JavaScript is required for this website to work.
post

The climate force awakens

Thunberg tegen de doctrines

Luc Nagels26/9/2019Leestijd 4 minuten
Greta Thunberg bij de VN

Greta Thunberg bij de VN

foto © Reporters / DPA

Greta Thunberg staat in het wereldlandschap tegenover machtige doctrines en vindt Trump op haar pad. Schijngevecht tussen twee werelden.

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Je kan er moeilijk nog naast kijken. 4 miljoen mensen wereldwijd op straat krijgen. Een twee weken durende trip in één van ’s werelds snelste zeiltuigen (je kan niet oneerbiedig ‘boot’ zeggen tegen zo’n marteltuig) fysiek en mentaal aankunnen. Ze heeft vikinggenen. Nu vraagt ze honderd maal om te luisteren naar de wetenschap, het piepkleine broertje van de gevestigde machtige doctrines: economie, religie, rechten, politiek…

Deze doctrines bekijken op de ‘UN Climate Action Summit’ wat ze gaan doen met het aanhoudende gebleir  van kleine broer omtrent klimaatverandering. Het rapport — dat de VN nu wereldkundig gaat maken — zal gegarandeerd finaal door deze gevestigde machtige doctrines opgesteld worden, en zal pas dan door de media verspreid worden in Santiago, op de VN-klimaatconferentie in december.

Thunberg voelt zich bedrogen, en laat haar frustraties de vrije loop in de VN-vergadering. Net zoals Nikita Chroestsjov in 1960 (‘shoe-banging incident‘), toen de wereld nog geschokt was door zo’n optreden. Antonio Guterres doet goed werk, maar moet veel (te veel) compromissen maken. De waarde die gehecht wordt aan natuur en aan natuurlijke evenwichten die ons voortbestaan garanderen verschilt sterk in de duizenden culturen die deze aardbol rijk is, en in de machtige religieuze en economische gedachtenstromen. Een kort overlopen van de gang van zaken.

De boodschappen van de wetenschappers dringen niet door

De theorieën van Malthus hebben de economische hardliners al bijna twee eeuwen als onzin afgewezen. Het boek ‘Limits to growth’ hebben ze al een halve eeuw als praat van ketters bestempeld. Maar er is een sterke economie nodig is om 9,5 miljard mensen — straks 11 miljard! — van voeding en een minimaal levenscomfort te voorzien, zonder de planeet leeg te plunderen, te bevuilen, en conflicten te veroorzaken. Dat lukt niet meer, we zien de voorspelde rookpluimen in Braziliaanse, Afrikaanse en Indonesische tropische wouden, de immigratiedrama’s thuis of in pakweg Zuid-Afrika, en de alomtegenwoordige conflicten. De grote doctrines hebben dus de waarschuwingen van het jonge wetenschappelijk broertje genegeerd en belachelijk gemaakt.

Het is ook niet zo eenvoudig. Honderden top-wetenschappers zijn het niet eens met de IPCC standpunten. Wetenschap is ook een doctrine waar nieuwe ideeën dikwijls honderd jaar lang passioneel en crimineel bestreden worden door de wetenschappers onderling. De wereld, ook deze van de lezers van dit artikel, splitst zich ook op in twee kampen. De VS zijn het makkelijkste concrete voorbeeld. Liberalen (Democraten) en conservatieven (Republikeinen) betwisten de wetenschappelijke waarde van de klimaatvoorspellingen.

De discussie gaat eigenlijk minder om de wetenschap, maar meer om ethische waarden. De klimaatproblematiek is volgens de wetenschappers niet op te lossen als we naar 11 miljard mensen evolueren. Dat punt komt niet aan bod op de ‘UN Climate Action Summit’. De controversen daarover in beide kampen zijn te groot. Guterres hoopt duidelijk eerst vooruitgang te boeken op dat andere heikele punt, de toename van de CO2-concentratie afremmen. Je kan het hem niet kwalijk nemen. Hij krijgt op straat enkel ondersteuning voor CO2-reductie, niet voor bevolkingscontrole. En hij moet vele verschillende neuzen in dezelfde richting krijgen.

VN Jeugd klimaatsessie

De eerste dag van de VN-conferentie (VN-conferenties zijn live te volgen online, dus met een lage footprint) kwamen 500 jonge activisten en entrepreneurs in de arena. Een interessant experiment. Het showgehalte was redelijk hoog, maar dit stoorde niet echt. Ik weet uit ervaring dat zelfs getalenteerde sprekers zoals thesis-studenten die toch pakweg vijf jaar ouder zijn, wat moeten afgeleid en gerustgesteld worden om niet onderuit te gaan in een internationaal hoogstaand publiek!

Naast de discussies waren er ook workshops waar deze jongeren ideeën konden opdoen. Dit moet gezien worden als een eerste experiment in de goede richting, maar uiteraard gaan zij de technologie nu nog niet voorstellen die ons toelaat CO2 vrij te werken. Maar binnen 10 jaar gaan ze dat wèl doen. Nu is dat is iets voor de sprekers op de volgende conferentiedagen, en daar krijgen we een beter zicht op als het rapport van deze conferentie klaar is. Voorlopig kijken we even naar het schijngevecht tussen de grote doctrines. De toekomst van mijn zoon wordt bepaald door de compromissen die ze hopelijk sluiten.

Het body language statement  van Donald Trump

Trump boekt last-minute een suite in het VN-gebouw om er parallel met de klimaatconferentie een ‘Religieuze vrijheidsmeeting’ te organiseren. Dat is zijn antwoord als conservatief met ethische principes in het hoofd, eerder dan wetenschappelijke (zie boven). Trump was niet uitgenodigd op de ‘UN Climate Action Summit’. Hij zet zich toch tussen de uitgenodigden, want hij weet dat hij op dit cruciale moment hoe dan ook in beeld moet komen om zijn publiek te tonen dat hij in ’t oog houdt wat er leeft, dat hij niet onverschillig is, ook al toont hij dat nu even enkel met lichaamstaal.

Hij is net als Chroestsjov, Sanders, en Thunberg een performer. Ieder in zijn/haar totaal verschillende maar interessante stijl. Op een zeker moment houdt hij het binnenkomen van Greta Thunberg op, die hem een giftige blik toewerpt. Haar heftige reactie was mee gevoed door het schaakspel van Trump. Zij zit in dat ‘andere’ klimaatkamp, waar ook 60% van de Amerikanen in zit.

Bernie Sanders is de eerste belangrijke politicus die sinds Al Gore duidelijk stelt dat familieplanning absolute noodzaak is om ‘climate change’ en vele andere problemen onder controle te krijgen. Of deze zet hem vooruit helpt of achteruit zal de komende maanden blijken. Voor politici is dit tot nu toe moordend gebleken. De clash kon niet groter zijn, en ze splitst de wereld nu nog duidelijker in twee kampen. Zowel Trump als Thunberg hebben waarschijnlijk hun volgers sterker gebonden, maar ze zullen mekaars gedachtengang moeten leren begrijpen, waardoor altijd meer wederzijds respect tussen de kampen ontstaat. Ben ik een naïeveling, of iemand die wijzer wordt door ervaring?

Luc Nagels is emeritus prof Chemie aan de Universiteit Antwerpen en lid van de Raad van Bestuur van de UA Emeriti denktank EFUA.

Commentaren en reacties