Vanochtend hoorde ik iemand de vergelijking maken tussen het einde van Donald Trumps ambtstermijn en Der Untergang. Dat is de film waarin de laatste uren van Adolf Hitler gedocumenteerd worden. Met als rode draad de totale chaos waarin zowel Duitsland (en bij uitbreiding Europa) toen en de Verenigde Staten vandaag terecht gekomen zijn.

De Amerikaanse en Europese democratieën kraken in al hun voegen. Dat staat al enige tijd als een paal boven water. Dat vooral partijen en strekkingen aan de rechterkant van het politieke spectrum hier graag garen bij spinnen, ook. Onder het mom dat zij de vox populi vertegenwoordigen, goochelen populistische politici graag met sloganeske uitspraken en versimpelde versies van de werkelijkheid. Niet teveel nuance graag — onze kiezer behapt dat niet.

Intellect van een verwende kleuter

Met als resultaat staatssecretarissen die liever chargeren op Twitter dan hun publiek de weerbarstige realiteit onder ogen brengen. Of leiders van de vrije westerse wereld die hun achterban jarenlang schaamteloos beliegen en bedriegen. Met als gevolg een identiteitsvorming die zover is doorgeslagen dat deze week niets minder dan het hart van de Amerikaanse democratie aangevallen werd. Compleet van de pot gerukte complottheorieën die mainstream-gedachtegoed lijken te zijn voor miljoenen Amerikaanse burgers en marginale figuren. Die krijgen plots een forum aangeboden dankzij een president wiens intellect dat van een verwende kleuter benadert.

Onthutsend hoe rechtse kringen de afgelopen jaren zo een zielige en incompetente figuur omarmden. Trump-bashing leek het predicaat van linkse, flankerende media te zijn. Die zouden er niet in slagen onbevooroordeeld naar de werkelijkheid te kijken. Feitelijke leugens moesten in hun context gezien worden of waren verkeerd geïnterpreteerd door wereldvreemd journaille. Nog onthutsender is hoe stil het momenteel is aan rechts-populistische zijde. Het schoorvoetend veroordelen van Trumps criminele gedrag op 6 januari lijkt omgekeerd evenredig aan de bombastische trom waarmee het Marrakesh-pact werd afgeschoten.

Gitzwarte bladzijden van onze menselijke geschiedenis

De stem van het volk heeft niet altijd gelijk. Dat bewijzen talloze gitzwarte bladzijden van onze menselijke geschiedenis in overvloed. De opgehitste meute die het Amerikaanse congres bestormde, heeft zowel feitelijk als moreel een verwerpelijke daad gepleegd. Diezelfde meute, die zich vanuit een misplaatst superioriteitsgevoel afzet tegen fake media, heeft er de afgelopen jaren bewust voor gekozen zich niet te informeren.

Willens en wetens dom zijn is geen daad van verlichte rebellie. Het is simpelweg… dom. Leiders die daar misbruik van maken om hun eigen carrière veilig te stellen, gaan moreel dan ook zwaar in de fout. Net zoals media die ongefilterde en foutieve informatie enkel afstemmen op hun doelgroep. Wie het luidst schreeuwt een kritische geest te zijn, vertoont zelf vaak de grootste blinde vlekken.

Puntjes op de i

Hoog tijd dus voor enkele puntjes op de i. Zonder links georiënteerde elite had er nooit een Franse Revolutie plaatsgevonden. Zonder weldenkende wereldverbeteraars waren Kerk en Staat nooit gescheiden geraakt. De politieke klasse die teveel luistert naar de stem van het volk, wordt uiteindelijk doof en blind voor het algemeen belang op lange termijn. Omdat dat volk per definitie focust op de eigen navel. Daardoor blijft het doof en blind voor empathisch collectief denken.

Trump vergelijken met Hitler snijdt absoluut geen enkel hout. De Verenigde Staten liggen niet letterlijk in puin als gevolg van jarenlange bombardementen. En er is ongetwijfeld geen enkel geblondeerd haar op het hoofd van Trump dat eraan denkt de hand aan zichzelf te slaan. Maar dat populistische politici die van de macht geproefd hebben niet zonder slag of stoot ten onder gaan, weten we intussen allemaal.

Der Untergang

De mogelijke bronnen van Hitlers Jodenhaat (2)

Waar zitten die rechtse rakkers nu?