JavaScript is required for this website to work.
Communautair

Nu het verkiezingsstof is gaan liggen…

Bezonken bedenkingen na de recente gemeentelijke verkiezingen

Jan Van Peteghem18/10/2018Leestijd 3 minuten
Brussel september 2018, verkiezingsaffiches voor de PS en Ecolo.

Brussel september 2018, verkiezingsaffiches voor de PS en Ecolo.

foto © Reporters

De coalities zijn gevormd (buiten enkele uitzonderingen). Nu wordt het stilaan mogelijk om de resultaten van de verkiezingen vanop een afstand te bekijken. Wat leren we eruit?

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Behalve enkele stekelige dossiers zoals Ninove, Antwerpen en Gent (maar een vergelijkbaar spektakel dient zich alle zes jaren aan – toegegeven, het gaat deze keer over belangrijke steden) kennen we onze gemeentelijke bestuurders. Laten we het gebeuren even vanop afstand bekijken. Een helikoptervisie, dus, in voorgekauwde puntjes, over de voorbije lokale verkiezingen

1.       Regiogrenzen bakenen leefwerelden af

Wie heeft er, via gelijk welk Vlaams dag- of weekblad, een goed overzicht gekregen van de kiesverrichtingen in het zuiden van het land? Brussel kreeg nog enigszins aandacht, maar dat beperkte zich grotendeels tot de scores van de Nederlandstalige verkozenen. Behalve een enkele occasionele beschouwing, zoals de hoge score van de cdH in Bastogne, interesseren onze opiniemakers zich voor geen meter voor verkiezingen in Wallonië.

De verkiezingen in de deelstaat Beieren, die op dezelfde dag plaatsvonden en waar de CSU haar absolute meerderheid kwijtspeelde, kregen meer aandacht in onze media. Overigens kan hetzelfde, mutatis mutandis, gezegd worden over de Franstalige media: alle overzichtskaarten met verkiezingsuitslagen hielden op aan de taalgrens, net of er lag een zwart gat aan de overkant. Vlamingen en Walen leven steeds nadrukkelijker in een eigen universum.

2.       De drie regio’s blijven qua stemgedrag uiteen drijven

Het was voorspelbaar: in onze contreien blijven de socialistische fracties afglijden naar het onafwendbare dieptepunt dat in Frankrijk, Duitsland en Nederland al werd bereikt (en dan beperken we ons nog tot de omliggende naties). Maar in Brussel en Wallonië is het linkse gedachtegoed springlevend, en lijkt het hoogtepunt van de PTB (de zusterorganisatie van onze, veel marginalere PVDA) niet eens bereikt – die partij vond het niet eens nodig om hun zwaargewicht, de alombekende Raoul Hedebouw in het strijdgewoel te gooien: die houden ze in reserve voor mei volgend jaar.

De PS zal zowat de laatste sociaal-democratische partij in West-Europa zijn die nagenoeg op volle sterkte blijft, en dat is natuurlijk logisch: Wallonië kent een overmaatse overheidsfunctie (heel ons land verkeert sowieso in dit geval, maar het zwaartepunt ligt bij uitstek in het zuiden) en de consumptie van de sociale-zekerheidsgelden (in de eerste plaats inzake de werkloosheid, de ziekteverzekering en het vergoedingsstelsel van beroepsziekten) zorgt ervoor dat de partij blijft beschikken over een uitgebreid kiesreservoir. Dat heeft allemaal niets te maken met maatschappijvisie of goed bestuur (in de gemeente Brussel blijken de malversaties van de PS geen beletsel voor een vlotte herverkiezing van zittend burgemeester Close): een stem voor de PS is voor de plaatselijke kiezer louter een kwestie van eigenbelang.

Het uiteenlopende stemgedrag tussen noord en zuid zal bij de volgende federale kiesverrichtingen uitdraaien op een bestuurlijke warwinkel – dat werd alvast voorspeld in Le Soir van maandag 15 oktober, en natuurlijk verwijzen we graag hiervoor naar onze eigen Doorbraak-webstek. De kwadratuur van de cirkel gaat vergeleken met vorming van een nieuwe federale regering kinderspel zijn.

3.       Het springlevende cordon sanitaire

Niet alleen kiezers houden met een scherp oog hun eigen positie in het vizier, maar ook partijen doen dat. Het cordon sanitaire, dat al dateert van 1989 werd op instigatie van het toenmalige Agalev afgesproken om het toenmalige Vlaams Blok te isoleren. Het heeft als belangrijkste gevolg gehad dat kleinere partijen (als de SP-A en Groen) nagenoeg verzekerd waren van deelname aan het beleid: als je een middelgrote partij per definitie kunt uitsluiten van de onderhandelingen, ben je er bij regeringsvormingen welhaast zeker bij: het cordon is eigenbelang verpakt als ethiek. Intussen zijn beide partijen van naam veranderd en verder geëvolueerd, maar nu de opvolger van het Vlaams Blok terug stemmen binnenhaalt wordt het cordon sanitaire (waarover de laatste jaren geen kip kakelde) terug uit de koelkast gehaald. Wedden dat in Ninove en omgeving het Vlaams Belang bij de volgende federale verkiezingen bovenmaatse scores zal halen?

4.       De politiek correcte bril van onze pers bij verkiezingen

In scherp contrast hiermee: blijkbaar is een samengaan met PVDA/PTB minder problematisch. In het district Borgerhout zit die partij alvast in het bestuur, en in diverse gemeenten, vooral in het zuiden van het land, vindt er momenteel met hen overleg plaats. De mogelijkheid hiertoe wordt extra gefaciliteerd door het FGBT (het Franstalige equivalent van ons ABVV), dat dinsdag 16 oktober liet weten, aan ieder die het wilde horen, dat ze droomt van coalities PS-PTB-Ecolo. Geen haan die erover kraait – is dit dan geen bedreiging voor de democratie, wetende dat er in de voorbije 100 jaren geen enkel land is geweest dat zich socialistisch/communistisch noemde en niet is verworden tot een dictatuur. Vormen coalities met die partij dan geen gevaar voor onze samenleving? Waar blijven onze progressieve vrienden met hun nobele gevoelens?

In diezelfde orde. Ikzelf woon in het rustige Brabant, en heb dus maar van vèr de kiesstrijd in Antwerpen gevolgd. Maar het viel me op dat in de Vlaamse media continu Peeters/Beels/Van Besien alle ruimte kregen om hun verhaal te doen. Ze waren niet weg te slaan uit de berichtgeving, in die mate dat ik ervan overtuigd begon te geraken dat de N-VA van burgemeester De Wever geen schijn van kans maakte bij de komende gemeenteverkiezingen. Hebt u, beste lezer, ook dat gevoel gehad?

Jan Van Peteghem is ingenieur en emeritus-gasthoogleraar verbonden aan de Faculteit Ingenieurswetenschappen van de KU Leuven. Zijn beroepservaring en wetenschappelijk werk draaien grotendeels om de arbeidsomstandigheden en -voorwaarden, meer in het bijzonder de veiligheid en de gezondheid op het werk.

Commentaren en reacties