Verandering verzilveren

De eerste vaststelling laat op de verkiezingsavond: N-VA komt ruim boven de vooropgestelde 30%. 81 parlementsleden,4 in het Europees Parlement, 34 in de Kamer en 43 in het Vlaams Parlement. Indrukwekkend. Het ontlokte De Wever de vraag ‘is er hier iemand aanwezig die niet verkozen is?’. Opmerkelijk is wel dat het aantal V-parlementsleden daalt. De N-VA lijkt de Forza Flandria, de samenwerking van de V-Partijen, op haar eentje te hebben gerealiseerd. Ze heeft LDD en Vlaams Belang voor een groot deel opgegeten, leeggeroofd of overtuigd. Het is maar hoe je het bekijkt.

Tweede vaststelling: de traditionele partijen houden stand. CD&V en Open Vld verliezen zetels in het Vlaams Parlement, maar winnen elk een zetel in de Kamer. Net daar waar ze de regering zonder meerderheid in Vlaanderen gevormd hebben. Op een precieze studie van de cijfers is het wachten tot alle uitslagen bekend zijn. Maar het maakt duidelijk dat de traditionele partijen taaier zijn dan gedacht. Zijn ze teruggevallen op een redelijk stabiele machtsbasis, of hebben ze zwevende kiezers weten te overtuigen? Dat brengt de vraag mee hoe stabiel de winst van de N-VA is. Dat is voer voor een diepere analyse, later.

Het standhouden van de traditionele partijen zorgt ervoor dat de overwinning van de N-VA wel eens een pyrrusoverwinning zou kunnen zijn. De N-VA is niet incontournable. Vandaag is ze moreel incontournable, maar in politiek slijt dat. Als er over enkele maanden nog geen regering is, of zelfs over enkele weken, dan komt de uitleg snel dat ze wel moeten een regering vormen zonder N-VA. Enfin, die riedeltjes zijn genoeg geoefend sinds 2010. Er zijn zeer veel, vanuit N-VA perspectief iets te veel, mogelijkheden om coalities te maken. Het laat de mogelijkheid voor een ‘Groene overwinning’, je wint zetels en procenten, maar je kan er niets mee.

Wallonië

De sleutel zou wel eens kunnen liggen in het Waals parlement. Daar heeft Ecolo een klap gekregen, ze houden 4 van de 14 zetels over. Een anti-PS-coalitie is mogelijk als cdH, MR en Ecolo samengaan. Redelijk onwaarschijnlijk, zeker voor Ecolo dat afgestraft is voor haar regeringsdeelname. Een coalitie tussen PS en cdH of PS en MR heeft ook een meerderheid. PS zit in een zetel om MR en cdH tegen elkaar uit te spelen. Een situatie waar de N-VA in Vlaanderen enkel kan van dromen. Als de PS ervoor kiest om ‘in ’s lands belang’ te kiezen voor een klassieke tripartite en die in de federale regering te spiegelen is de N-VA eraan voor de moeite. Gezien de retoriek over de N-VA aan de overkant van de taalgrens is zo’n scenario niet helemaal pure fictie. Onze zuidervrienden zullen de uitslag ongetwijfeld bekijken met de glimlach op de lippen. Inderdaad de N-VA heeft een grote overwinning behaald, maar ze is niet incontournable, over naar de orde van de dag: Di Rupo II. Zeg dan maar dag met het handje naar ‘verandering’. Dat de traditionele partijen niet afgestraft zijn na Di Rupo I zal hen enkel sterken in het voornemen een klassieke tripartite te vormen. Dat wordt waarschijnlijk nog versterkt door het geloof dat ‘de gele golf’ over vijf jaar over zijn hoogtepunt zal zijn. Dan kan de Belgische politiek weer helemaal over naar business as usual. Vijf jaar is lang in politiek, het is het risico waard en daartegenover staat vijf jaar aan de knoppen, postjes, veel personeel en de hoop dat de boze droom volgende verkiezing voorbij is. Er zal heel wat gestudeerd worden over de vraag hoe stevig en trouw de N-VA kiezer zou kunnen zijn, wees daar maar zeker van.

De verkiezingsavond was ongetwijfeld mooi voor vele militanten en Vlaams-nationalisten, tenzij voor de Vlaams Belangers. De vraag of de grootste Vlaams-nationalistische partij ooit in onze geschiedenis haar getal in macht zal kunnen omzetten is op de verkiezingsavond niet beantwoord. Er blijven veel vragen. 

foto (c) Reporters