Tipje van de sluier over financiering G-1000 opgelicht

Thierry Debels zocht via de kruispuntbank het door de auteursvereniging opgegeven vestigingsadres van PEN Vlaanderen, Boelaerlei 37, 2140 Borgerhout, op. Onder meer KONSULT en Tadiran Telecommunications Public Switching Ltd. en het Conseil Européen des Associations de Traducteurs Littéraires blijken hier hun onderdak te hebben (gehad), maar elke vermelding van PEN Vlaanderen ontbreekt.

Dan maar grasduinen in het Staatsblad, waar er enkel een gedateerd spoor van Pen Vlaanderen VZW is terug te vinden. De meest recente akte van PEN Vlaanderen dateert immers van 2005. ‘De akte waarbij het adres gewijzigd werd of waarbij een nieuwe voorzitter werd aangeduid, blijkt spoorloos of werd niet eens neergelegd bij het Staatsblad’, constateert Thierry Debels. ‘Wat er op juridisch vlak sedert eind 2005 gebeurd is, blijft een raadsel.’

Debels ging daarom op zoek naar wat moet doorgaan voor jaarrekeningen van de ‘penclub’. De recentste zijn van 2011 en bijzonder rudimentair, met een handvol gegevens. Onder de rubriek uitgaven staan zes posten, samen goed voor een totaal van 21 187,41 euro. We vinden er niet alleen een abonnement op MO*-Magazine maar ook een donatie van 930 euro aan de G1000.

Niet meteen opzienbarend, al lijkt ons het tarief 2.380 euro voor een abonnement op het mondiaal nieuws van MO – normaal 36 euro per jaar – wat aan de hoge kant. PEN Vlaanderen mag zich meteen wenden tot Doorbraak voor een jaarabonnement.

Maar ook de donatie aan de G1000 lijkt merkwaardig voor een organisatie die, naar eigen zeggen, ijvert voor vrije meningsuiting en zich inzet voor vervolgde schrijvers.

Nog merkwaardiger is de vaststelling dat de sedert 2011 kersverse voorzitter van PEN Vlaanderen, David Van Reybrouck, ook de bezieler en stichter is van … de G1000. U weet wel, het ‘platform voor democratische innovatie’ waarover we sedert de slotzitting en de publicatie van het eindrapport in 2011 niets meer hebben vernomen.

Misschien verklaart de gulle gift van PEN Vlaanderen wel waarom de aanvankelijk door de G1000 beloofde transparantie inzake financiering van het project er uiteindelijk nooit is gekomen.

In het eindrapport van 2012 van de G1000 vinden we enkel terug dat het initiatief op 3040 donateurs kon rekenen en 318 000 euro collecteerde voor de burgertop van 11 november 2011. Veertig donateurs maakten in de aanloop van dat evenement een bedrag over van meer dan 500 euro. ‘Onze middelen kwamen uit een zeer ruime waaier van sympathisanten: burgers, bedrijven, verenigingen en stichtingen’, vermeldt de G1000-website. En nog: ‘Alle schenkingen waren anoniem’ … op PEN Vlaanderen na dan toch. Met dank voor dit stukje transparantie waar Thierry Debels voor zorgde.

Reactie van Gui Goris, MO*, 14 mei 2013:

“In het artikel ‘Tipje van de sluier over financiering G-1000 opgelicht’ wordt gesuggereerd dat PEN Vlaanderen 2380 euro zou betaald hebben voor een jaarabonnement op MO*. Een eenvoudig telefoontje naar de redactie van MO* had kunnen helpen om bij deze bewering toch enige nuance aan te brengen. Maar het was wellicht te verleidelijk om meteen MO* in een kwaad daglicht te plaatsen. De feiten: PEN Vlaanderen en MO* sloten in 2011 een eenmalige overeenkomst waarbij de leden van PEN Vlaanderen een deel van hun lidgeld konden gebruiken voor een goedkoop jaarabonnement op MO*. In totaal kregen 141 PEN-leden een jaarabonnement op MO* en hiervoor diende PEN Vlaanderen 17 euro per abonnement (de helft van het toenmalige tarief van 34 euro) te betalen, goed voor een totaal bedrag van 2397 euro. Het gaat dus niet om 1 abonnement, maar om 141 abonnementen die aan een extra voordelig tarief zijn gefactureerd. Hopelijk kunnen jullie deze verduidelijking toevoegen aan het desbetreffende artikel. Zal Doorbraak die verduidelijking ook publiceren?” 

