Vrije meningsuiting in Molenbeek : moet er nog bier zijn ?

Het ’multiculturele’ Molenbeek, de ‘superdiverse’ stad van de toekomst volgens sommigen, toonde de afgelopen dagen aan wat dit in de praktijk betekent: verschraling en inperking van de vrije meningsuiting.

Molenbeek heeft een paar woelige politieke dagen achter de rug. De diversiteit en de dominante aanwezigheid van moslimpopulaties blijkt nu eenmaal verrijkend maar ook een beetje vermoeiend. Na vele jaren van sussen en wegkijken wat betreft de realiteit van de zogenaamde multicultuur, kwam SP.A-gemeenteraadslid en voormalig schepen Jef Van Damme tot de onthutsende vaststelling dat er op het recent aangelegde Gemeenteplein van Sint-Joost is geen café meer te vinden dat bier wil schenken… Die multicultuur blijkt toch niet zo divers en verrijkend te zijn als verhoopt.

Gelukkig zijn de socialistische kameraden steeds kwiek en ondernemend. In een huis op dat plein dat eigendom is van de gemeente (en waar de familie van massamoordenaar Abdeslam op de eerste verdieping woont!) wil Van Damme voor de horecazaak die zich daar in de toekomst moet vestigen, laten opleggen dat er alcohol moet worden geschonken. Of de invoering van alcohol deel uitmaakt van een deradicaliseringsplan, is niet helemaal duidelijk. Het toont vooral aan dat herauten van de maakbaarheid van de samenleving de trappers beginnen te verliezen: als antwoord op de verschraling zien ze vooral nog meer inmenging van de staat en inmenging in het privéinitiatief.

Met die vrijheid gaat het in Molenbeek niet zo goed. Op donderdag 1 december stelde de Groen-schepen Annalisa Gadaleta in ‘Bel Mundo’ haar boekje ‘Entretien à Molenbeek’ voor. Daarmee hoopte ze een aantal constructieve analyses van Molenbeek te maken. In dat boek had ze de euvele moed om in te gaan op een aantal culturele factoren die de integratie bemoeilijken: “De immigranten die zich hier (Molenbeek, red.) hebben geïnstalleerd, komen uit landelijke gebieden en dorpen uit Marokko. Het gaat hier over kleine samenlevingsstructuren. Hier in Molenbeek zijn er gelijkaardige netwerken gecreëerd, zonder dat die voor een positieve bijdrage aan onze eigen omgeving zorgen. We hebben een generatie zonder toekomst gecreëerd, maar dat zeggen we al sinds de jaren ’90. Het is een generatie waar niemand op heeft ingezet. We zijn zelf verantwoordelijk voor het falen van de derde generatie.”

Tot haar eigen verbazing groeide de voorstelling van dit boekje hierdoor uit tot een heuse politieke rel. Niet alleen werd ze door de PS-oppositielid Jamal Ikazban aangevallen: ‘stigmatisatie!’. (Die Ikazban pleitte in het verleden voor het schrappen van Hamas van de EU-lijst van terroristische organisaties en voerde een paar weken geleden campagne voor de hoofddoek door er zelf een te dragen.) Een zekere vorm van razernij bij de PS wanneer culturele aspecten van samenlevingsproblemen verwoord worden, is helaas voorspelbaar.

Iets minder voorspelbaar was dat Gadaleta publiekelijk aan de schandpaal genageld werd door de politieke partner Ecolo. De Ecolo-schepen voor ‘interculturele dialoog’ Sarah Turine eiste ‘publieke verontschuldigingen’ van Gadaleta naar de communistische traditie van openbare zelfbeschuldiging. Dit tot grote verwarring van de partij Groen die blijkbaar vergeten waren – zoals het geval van het ex-Groen-lid Luckas Vander Taelen uit Vorst aangeeft – de openheid & verdraagzaamheid bij de linkse Franstalige partners niet zo groot blijken als hun slogans daaromtrent.

Wat de mini-rel in Molenbeek vooral leert, is dat een zogenaamde superdiverse stad met vele rabiaat gelovigen moeilijk te rijmen valt met vrije meningsuiting. En dat vooral de linkse Franstalige partijen – in een zware concurrentiestrijd gewikkeld – geen zier om die vrije meningsuiting geven, maar vooral om hun verleidelijkheid voor de moslimkiezer. Maar, zo houdt de SP.A ons voor, er glooit hoop aan de horizon. Ooit zal er weer bier geschonken worden op het Gemeenteplein van Molenbeek!