Het is een beetje verloren gegaan in de lawine van nieuws over de Amerikaanse presidentsverkiezingen, maar president Donald Trump heeft tussen alle perikelen door toch nog de tijd gevonden om een opmerkelijke beslissing te nemen inzake buitenlandse politiek: Washington heeft afgelopen week sancties uitgevaardigd tegen Gebran Bassil, hoofd van al Tayyar al Watani al Hoer, in de Europese media beter bekend onder de Franse benaming le Courant Patriotique Libre.

Dat is een van de grote christelijke partijen in Libanon, en tevens de partij van president Michel Aoun. Gebran Bassil was voorheen minister van Buitenlandse Zaken, telecommunicatie en energie. Hij wordt getipt als mogelijke opvolger van president Aoun, die nota bene zijn schoonvader is. Bassil is echter niet overdreven populair in Libanon, en wordt niet aanzien als een consensusfiguur om christenen, soennieten, sjiieten en andere Druzen bij elkaar te kunnen houden.

De Magnitsky Act

De Verenigde Staten baseren zich voor hun sancties op de Magnitsky Act. Dat is Amerikaanse wetgeving die onder meer als doel heeft te strijden tegen corruptie en schending van de mensenrechten wereldwijd. De sancties houden in dat de financiële tegoeden van Bassil in de Verenigde Staten worden geblokkeerd en hij het Amerikaanse grondgebied niet mag betreden. Het is Amerikanen verboden economische of commerciële relaties te onderhouden met de Libanese politicus.

Andere sancties gaan nog volgen. Eerder al sanctioneerden de Verenigde Staten de Libanese banksector wegens financiële transacties waarbij Hezbollah is betrokken. Dat de banksector een van de weinige Libanese sectoren is waar de christenen nog de eerste viool spelen, terwijl ze het al zo moeilijk hebben in het Midden Oosten, zal Trump worst wezen.

Hopeloos verdeeld

De Amerikanen verwijten Bassil dat hij corrupt is . De vraag is natuurlijk waarom precies hij wordt aangepakt, en niet de vele andere corrupte politici over de ganse wereld. Het antwoord is heel eenvoudig. De christenen in Libanon, vermoedelijk iets meer dan 30% van de bevolking (toen Libanon onafhankelijk werd in 1943 waren ze nog met iets meer dan 50%) zijn politiek hopeloos verdeeld. Grofweg de helft leunt aan bij onder meer de al Qoewat al Loebnaniah (Forces Libanaises) van Samir Geagea die een alliantie zijn aangegaan met de soennitische moslims van premier Saad Hariri.

De andere helft zit vooral bij  de Courant Patriotique Libre en is een alliantie aangegaan met de sjiieten van Hezbollah en Amal. Hezbollah wordt door de Verenigde Staten aanzien als een terroristische organisatie, en Israël beschouwt de door Iran gesteunde militie als het grootste gevaar voor zijn veiligheid. De oorlog tussen Hezbollah en Israël van 2006 ligt bij velen nog vers in het geheugen. Het is de alliantie van Bassil met Hezbollah die de Verenigde Staten vooral stoort.

Een grap uitgevonden door rechtse milieus

Niet dat Hezbollah een gevaar betekent voor de Verenigde Staten. De o zo christelijke president Donald Trump intimideert een christelijke Libanese politicus om Israël ter wille te zijn, en als de Verenigde Staten zich moeien in het Midden-Oosten zijn het nu eenmaal altijd de lokale christenen die de prijs betalen (Syrië, Irak,…). Vorige week liet dezelfde Trump zich al opmerken om in het Egyptisch-Ethiopische conflict over de Ethiopische stuwdam op de Nijl partij te kiezen voor het islamitische Egypte tegen het christelijke Ethiopië.

En het bleef onlangs in het Witte Huis ook opmerkelijk stil toen voor gans de wereld duidelijk werd dat Israël in het conflict tussen Azerbeidzjan en Armenië over Nagorno-Karabach het islamitische Azerbeidzjan steunt tegen het christelijke Armenië. Israël is zelfs de grootste wapenleverancier van Azerbeidzjan. Het concept van de joods-christelijke erfenis en samenleving versus de islamitische is een van de grootste grappen die afgelopen decennia werd uitgevonden in bepaalde rechtse milieus.

Wurggreep

Voor Libanon komen deze sancties ongelegen. Het land is al zwaar op de proef gesteld door de enorme ontploffing in de haven van de hoofdstad Beiroet begin augustus, en Libanon ziet zich geconfronteerd met  corruptie, een slabakkende economie, de aanwezigheid van veel vluchtelingen uit onder meer Syrië, het toerisme dat op z’n gat ligt, de groeiende kloof tussen arm en rijk en niet te vergeten corona. Bovendien dreigen de Amerikaanse sancties de gemoederen in het land van de ceder te verhitten, terwijl de premier net een nieuwe regering probeert te vormen.

Toen in 1979 Khomeini aan de macht kwam in Iran, had die de bedoeling de sjiitische revolutie te exporteren. Dat ging aanvankelijk maar moeizaam. Het enige grote succes was de oprichting van de gewapende militie Hezbollah in Zuid- en Oost-Libanon. Toen Israël zich eind vorige eeuw terugtrok uit Zuid-Libanon, dat het jarenlang had bezet, is Hezbollah in het gat sprongen dat toen ontstond. Vandaag is de militaire vleugel van Hezbollah sterker dan het nationale Libanese leger, wat uiteraard absurd is. Hezbollah houdt Libanon in een wurggreep en hypothekeert de toekomst van het land.

Sjiitische geografische as

In de oorlog tussen Iran en Irak in de jaren 80 van vorige eeuw steunde Israël het sjiitische Iran tegen het semi-seculiere Irak, want in de ogen van Israël was de Iraakse president Saddam Hoessein de grote vijand, en niet het reactionair-islamitische Iran. Toen de Verenigde Staten in 2003 Irak binnenvielen en het regime van de soennitische moslim Saddam Hoessein omverwierpen, kon die operatie dan ook rekenen op groot applaus van de Joodse staat. De val van Saddam Hoessein had wel tot gevolg dat de sjiieten aan de macht kwamen in het land, en er een soort van sjiitische geografische as Iran-Irak-Syrië-Libanon (Hezbollah) ontstond, en Israël nu plots Iran als de grootste vijand begon te beschouwen.

Met hun sancties tegen Gebran Bassil willen de Verenigde Staten een signaal geven aan andere Libanese politici en partijen om Hezbollah te isoleren, en om op geen enkele manier met de enge militie samen te werken. Het uiteindelijke doel is de zogenaamde sjiitische as onder leiding van Iran te isoleren.