(Veel te lang) wachten op de stembus

Wij hebben nogal wat parlementen in dit land. Als ik ze hier begin op te sommen, haakt het gros van de lezers al af voor het einde van deze paragraaf. Die van de deelstaten worden rechtstreeks verkozen sedert 1995, een gevolg van het Sint-Michielsakkoord. Dat was mooi maar meteen werden het ook zogenaamde legislatuurparlementen. Dat wil zeggen dat het Vlaams Parlement niet voortijdig kan ontbonden worden. Als een Vlaamse regering valt, moet er een nieuwe aangeduid worden door dat parlement. De kiezer kan nooit tussentijds opgeroepen worden bij een crisis.

Dé reden om dat in te voeren? De deelstaatparlementen moeten steeds samen worden verkozen. Bij gemeenteraden bestaat dat ook. Laten we het zeggen zoals het is: zo’n legislatuurparlement is een tweederangsparlement want in alle omstandigheden verplicht om door te gaan, zelfs als de sleet er zwaar op zit.

Met de lopende zesde staatshervorming krijgt ook België zo’n legislatuurparlement, weliswaar in een wat originele vorm maar de technische details laten we hier even voor wat het is. Dat wil zeggen dat de kiezer in beginsel na 25 mei liefst vijf (5!) jaar wordt uitgesloten als politieke factor. Wanneer alles verloopt in peis en vree is daar ook niets op tegen. De boel moet niet voortdurend overhoop gehaald worden. Maar als het serieus wringt in een regering of als er zich bijzondere omstandigheden voordoen, valt de optie om de kiezer de kaarten te laten herschudden weg. Blijven aanmodderen is dan de boodschap.

Zelfs als de sleet er zwaar op zit moet zo’n legislatuurparlement blijven aanmodderen.

Dat is vanuit democratisch oogpunt een stap achteruit. Bekijk het gebakkelei binnen de federale regering vandaag. Is er nog een oppositie tegen Di Rupo nodig als de regeringspartijen zelf zo zwaar op elkaar gaan inhakken? Maar ook uit de Vlaamse regering lijkt de fut al een tijdje uit. Het is dikwijls absoluut geen slecht idee om verkiezingen te vervroegen. Nu bijvoorbeeld zouden we veel politiek gesleur vermijden door de verkiezingen met enkele maanden naar voor te schuiven. De campagne is toch al helemaal bezig. Daarna kan een nieuwe ploeg er met nieuwe energie aan beginnen. Deze regeringen zijn uitgeblust.

Maar de briljante heren en dames die onze structuren uitdokteren hebben er voor gezorgd dat die mogelijkheid in de feiten is weggeknipt. De prijs die daarvoor wordt betaald: regeringen die tegen hun zin regeren, ellenlange campagne (we zijn die al beu voor ze eigenlijk begonnen is) en onnodig lang wachten tot de verkiezingen op het voorziene vaste tijdstip weer voor een nieuw elan kunnen zorgen. Dat soort dingen krijg je in een land waar de kiezer wordt gewantrouwd.

FOTO: Reporters (Vlaams Parlement)