Baggeraar Jan De Nul heeft van de Vlaamse regering 2,5 miljoen euro subsidie gekregen voor de aanleg van een mangrovebos in Ecuador. Steun bij de klimaatadaptatie, heet het. In werkelijkheid gaat het om door Ecuador verplichte natuurcompensatie bij een baggeropdracht.

Onze Vlaamse baggeraars (DEME, Dredging International, Jan De Nul) zijn wereldspelers. Ze hebben alle hun stiel geleerd met de eindeloze baggerwerken in de Westerschelde. Wil men voorkomen dat die verzandt, zoals de Brugse middeleeuwse Zwinhaven, dan is baggeren een welhaast dagelijkse bezigheid.

De notie wereldspeler valt zeer letterlijk te nemen. Feitelijk, maar ook fiscaal. De groep Jan De Nul heeft zijn hoofdzetel in het Groothertogdom. Alle schepen varen onder goedkope buitenlandse vlag. Tegelijk verdient de groep goed geld aan de federaal betaalde windmolenparken en energie-eilanden. Projecten die dus deels met belastinggeld of met Elia-bijdragen op uw en mijn energiefactuur betaald worden. De Vlaamse baggerbedrijven kunnen ook belastinggeld oppompen.

De klimaatsaus

Oppompen van (vervuild) slib, ermee rondvaren en het dan ergens dumpen kon vroeger probleemloos. Vandaag kijken ecologisten nauwlettend toe. Maar elk probleem is op te lossen. Jan De Nul werkt al jaren samen met verscheidene milieuorganisaties. De groep sponsort hen. En op zijn beurt bewerkt De Nul de overheid. De groep lobbyt rond klimaat en duurzaamheid.

Eén van die lobby-projecten is het AquaForest-project in Ecuador. Eind 2022 kreeg dat project de steun van de IUCN, de International Union for Conservation of Nature and Natural Resources. En al eerder in 2022 had ook de Vlaamse Regering 2,5 miljoen steun toegezegd via het Vlaams Klimaatfonds.

Bedrijven hebben geleerd de juiste woorden te gebruiken: het zijn de buzzwords van milieuactivisten, klimaatfanaten en last but not least de milieuambtenaren. Neem nu dat project in Ecuador. Een pilootproject om de haalbaarheid te onderzoeken van een mangrovehabitat gecreëerd door hergebruik van baggerspecie. Jan De Nul heeft het over nature based solutions, geïntegreerd ‘in de klimaatmitigatie- en aanpassingsstrategieën in kustgebieden’. Klein detail: in de Ecuadoraanse Golf van Guayaquil ligt al eeuwen lang een mangrovebos…

Krabben en kokosnoten

Een mangrovebos is een bos langs de kust dat door de getijden twee keer per dag onderloopt met zeewater. Daar leven krabben en groeien kokosnoten, maar voor de rest is het onbewoonbaar en amper geschikt voor jacht of visvangst. Maar door de stijging van de zeespiegel zal het aantal mangrovewouden volgens klimatologen aanzienlijk toenemen.

Op zich is er uiteraard niets tegen dat bedrijven milieuprojecten ondersteunen. Punt is hier evenwel dat het niet alleen om altruïsme gaat. De aanleg van het mangrovebos is een voorwaarde bij overheidscontracten opgelegd door het (straatarme) Ecuador. Waarbij Jan De Nul door de Vlaamse subsidie de rentabiliteit kan optrekken. Het gaat met andere woorden niet alleen om mangroves die ‘overal een belangrijke schakel zijn in ecosystemen’.

PR-waarde niet te onderschatten

Ook de pr-waarde van zo’n project valt niet te onderschatten. Op de biodiversiteitsconferentie eind december 2022 hebben Jan De Nul en de verschillende Belgische diplomatieke diensten het project uitgebreid voorgesteld. Het AquaForest-project past immers perfect binnen één van de COP-doelstellingen: tegen 2030 moet 30% van de aangetaste ecosystemen worden hersteld.

Wie met zo’n project kan scoren en internationale lof krijgt, laat dat bij toekomstige internationale openbare aanbestedingen nooit onvermeld. Netwerken is daarbij belangrijk. Jan De Nul werkte met lokale consultants, bestelde bij een Ecuadoraanse universiteit een haalbaarheidsstudie.

Tegelijk opent de financiële steun van de IUCN – het grootste milieunetwerk van de wereld, een onderafdeling van de UNESCO – op talloze plaatsen vele deuren.

Het Vlaams Klimaatfonds

Maar het mangroveproject van Jan De Nul is geen alleenstaand geval. Het Vlaams Klimaatfonds bestaat al sinds 2012, en het geeft dus geld aan Vlaamse klimaatprojecten in het buitenland. De grootste ontvanger in 2023 met 1,1 miljoen euro is Rikolto International uit Leuven. Een project van de Vredeseilanden. Op twee staat het watertechnologiebedrijf Bosaq uit Deinze. En op drie Jan De Nul.

Of dat goed besteed belastinggeld is? Het kan…