VB wil dynamitering IJzertoren uitspitten

Wat eens de trots van Vlaanderen was, werd in de nacht van 15 op 16 juni 1946 herleid tot puin. De IJzertoren, opgericht ter herinnering van het leed van de frontsoldaten, en mede gefinancierd met hun centen, werd net na de Tweede Wereldoorlog het doelwit van een politieke aanslag. De terreurdaad is nooit officieel opgehelderd. Binnen de Vlaamse Beweging bleef ongenoegen smeulen over het halfslachtig gerechtelijk onderzoek, en de onwil van de Belgische Staat om aanwijzingen in de richting van het leger ernstig onder de loupe te nemen. 

Vlaams Belang wil alsnog een poging doen om in het reine te komen met het verleden. Kamerlid Barbara Pas ronselt momenteel, onder meer bij parlementsleden van N-VA, steun voor een voorstel tot oprichting van een parlementaire onderzoekscommissie. Een negenkoppige commissie zou een half jaar de tijd krijgen om op zoek te gaan naar de uitvoerders én de opdrachtgevers van de dynamitering. Ook het mislukte, mogelijk gesaboteerde onderzoek zou onderzocht worden, op zoek naar bewijzen van politieke beïnvloeding. 

Het is niet de eerste keer dat uit Vlaamsgezinde hoek wordt aangedrongen op een parlementaire onderzoekscommissie met ruime bevoegdheden. Toen Vlaams Belang nog Vlaams Blok heette, kwam het voorstel ook al op tafel. Er is hoop dat het voorstel nu wél een kans maakt, omdat alle rechtstreeks betrokkenen zo goed als zeker dood zijn. Paul De Belder van het IJzerbedevaartcomité lanceerde in augustus tijdens een colloquium gewijd aan 50 jaar (nieuwe) IJzertoren nog een oproep aan de nabestaanden van de daders, om in alle sereniteit alle relevante informatie door te spelen.

Het doet er niet toe dat de IJzertoren vandaag niet meer de illustere rol van weleer speelt, en langzaam wegdeemstert uit het Vlaamse bewustzijn. Het doet er niet dat de eerste IJzertoren herbouwd werd, wel 34 meter hoger dan eerst. De IJzertoren blijft, voor heel Vlaanderen, een cruciale lieu de mémoire. Dat uitgerekend een pacifistisch symbool het doelwit werd van blinde vernietiging, blijft ook 70 jaar later om opheldering schreeuwen.  

De dynamitering van de IJzertoren blijft een zwarte bladzijde uit onze geschiedenis. In de politieke annalen kan de aanslag naast de laffe moorden op Lahaut of Lumumba staan. Zo een historisch trauma verdient, ook decennia later, een parlementaire onderzoekscommissie. Als burgers kunnen we alleen maar hopen dat er in de geschiedsschrijving geen cordon sanitaire geldt. Het voorstel van Barbara Pas verdient de volmondige steun van niet alleen Vlaams-Nationalistische, maar alle Vlaamse Kamerleden, en elke Franstalige politicus die de wonden van het verleden wilt helen. Plus jamais de guerre.