U moet niet alles geloven…

U heeft het misschien nog niet opgemerkt, maar de coronacrisis geeft het gezeur over de jeugd een nieuwe dimensie. Je hebt van oudsher mensen die zeuren over de verwende jeugd. Maar nu heb je mensen die zeuren over het feit dat de jeugd vergeten en ongelukkig is.

Zolang de mens schrijft, zeurt hij over de jonge generatie. Of hij hemelt die op. Dat is dan als een soort heimwee naar de eigen jeugd, of een verlangen om de jeugd te kneden naar het eigen evenbeeld. Vele ouderen vergeten dat ze zelf ooit jeugd waren, en het merendeel van de jeugd ziet nog niet in dat zij de zeurkousen van de toekomst zijn.

Gat in de muur

Geen paniek, ik ga hier niet langer orakelen over ‘de jeugd’. Noch wil ik u onderhouden met mijn ongefundeerde mening over vaccins en wie er eerst aan de beurt moet komen om die vaccins te krijgen. Anderen doen dat al. Vaak veel beter dan ik dat zou kunnen en sommigen met nog minder kennis dan ik.

Nee, ik wil u wel, beste lezer, een verhaal vertellen dat ik onlangs las. Er zijn weinig dingen die ik echt goed kan. Een nagel in de muur kloppen, dat kan ik. Maar een gat boren in de muur is dan weer andere koek. Zo ging ik ooit kapstokjes voor mijn kinderen aanbrengen op de muur. Het gevolg is dat ik met een groter gat zat dan het voorziene kapstokje. Ik ging van boren naar plamuren.

Mijn vrouw heeft uiteindelijk de kapstokjes opgehangen. Het enige wat ik nog deed, was haar een glaasje frisdrank brengen. Maar, ik denk dat ik alweer afwijk van mijn verhaal. En dat is nu iets wat ik wel kan: een verhaal vertellen. Enfin, anderen beweren dat toch. Als mensen je vaak iets zeggen, dan is het misschien wel waar.

Een verhaaltje

Ik wil u meenemen naar de middeleeuwen. Toen was er namelijk ook jeugd. Veel jeugd zelfs. De radicaliteit van het middeleeuwse doen en denken — over bijvoorbeeld geweld — wordt wel eens toegeschreven aan de jonge gemiddelde leeftijd van middeleeuws Europa. Ongeveer vijf procent van de 14de-eeuwse bevolking was ouder dan 65 jaar. Vandaag is — in de Europese Unie — die bevolkingsgroep goed voor ongeveer 20%.

Het verhaal dat ik breng is behoorlijk schokkend. Het gaat als volgt: in december 1379 was een belangrijke Engelse edelman van plan om met een groep soldaten het Kanaal over te steken om naar Bretagne te reizen. Ze hadden de opdracht om tegen de Fransen te vechten, zowat de hobby van iedere Engelsman. Het weer bleek echter te slecht om uit te varen. Dus zocht de groep mannen onderdak tot de storm ging liggen en de Noordzee weer bevaarbaar zou zijn. De nobelman klopte met zijn troep aan bij een klooster in de buurt van Southampton en — hoewel de abdis aanvankelijk weigerachtig was — kregen de mannen het nodige onderdak, eten en drinken. De mannen maakten dankbaar gebruik van de religieuze gastvrijheid.

Het gure weer hield langer aan dan gedacht en er trad verveling op bij de jongemannen. Ze begonnen te drinken en verloren daardoor hun remmingen ten overstaan van de geestelijken. De mannen flirtten met de zusters — het was een tijd waarbij nonnen nog jonge vrouwen waren. Maar de verontwaardigde nonnen wezen het uitdagende gedrag van de jongelingen af. Omdat die alsmaar opdringeriger werden, sloten de vrouwen van God zich collectief op in hun slaapzaal.

Ondergang op zee

De inmiddels dronken en hitsige mannen braken echter de deur van het dormitorium open en verkrachtten de onfortuinlijke vrouwen. Daarop plunderden de soldaten het hele klooster. Aangevuurd door hun verwerpelijke overwinning trokken ze naar dichtstbijzijnde kerk om ook die leeg te roven. Daar vond net een huwelijk plaats. De mannen roofden met getrokken zwaarden de kersverse bruid weg van haar bruidegom en familie. Ze misbruikten haar om beurten. De jonge vrouw werd samen met een groot aantal van de nonnen mee naar het wachtende schip gesleurd, dat al die tijd werkeloos in de haven lag. De stormwind was gaan liggen en de barbaarse mannen besloten met hun menselijke en stoffelijke trofeeën de zee op te varen.

Echter, onderweg stak de storm opnieuw fel op. Men besloot daarom naar de dichterbij zijnde Ierse kust te varen. De edelman beval zijn troepen elke ballast overboord te gooien opdat het schip de kust zou bereiken. De jongemannen gooiden zestig mishandelde vrouwen overboord. De mannen die zich tijdens angstig gedroegen tijdens de overtocht werd op bevel van de leider gedood. Uiteindelijk belandde het schip op een klein Iers eiland, waar de zee de edelman opslokte.

Nepnieuws

Of dit heel extreme verhaal waargebeurd is, daar bestaat veel twijfel over. De edelman is John FitzAlan, de eerste baron van Arundel. Die kwam wellicht om tijdens een zeeslag. Men weet dat men hem begroef in 1379. In de late middeleeuwen geloofde men het verhaal over de heer van Arundel maar al te graag. Geef toe, het is zo schokkend dat u zou blijven luisteren mocht iemand het u vertellen.

Misschien was het precies omdat John een brute kerel was, dat het verhaal populair was? Of omdat bendes jongemannen uit verveling vaak onfatsoenlijke dingen uithaalden dat er zoveel geloof aan gehecht werd? Sensationeel nepnieuws is werkelijk van alle tijden. Het is echter niet omdat mensen jou vaak iets vertellen dat het daarom ook waar is.