JavaScript is required for this website to work.
Binnenland

Symmetrie is Belgisch

Pieter Bauwens10/2/2014Leestijd 2 minuten

We hadden al samenvallende verkiezingen, nu nog symmetrische regeringen en we zijn helemaal bij af.

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Het was Open Vld die de kat de bel aanbond. De liberale partij wil liefst symmetrische regeringen. In de Zevende Dag (9 feb.) zei Bruno Tobback (sp.a): ‘Symmetrie is nodig om de regeringen te doen samenwerken.’ En eigenlijk horen we bij alle grote partijen hetzelfde. Of ze eerst de federale regering willen vormen of eerst de regionale, ze willen dat de samenstelling van de ene wordt gespiegeld aan de samenstelling van de andere. Als ze er zelf bij zijn natuurlijk. De bakens voor de regeringsvorming worden daarmee nu al uitgezet. De vraag is wat dat waard is na de verkiezingen. Dan pas zien we wat mogelijk zal zijn, mathematisch (welke coalitie kan een meerderheid vormen) en politiek (wie is de winnaar en mag de gesprekken openen, of van wie zou het onkies zijn ze te omzeilen).

Nu al is duidelijk dat de regeringsvorming op de verschillende niveaus niet los van elkaar zal en kan gebeuren. Het zal een kwestie van timing worden. De eerst gevormde coalitie zou de andere kunnen bepalen, versnellen of vertragen, gemakkelijker maken of net moeilijker. Afwachten waar er snel voor de hand liggende coalities gevormd kunnen of moeten worden: Brussel, Vlaanderen, Wallonië? Het wordt een pokerspel waarbij timing belangrijk wordt, iedereen bereidt zich voor, maar de kaarten moeten nog verdeeld worden.

Samenvallende verkiezingen

Die hele discussie is het gevolg van de neo-unitaire opstelling die de regering-Di Rupo propageert. Die heeft ons opgezadeld met samenvallende verkiezingen. Een ontkenning van de federalisering. In het idee de verkiezingen te laten samenvallen zit de symmetrische regeringsvorming ingebakken. Het is een beschermingsbezwering van de traditionele partijen. Dankzij de samenvallende verkiezingen heeft het weer echt zin om in termen van ‘politieke families’ te spreken. Om de familiebanden weer wat nauwer aan te halen. Vallen de verkiezingen in Vlaanderen tegen voor Open Vld en sp.a? Geen nood, hun grote (al dan niet incontournable) Franstalige zusterpartijen zijn hun politieke levensverzekering. CDH wordt wat vermorzeld in de strijd tussen MR en PS? Er is zusterpartij CD&V, als lijkt die band toch wat losser in tijden van nood kan men bij familie terecht. Die samenvallende verkiezingen zijn een klassieke truc van de traditionele partijen om het systeem naar hun hand te zetten. Het is gebouwd naar hun sterktes. Vergeet al het gejank over te vaak verkiezingen.

In het idee de verkiezingen te laten samenvallen zit de symmetrische regeringsvorming ingebakken

Mislukt

Als het regeren in België niet lukt zonder samenvallende verkiezingen en de bijbehorende symmetrische regeringen, dan is dat het beste bewijs dat de federalisering niet geslaagd is. De manier waarop de staat hervormd is, heeft geen oplossing gebracht voor de fundamentele problemen die zich stelden. De federalisering is het gevolg van compromissen waar het vinden van een compromis belangrijker was dan het oplossen van het politiek probleem.

Daar komt nog bij dat binnen de Belgische politiek nog altijd naar de verschillende regeringsniveaus wordt  gekeken in termen van concurrentie. Autonomie van de deelstaten? Door de slordige en onvolledige bevoegdheidsverdelingen moeten er slag om slinger samenwerkingsakkoorden gesloten worden. Het ‘samenwerkingsfederalisme’ klonk mooi, maar is verre van realiteit.

En ja, ook door de afwerking van de jongste staatshervorming zijn de verschillende regeringen op elkaar aangewezen. Vele samenwerkingsakkoorden moeten die overdracht van bevoegdheden regelen. Een reden te meer voor de partijen van de regering Di Rupo om samen door te gaan als dat mogelijk is.

Misschien moeten we na 25 mei vaststellen dat ook hier de Belgische verlevingsmaatregelen, de samenvallende verkiezingen met de ingebakken wil tot symmetrische regeringen, ons weer een beetje verder naar de grens van ons federale systeem brengen. De kiezer beslist, het zal een harde campagne worden, want er staat veel op het spel.

 

Foto: © Reporters

Pieter Bauwens is sinds 2010 hoofdredacteur van Doorbraak. Journalistiek heeft hij oog voor communautaire politiek, Vlaamse beweging, vervolgde christenen en religie.

Commentaren en reacties