Staatsgreep of coup-de-théâtre?

‘Er valt nog wat te rapen in de sociale zekerheid’, viel in N-VA-kringen te horen, en dit keer zouden vooral de langdurig zieken het gelag moeten betalen. Inderdaad moest er nog snel anderhalf miljard gevonden worden, bovenop het begrotingstekort van drie miljard. De legende dat deze regering schoon schip ging maken met alle oude kwalen van slecht financieel management en zou gaan voor langetermijnvisie, is hierbij doorprikt. Ook de nieuwe ministers, deze van de N-VA incluis, zijn maar bestuurders van de NV België, met alle constructiefouten en erfelijke ballast die haar kenmerkt. De vraag wat de N-VA als — volgens de statuten — Vlaams republikeinse partij in deze Belgische regering doet, was al langer eentje dat gistte in de Vlaamse beweging.

Met de zaak Vandeput neemt die vraag echter een urgente wending. Blijkens twee door de hoge legertop zorgvuldig verborgen gehouden expertenverslagen (nota bene van Lockheed Martin zelf, de producent van de nieuwe F-35’s!), kunnen de bestaande F-16’s het nog zeker een kwarteeuw uithouden, zodat de peperdure vervanging van de vloot helemaal niet aan de orde is. Dat zou een slok op de borrel schelen: 3,6 miljard (zelfs oplopend tot 15 miljard, onderhoudskosten inbegrepen). Meteen genoeg om het begrotingsgat dicht te rijden en de langdurig zieken gerust te laten.

In een breder perspectief kan men zich de vraag stellen of wij echt moeten meedoen aan de miljardendans rond legervliegtuigen. Veel tricolore rook uit de pijpen op 21 juli, dat wel, en schone verhalen van onze jongens in Syrië. Kenners beweren evenwel dat grote vliegende forten sowieso binnenkort tot de militaire geschiedenis zullen behoren en dat de toekomst aan kleine, onbemande toestellen is van het drone-type.

Verborgen agenda’s

Feit is: defensieminister Steven Vandeput ziet momenteel alle kleuren van de regenboog. Ofwel wist hij van de rapporten en verzweeg hij ze, ofwel wist hij het niet en speelt heel de Belgische militaire staf met zijn edele delen. Vermoedelijk is het de tweede optie: de militairen wilden nieuw speelgoed en verkozen die rapporten niet door te spelen aan hun minister. Dat de vermaledijde socialisten het uitbrachten, is voor ons geen reden om de zaak te minimaliseren. Maar bovendien wijst de ‘zware inschattingsfout’ op een dieper liggend euvel: het is al lang bekend dat de hoge legerpiefen lachen met dat N-VA-ministerke uit de Limburg, die elk jaar tijdens het 21 juli-défilé naast de koning mag zitten. Een anti-Belgische separatist die instaat voor de Belgische landsverdediging, komaan zeg, daar veeg je toch de vloer mee aan.

Gebrek aan loyauteit in vaderlandslievende rangen: het is de prijs die de N-VA betaalt voor de collaboratie met het Belgisch construct. Daar wacht men rustig tot het De Wever-effect is uitgewerkt en het slecht weer is overgewaaid. Waarna men terug tot de orde van de dag kan overgaan. Want hoe dicht de partij ook bij het centrum van de (Belgische) macht zit, en hoe dikwijls er ook gezwaaid wordt met de these dat ze ‘de Vlaamse onafhankelijkheid zal bereiken door België te hervormen’, zonder de socialisten uiteraard — ondertussen spelen er toch andere agenda’s. In Brusselse ziekenhuizen wordt minder dan ooit Nederlands gesproken, er bereiken ons geluiden dat ambtenaren van N-VA-signatuur op de ministeries geboycot worden, en dankzij de laatste staatshervorming kunnen Franstalige rechters in Vlaanderen hun ding doen. Dat heeft de N-VA weliswaar niet gestemd, maar toch: we zitten ermee.

Heel het verhaal van Belgische topmilitairen (nota bene Vlamingen: zowel kapitein Boeykens* als generaal-majoor Vansina, de twee protagonisten in de doofpotoperatie) die een ‘niet-patriottistische’ minister voor de gek houden, ruikt naar een kleine coup. Ze kadert binnen een discrete strategie van het Belgisch establishment om de N-VA aan de praat te houden, te desinformeren en zo mogelijk te compromitteren. Vanuit hun standpunt hebben ze niet eens ongelijk. De partij van briljant strateeg De Wever maakt zich des te belachelijker, en het zal de laatste keer niet zijn. Coup of coup-de-théâtre? Het verschil is in Belgenland soms klein.

* De conclusies van zowel de interne als externe audit, uitgevoerd door respectievelijk Inspecteur-Generaal van Defensie en Federale Interne Auditdienst (FIA) tonen aan dat er geen aanwijzingen zijn gevonden van een bewust manoeuvre om informatie achter te houden voor de hiërarchie en dat de informatie niet doorgestuurd hoefde te worden. De kritiek in de rapporten werd door Defensie omgezet in een actieplan om informatiestromen te verbeteren (nvdr)