Om de precaire Brusselse financiën op te krikken, stelt de N-VA voor om zowel de vennootschapsbelasting als het arbeidsmarktbeleid volledig over te hevelen naar de gewesten. Alleen zo wordt werken gestimuleerd, wat de economie en de staatsfinanciën ten goede komen, stelt de Brusselse N-VA. 

Halverwege de legislatuur van de regering Vervoort-III, maakt de Brusselse N-VA de balans op. De problemen in het hoofdstedelijk gewest zijn legio: een gebrek aan inburgering, een zwakke minister-president die braaf PS-beleid uitvoert en de Brusselse Vlamingen daarin meetrekt, en de precaire Brusselse financiële huishouding. Ter illustratie: in november nog weigerde het Rekenhof de begroting van Brussels minister van financiën Sven Gatz (Open VLD) goed te keuren, wegens te weinig transparant. De Brusselse schuldgraad stijgt in 2022 tot 8,6 miljard euro. De Brusselse jaarbegroting bedraagt nochtans slechts 4 miljard euro. Tegen 2025 wordt verwacht dat de schuld zal stijgen tot 11 miljard, met dalende begrotingsinkomsten. In 2020 bedroeg de schuld nog ‘maar’ 3 miljard euro.

‘De enige oplossing om het tij alsnog te kunnen keren, is drastisch ingrijpen in het belastings- en arbeidsmarktbeleid,’ zo stelt Brussels N-VA parlementslid Gilles Verstraeten. ‘De vennootschapsbelasting zou integraal moeten overgeheveld worden naar de gewesten, evenals het arbeidsmarktbeleid. Dat is economische logica. Economie is in België erg regionaal: Brussel heeft een fundamenteel andere arbeidsmarkt dan Vlaanderen. Het is zaak vooral meer laagopgeleide jongeren in de hoofdstad toestaan om te werken door de drempels te verlagen. Ik denk daarbij bijvoorbeeld aan een lager minimumloon, zodat opstapjobs zoals in supermarkten interessanter worden om werkervaring op te doen.’

Niet aantrekkelijk

‘Mocht het vennootschapsbelastingtarief ook regionaal kunnen verschillen, dan zou Brussel bijvoorbeeld een lager tarief kunnen hanteren om bedrijven aan te trekken. Nu is Brussel immers niet aantrekkelijk voor bedrijven. In de Verenigde Staten is zoiets het beleid dat een kleine staat als Delaware voert, waardoor vele bedrijven zich in die staat vestigen. Als Europese Hoofdstad zou Brussel veel baat hebben bij een soortgelijke regeling.’

De voorstellen van Verstraeten zijn niet nieuw, maar figureren al sinds 2014 in het confederale N-VA-manifest van dat jaar. Naar alle waarschijnlijkheid zal een confederale vennootschapsbelasting ook een prominente plaats innemen wanneer de N-VA volgend jaar een nieuw manifest zal publiceren. In 2010 nog pleitte ook iemand als Vincent Van Quickenborne – toen nog federaal minister van ondernemen – in De Tijd voor de regionalisering van de belastingen voor bedrijven.

Albanese maffia

Niet alleen de slechte Brusselse financiën zijn de lokale N-VA een doorn in het oog. Volgens de partij is de Brusselse regering onder leiding van Rudi Vervoort (PS) op bijna alle vlakken gebuisd. ‘Brussel heeft een groot veiligheidsprobleem dat Comical-Ali-gewijs steeds wordt ontkend,’ zo stelt parlementslid Mathias Vanden Borre. ‘Na het grote internationale drugsonderzoek bleek dat er niet alleen in Antwerpen een veiligheidsprobleem was. Recent nog werden er in de Brusselse gemeenten Sint-Joost-ten-Node, Ukkel en Molenbeek 114 huiszoekingen in dat kader uitgevoerd. Brussel is een hub in het distributienetwerk van de Albanese maffia. Rudi Vervoort beschikt nochtans over verregaande veiligheidsbevoegdheden waarmee Brussel op deze problemen kan ingaan. Maar hij doet er niets mee.’

Vanden Borre pleit ook voor een fusie van de Brusselse gemeenten. ‘Daarin krijgen we nooit echt steun van de Vlaams-Brusselse socialisten. Brussel is de voorbije jaren institutioneel alleen maar ingewikkelder geworden. Men wil wel “Staten-Generaals” organiseren om de intern-Brusselse institutionele organisatie te verbeteren, maar de urgentie ontbreekt. Meer dan de helft van de Brusselse gemeenten is onderworpen aan een financieel herstelplan omdat ze hun uitgaven niet op eigen kracht kunnen compenseren door inkomsten. Dat weegt op de dienstverlening per gemeente. Daarom hebben we recent een ontwerpordonnantie ingediend die de 19 Brusselse OCMW’s moet integreren in de gemeentebesturen, zoals in Vlaanderen. Er zou zo 30 miljoen euro kunnen bespaard worden, en maar liefst 250 politieke mandaten.’

Onvrije energiemarkt

Voor parlementslid Cieltje Van Achter is Energie vooral het probleemkind in Brussel. ‘De situatie wordt ook hier onhoudbaar. Alleen Engie en Lampiris bieden vrij contracten aan. Er is in Brussel simpelweg te veel overheidsregulering voor kwetsbare gezinnen. Net die gezinnen zijn door dat gebrek aan flexibiliteit in de contracten de dupe van dure elektriciteit, jaarlijks tot 300 miljoen euro meer dan in Vlaanderen.

Pas in maart 2023 zal de Brusselse regering op de proppen komen met een klimaatplan. Nochtans heeft Brussel nu al verregaande beslissing genomen, zoals een verbod op dieselwagens in 2030. We weten niet hoe dat er concreet zal uitzien voor de Brusselaar. De klimaatdoelstellingen worden in Brussel nu gebetonneerd in de “klimaatordonnantie”. Zo wil de Brusselse regering klimaatdoelstellingen al afdwingbaar maken via de rechtbank. Dat is een model waar wij voor passen.’

Kilometerheffing

Ook over de ‘kilometerheffing’ die Brussel eenzijdig wil invoeren, is er weinig concreets geweten, stelt Van Achter. De Brusselse regering wil die al tegen 2024 eenzijdig invoeren. Brussels minister-president Rudi Vervoort is zelfs bereid daarvoor tegen de PS-partijlijn in te gaan. Brussel heeft voor die kilometerheffing zelfs Europees relancegeld weten te bemachtigen. Vlaanderen en Wallonië dringen aan op een gemeenschappelijk akkoord na de verkiezingen van 2024.

Wat overheerst bij de drie Brusselse N-VA-parlementsleden, is het gevoel dat het allemaal weinig zoden aan de dijk brengt. De N-VA voert ook volgens Franstalige collega’s in het parlement degelijk oppositiewerk, met 546 ingediende parlementaire vragen en 37 wetgevende voorstellen. Dat valt bijvoorbeeld collega-parlementslid Alexia Bertrand (MR) op. Maar parlementarisme lijkt van weinig tel in het hoofdstedelijk gewest.

‘Het is alsof in het licht van alle grote problemen waar Brussel voor staat, iedereen denkt “après nous le déluge” en de schouders ophaalt’, zo verwoordt Cieltje Van Achter dat gevoel.