Het antwoord op die laatste vraag is bij deze alvast bevestigend gegeven. Immers, Mo* ‘in een kwaad daglicht stellen’ behoort niet tot de missie van Doorbraak. (Frank Thevissen)

Blijft de vraag of de leden van PEN-Vlaanderen alleen belangstelling hebben voor het tijdschrift MO*? Alleen met dat blad werd zo’n overeenkomst afgesloten. PEN-Vlaanderen mag altijd contact opnemen met Doorbraak voor een bundelabonnement op de papieren versie van ons blad. 😉 (de redactie)

reactie van Xavier Roelens, 24 mei 2013

Beste Frank Thevissen

Een collega wees me op je bericht op de website van Doorbraak. Als penningmeester geef ik graag wat meer uitleg bij de cijfers die je (in navolging van Thierry Debels) citeert over de financiën van PEN Vlaanderen. We zijn transparant met onze cijfers en ik wil gerust ook de beweegredenen achter die cijfers toelichten. Die vind je ook in ons jaarboek, maar sommige details hebben waarschijnlijk meer verklaring nodig.

Eerst en vooral kan ik bevestigen dat al je feiten kloppen. We hebben inderdaad in 2011 (en enkel in 2011) aan onze leden een abonnement van Mo* geschonken. Dat cadeautje kwam er om de pil te vergulden voor onze leden dat we in dat jaar het lidgeld gevoelig opgetrokken hebben van 20 naar 50 euro. En dat werd Mo* en niet Doorbraak omdat onze voorzitter en ondervoorzitter (David Van Reybrouck en Jeroen Theunissen) dat jaar een column verzorgden in dat magazine en we die column ook met onze leden wilden delen. Als je trouwens aan de inkomstenkant van onze financiën van 2011 kijkt, zal je merken dat zij hun honorarium voor die columns aan PEN Vlaanderen geschonken hebben. Deze geste mag ook vermeld worden.

Verder hebben we inderdaad vanuit het bestuur van PEN Vlaanderen – toen een achttal leden sterk – beslist om steun te geven aan de G1000. Hoe is dat gegaan? David Van Reybrouck stuurde naar veel mensen, waaronder het bestuur van PEN, de vraag om zijn initiatief te steunen. Daarop mailde een lid naar iedereen met de vraag of we dit niet vanuit PEN konden steunen. We vonden (en vinden) dit een mooi initiatief dat een positieve bijdrage wil leveren aan het vormen van een mening. Op de bestuursvergadering bespraken we de mogelijkheid dat mensen een belangenvermenging zouden suggereren. Maar onze bende schoof alle zijlijncynisme aan de kant en koos ervoor een positief signaal te geven. We voelen ons recht in onze schoenen bij deze beslissing. Bij deze beslissing had David Van Reybrouck zich overigens even uit het vergaderlokaal verwijderd en ze werd later ook bekrachtigd door de Algemene ledenvergadering bij de goedkeuring van het financieel dossier. Sommige van uw medewerkers zijn trouwens lid van PEN, maar dit terzijde.

Waar we ons minder goed bij voelen, is het feit dat we onze nieuwe statuten nog niet gedeponeerd hebben. Dat is inderdaad een euvel waar we al een hele tijd aan werken om dat in orde te brengen. Het probleem is dieper dan enkel de bestuurslijst deponeren. We zijn volop van onze vrijwilligersorganisatie een professionele organisatie aan het maken. Maar dat vereist aanpassingen aan onze statuten en ook al zijn we allemaal schrijvers, van juridische taal hebben we weinig kaas gegeten. En daardoor zitten we op dit ogenblik met een contactadres in Borgerhout, maar met onze zetel nog altijd in Lier. Dat is vooral voor ons lastig en we willen dat ook zo snel mogelijk in orde krijgen, dat kan ik u verzekeren.

Tot slot vraag je naar de transparantie van de G1000. Ik spreek nu als buitenstaander van die organisatie, maar ik kan wel begrijpen dat niet iedereen daar mee naar buiten wil komen en dat het daarom voor de G1000 moeilijk is om zonder de privérechten van mensen te schenden, dat ook publiek te maken. Wij doen dat als PEN Vlaanderen wel en ik vermoed dat je met nog wat onderzoeksjournalistiek ook in jaarboeken van andere instellingen en bedrijven nog giften aan de G1000 zal vinden. Persoonlijk heb ik trouwens ook een gift aan de G1000 gedaan, je mag dat gerust weten. 50 euro.

Met vriendelijke groet

Xavier Roelens
penningmeester PEN Vlaanderen