De satirische website ‘t Scheldt leeft niet meer op Twitter. Donderdag werd het account permanent geschrapt nadat het in antwoord op een tweet van premier Alexander De Croo (Open Vld) een meme postte die refereert aan De Croo zijn contactpogingen met de Italiaanse pornoster Eveline Dellai. Volgens de redactie van ‘t Scheldt zit de entourage van de premier achter de definitieve verbanning op Twitter.

Op 17 mei tweette De Croo een video waarin hij op het balkon van de Wetstraat 16 de Pridevlag hijst, met als bijschrift ‘Love is love! #IDAHOT’ (acroniem voor Internationale Dag tegen Homofobie en Transfobie, red). ‘t Scheldt reageerde daarop met een afbeelding van een sexscene in vrije natuur met als hoofdrolspeelster Eveline Dellai. Het hoofd van haar tegenspeler wordt opzettelijk amateuristisch overplakt met de beeltenis van de premier. Onder de fotocollage staat de tekst ‘De droom van een premier’. De gebruikte meme werd voor het eerst door ‘t Scheldt gepost op 18 augustus 2021, zo’n twee jaar geleden, en leeft sindsdien een eigen leven op het internet. Maar vorige donderdag bleek het de doodsteek voor ‘t Scheldt op Twitter.

Hun account werd met onmiddellijke ingang permanent opgeschort. Volgens Twitter wegens ‘het overtreden van onze regels voor het plaatsen en delen van privé gemaakt/verspreid intiem materiaal van iemand zonder zijn of haar uitdrukkelijke toestemming’. Op zich een vreemde verklaring, gezien het niet gaat over ‘privé intiem materiaal’, maar een screenshot uit een pornoproductie die ‘t Scheldt onder het mom van satire zelf bewerkte met een foto van het hoofd van de premier. Een duidelijke parodie, dus.

Niet geliefd bij politici

‘t Scheldt heeft gedurende decennia een niet altijd even frisse reputatie opgebouwd met harde en soms weinig fijnzinnige satire, waarbij de medewerkers naar eigen zeggen vooral politici en ‘de macht’ op de korrel nemen. Dat dit hen niet altijd in dank wordt afgenomen, blijkt uit verschillende rechtszaken die tegen hen werden aangespannen. Zo kregen ze al af te rekenen met klachten van Reuzegom en voormalig Open Vld-woordvoerster Zelfa Madhloum. ‘t Scheldt heeft geen verantwoordelijke uitgever en hun medewerkers werken anoniem, wat bij veel geviseerden wrevel opwekt.

Vooral Open Vld neemt aanstoot aan de publicaties van ‘t Scheldt. De partij werd al herhaaldelijk op de korrel genomen en voor schut gezet. Zo lag ‘t Scheldt aan de basis van de onthullingen die de ondergang betekende voor rijzende Open Vld-politica Shihame El Kaouakibi. Het mag dan ook niet verbazen dat de relaties tussen ‘t Scheldt en de liberale partij niet optimaal zijn.

Wie vroeg de ban?

Gezien de door Twitter opgegeven reden zijn er slechts twee personen die belang hebben bij een klacht en een vraag om verwijdering: Eveline Dellai en Alexander De Croo. Volgens ‘t Scheldt is het duidelijk wie er achter zit. ‘De entourage van de premier heeft bij Twitter gelobbied om ons van het hun sociale medium te bannen’, meldt ons een medewerker die anoniem wenst te blijven. ‘Bij Open Vld zoeken ze al langer een mogelijkheid om ons de mond te snoeren en nu hebben ze er een gevonden.’

‘Wij brengen al sinds 1995 – soms harde – satire. We zijn er van overtuigd dat dit belangrijk is in een democratische maatschappij, dat het zelfs noodzakelijk is om de macht te jennen en af en toe een spiegel voor te houden. We vinden het dan ook een gevaarlijk precedent dat we op deze wijze gecensureerd worden. De reden die Twitter geeft slaat nergens op. De meme die inderdaad van onze hand is, doet nu al bijna twee jaar de ronde op het internet, zonder dat dit ooit een probleem opleverde voor diegenen die hem deelden. Nu plots is het een reden om onze Twitteraccount definitief te verwijderen.’

Maar kunnen ze de beschuldiging aan het adres van De Croo bij ‘t Scheldt ook hard maken? ‘We weten uit goede bron dat De Croo en zijn entourage hier achter zitten. Naar goede gewoonte beschermen we onze bronnen. Dat is ook nodig, zoals de hetze tegen ons en alle pogingen om ons te intimideren duidelijk laten zien. Daarom blijven onze medewerkers ook anoniem.’

In het verleden is al vaker gebleken dat ‘t Scheldt soms bijzonder goed geïnformeerd is. Getuige daarvan de zaak El Kaouakibi. Maar het werken met anonieme bronnen maakt het moeilijk hun informatie te verifiëren.

Geen reactie De Croo

Gezien ‘t Scheldt de beschuldiging niet hard kan of wil maken, poogde Doorbraak een reactie los te krijgen bij het kabinet van premier De Croo. Ondanks herhaaldelijk aandringen, telefonisch en per mail, kregen we niemand op het kabinet te pakken die wilde reageren.

Ondertussen blijft ‘t Scheldt niet bij de pakken zitten. ‘We hebben al verhaal gehaald bij Twitter, maar daar weigeren ze in gesprek te gaan. Meer zelfs, ze hebben ons gezegd dat ze pogingen om onder een andere account verder te werken zullen bestraffen met ogenblikkelijke verwijdering. Maar we hopen alsnog onze account terug te krijgen. Wij gaan in elk geval door met ons werk, ondanks alle pogingen om ons het leven zuur te maken.’

Of dat gaat lukken is maar zeer de vraag. Het is moeilijk om verhaal te halen bij Big Techfirma’s zoals Twitter, LinkedIn of Facebook. Hen contacteren is zelfs voor de pers quasi onmogelijk. Nergens zijn contactgegevens te vinden. Je kan enkel via hun contactcenter vragen stellen en dan hopen dat er een antwoord komt.

‘Wij zijn de kanarie in de koolmijn’, wil ‘t Scheldt nog kwijt. ‘We beseffen goed dat niet iedereen onze aanpak op prijs stelt en dat sommigen vinden dat we over de schreef gaan. Maar bij ons zingt elk vogeltje zoals het gebekt is, zoals het in een democratie die de vrijheid van meningsuiting hoog in het vaandel draagt betaamt. Het is ongehoord dat politici er in slagen om censuur uit te oefenen via sociale media. Als ze hier mee weg komen, ligt de weg open om gewone burgers die kritiek geven de mond te snoeren.’