Dankzij het coronabeleid in dit land kunnen de familieruzies al beginnen voor het kerstdiner. Maar dan wel zonder vuurwerk aan het eind.

Eerst was er terreur

Onze vingerafdrukken worden al op de identiteitskaart bijgehouden. Een netwerk van ANPR-camera’s houdt onze verplaatsingen bij. De politie moet drones kunnen inzetten. Na de aanslagen in Brussel en Parijs werd een tandje bijgestoken. Het was allemaal voor uw en mijn veiligheid. Als brave burger moeten we daar niet ongerust over zijn.

Toen al werd gewaarschuwd dat allerlei antiterrorismewetten in andere tijden wel eens voor andere doeleinden konden worden gebruikt. Vraag de Catalanen en de Basken maar.

De stresstest

En toen kwam covid-19. De pandemie bracht ons dichtbij een surveillancemaatschappij. Mag de politie zomaar bij u binnenvallen omdat u wel heel veel pizza heeft besteld? En hoe komt de politie dat te weten? Mag de politie uw huis binnen omdat er veel auto’s op uw oprit staan? Of simpelweg bij lawaaioverlast? Mag de politie zomaar drones in de lucht sturen om te kijken of er nergens feestjes aan de gang zijn? Of mag de politie op kerstavond even binnenkomen om te controleren of u toch geen eenzame te veel aan tafel hebt?

Hoe ver laten we dat allemaal komen? Hoe lang kan een avondklok worden ingesteld? Of is een perimeter rond uw huis, waarbuiten u zich niet mag begeven, een aanvaardbaar en proportioneel middel om de pandemie te bestrijden? Of een lockdown? Of is dat allemaal wat verregaand in de beperking van uw rechten?

Politici en politie

De vraag is eigenlijk: hoe ver sturen de politici de politie? ‘Politici’ is dan nog een rekbaar begrip. Gouverneurs zijn ambtenaren. Politiek benoemd, maar niet verkozen. Opmerkelijk toch hoe sommigen zich opwerpen als sheriff en plotse pleitbezorgers van de ‘zero tolerance’… Merkwaardig wat een beetje macht met mensen doet.

Verwonderlijk ook dat de politici daar zomaar mee weg komen. Eind mei was er al een klacht bij de Raad van State over het opschorten van de religieuze bijeenkomsten. De RvS wou toen niet ingaan op de hoogdringendheid. Het was een merkwaardig vonnis. Er waren nog verwerpingen van eisen. De RvS leek de regering in uitzonderlijke omstandigheden wat uit de wind te willen zetten. Na het jongste vonnis is die tijd blijkbaar voorbij. Benieuwd of andere eisers ook gehoor zullen vinden.

Liberaal populisme

Dat er rechten kunnen worden ingeperkt ter bescherming van de algemene volksgezondheid, geen mens die het betwijfelt. Maar er moet evenwicht zijn, en respect voor de rechtsorde. In een rechtsstaat moet iedereen zich aan de wet houden, ook wie de wet maakt en moet uitvoeren.

De vrijheid van godsdienst neemt een prominente plaats in in de grondwet, net zoals in internationale verdragen. Wat Egbert Lachaert of Gwendolyn Rutten daarover denken, verandert daar niets aan. Bedenkelijk hoe toppolitici zich laten meeslepen in het jaloeziepopulisme. Wat is je plaats in de rechtsstaat als je uitspraken van de RvS en grondrechten belachelijk maakt omdat ze niet stroken met je persoonlijke opinie?

Woonstbetredingen

‘De woning is onschendbaar’ zegt de Grondwet. Er was een grote rel toen woonstbetredingen (zonder huiszoekingsbevel) werden overwogen om op zoek te gaan naar illegale migranten. De symboolwaarde was zo groot dat de huidige regering in de regeerverklaring liet opnemen dat woonstbetredingen niet ingevoerd zullen worden. Vandaag zijn die er gewoon. Zonder wetgevend initiatief. Dat deze regering dat ondersteunt is hypocriet.

Maar geen nood, het is voor ons dat de politici dat allemaal doen. Voor de 80% die zich wel aan de regels houdt. Zijn drones met warmtecamera’s niet wat veel gedoe voor 20% stouteriken?

Je hoort nu al dat er discussies rijzen in families. De ene wil zich aan de regels houden, de andere niet. Wie komt wel en wie niet op kerst- of oudjaarsavond? De ene pleit voor een losse interpretatie, elke bubbel om beurt bij oma en opa op bezoek. Wat de andere weigert, wegens niet volgens de regels. En waarom gaan zij wel op bezoek bij oma en wij niet?

Schuld en verdienste

Ach, voor politici is het simpel. Als de cijfers dalen, is het dankzij hun goede maatregelen. Als de cijfers stijgen, is het de schuld van de bevolking. Dan steken ze nog een tandje bij richting controle en repressie. Maar hoe strenger de regels, hoe groter het ‘je m’en foutisme’ van de burgers. Hoe groter de kloof ook tussen wie de regels volgt en wie niet. Het ongenoegen groeit.

Zo veroorzaakt het coronabeleid chaos en discussies. Noch volmachten en zaterdagse vergaderingen, noch de regering die het allemaal zou oplossen, hebben soelaas gebracht. Alles begint bij het falende beleid van tracing en bronnenonderzoek.

Smakelijk

Politiek zorgt wel eens vaker voor hoog oplopende discussies tijdens kerst of nieuwjaarsfeesten. Deze keer kan de discussie losbarsten weken voor het kerst- of nieuwjaarsdiner. Deze regering zorgt voor een ploeg van 11 miljoen ruziemakers die elkaar niets meer gunnen. Gelukkig komt er een verbindend kerstprogramma op tv. Dan vallen we elkaar huilend in de armen. ‘It’s the most wonderful time of the year’.

overheidssurveillance

Verziekte sfeer in de controlestaat

En de winnaar is… China