillende sociale en politieke Baskische verenigingen het geweld afzworen. Daarna kwam de aankondiging van de ETA dat de gewapende activiteiten werden stopgezet. Volgens die Baskische organisaties duidt dit hele traject aan dat er een nieuwe politieke periode aangebroken is in Baskenland.

Maar vanuit de centrumrechtse Spaanse regering (PP) wordt nog altijd een politiek gevoerd die elke Baskische nationalist ziet als een ETA-militant. Er is voor de centrale regering geen vredesproces, enkele ETA-terreur dat moet verslagen worden. Als de ETA echt het geweld afzweert moet het de wapens inleveren, zo stelt Madrid.

En verder?

De vraag is of de uitspraak van het EHRM het Baskische vredesproces zal deblokkeren. De Basken zien een wetsinterpretatie die in het leven was geroepen om hun gevangenen langer op te sluiten verdwijnen. In Spanje ziet men terreurveroordeelden te snel vrijkomen. Er wordt getreurd in Spanje en gefeest in Baskenland.

<Vindt u dit artikel informatief? Misschien is het dan ook een goed idee om ons te steunen. Klik hier.>

Pieter Bauwens is sinds 2010 hoofdredacteur van Doorbraak. Journalistiek heeft hij oog voor communautaire politiek, Vlaamse beweging, vervolgde christenen en religie.

Commentaren en reacties