JavaScript is required for this website to work.
Binnenland

Waarom ik niet staak

Tijd voor een grondig debat

Pieter Bauwens15/12/2014Leestijd 4 minuten

Neen, onze hoofdredacteur staakt niet. Maar niet uit politieke overtuiging, hij heeft er over nagedacht. Nu iedereen positie heeft ingenomen is het tijd voor een groot maatschappelijk debat: waar willen we heen met onze samenleving? 

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Maandag 15 december 2014 is een algemene stakingsdag in ons land. Ik staak niet. En voor u begint te schelden of te applaudisseren, ik heb erover nagedacht. Zowel over staken of niet. Het is ‘niet’ geworden. Een van de redenen is dat ik geen duidelijk zicht heb op de reden van de staking. Ik hoor veel tegenstrijdige verhalen en dat deed me aarzelen.

Ik zal het maar onmiddellijk toegeven ik ben (halftijds) ambtenaar, leraar. Wij hebben geluk. Over ons loon en de werkzekerheid mogen we niet klagen en na onze loopbaan zullen we niet in armoede terechtkomen, een ambtenarenpensioen is…euhm, niet zo slecht. Er zijn er die het met minder dan de helft moeten stellen, na even lang en hard werken.

Onheil

De vakbond probeert me ervan te overtuigen dat er onheil over ons wordt uitgestort. Ze hebben waarschijnlijk niet eens ongelijk. Ik verwacht dat trouwens al een tijdje. De werkdruk zal nog toenemen, de pensioenleeftijd zal stijgen, het bedrag van mijn pensioen zal lager zijn dan dat van wie nu geniet van het pensioen,… zeker waar. Vrolijk word ik er niet van, maar ik heb drie kinderen.

Al tientallen jaren wordt er gesproken over de komende pensioenfactuur. Buiten het Zilverfonds is er nooit echt iets voor ondernomen. Datzelfde Zilverfonds blijkt nu meer gekost te hebben dan het ooit heeft opgebracht. Veel beloftes, maar niets echt. En wat blijkt ondertussen? Dat de ene een rijkelijk pensioen geniet en de ander niet. De een kan dan wel eventueel beroep doen op tweede en derde pijlers, maar erg duidelijk is dat ook niet en het is wel geld dat nu uit je budget verdwijnt voor een soms wel heel verre toekomst. Maar goed, die ongelijke pensioenen allemaal op hetzelfde niveau brengen als de ambtenarenpensioenen, dat kan ook niet. Er is geen geld voor. Geld lenen is geen optie, we torsen nu al een torenhoge schuld. Ik ben bang dat we dan onze welvaart proberen redden door de rekening naar een volgende generatie te schuiven. En dat wil ik niet. Ik heb drie kinderen, sinds ik die heb zijn zij het perspectief van waaruit ik naar politieke beslissingen kijk.

En de besparingen zijn eenzijdig? Ik voel die inderdaad. Als lid van een tweeverdienersgezin met (zoals gezegd) drie kinderen. Leuk is dat niet. Ik wil niet dat wie nu al leeft in een armoederisico nog dieper de dieperik in geduwd wordt. Ik zie ook graag een taxshift van arbeid op vermogen/consumptie/ecologie. Maar ik ben ervan overtuigd moest die ingevoerd worden, dat daar ook tegen betoogd zal worden. Want ik weet dat niet alleen de Marc Couckes van deze tijd zullen moeten betalen. De tweeverdieners zullen er ook bij zijn als de rekeningen moeten kloppen. Of staat u te springen voor rekeningrijden dan? We moeten eerlijk zijn met elkaar: er is geen oplossing die niemand zal voelen.

Algemeen belang

Vanuit dat perspectief wil ik niet staken. Ik vermoed dat velen staken vanuit een particulier belang. Ze willen hun eigen rechten vrijwaren. Voor alle duidelijkheid, dat is een legitieme reden. Ik begrijp dat, het is hun goed recht om te staken. Maar ik doe het niet. Omdat ik denk dat de keuzes die we nu moeten maken het particuliere moeten overstijgen en het algemeen belang moeten dienen. We moeten keuzes maken voor de toekomst. Omwille van het algemeen belang zullen sommigen toegevingen moeten doen op hun particulier belang. Ikzelf ook. Ik wil graag solidair zijn, solidair met wie het vandaag minder heeft, maar ook met wie het morgen minder kan hebben door wat we vandaag doen. Een indexsprong, langer werken, een lager pensioen, hogere kosten, leuk is dat niet. Integendeel. Maar wat als er over 40 jaar echt helemaal geen geld meer is? Hoe kan ik dan (als ik nog leef) mijn kinderen onder ogen komen. Hoe kan de staat dan onze sociale zekerheid overeind houden? Ik ben bang dat we niet genoeg denken aan de solidariteit over de generaties heen.

Als we werkelijk aan politiek willen doen, moet de vraag niet zijn: hoeveel zal mijn pensioen later zijn? Neen de vraag moet zijn hoe zorgen we ervoor dat er ook in de toekomst een pensioen zal zijn voor iedereen. Pensioenen die iedereen kunnen vrijwaren van armoede. Niet zoals nu dus.

Het algemeen belang vraagt denken op lange termijn. Dat doen politici te weinig. Ze denken vaak niet verder dan de volgende verkiezingen. Om dat aan te klagen wil ik nog wel eens staken. Dat vakbonden dat blijkbaar ook doen is jammer. Loonmatigingen zijn niet leuk, maar kunnen naar tewerkstelling op lange termijn wel vaak winst betekenen. Toch? Of staken de vakbonden om hun macht te tonen aan een veranderend politiek landschap? Ik hoop het niet, maar ik vrees het wel.

Grondig debat

Hoe eerlijk is het om te betogen om die vervroegde pensioenleeftijd te behouden als die enkel gebaseerd is op de kracht van de vakorganisatie in die sector en niet op de reële belasting? Waarom mag een treinbestuurder vroeg op pensioen, maar een vrachtwagenbestuurder niet? Hebben ze geen even grote verantwoordelijkheid? Waarom is een ambtenaren pensioen zo hoog? Het is toch niet zo dat ze een veel lager loon hebben dan andere bedienden? Hoe lang zullen we nog beroepen tegen elkaar afwegen om te bepalen hoe zwaar ze zijn? Dat is een doodlopende straat die beroepsgroepen tegen elkaar opzet om hun particulier belang te verdedigen. De focus moet verlegd worden op het algemeen belang en hoe we dit goed en eerlijk kunnen regelen. Er is nood aan een groot eindeloopbaandebat. Een groot debat tout court.

Ik hoop dat er na de staking tijd komt voor een debat te gronde over waarheen we willen. Welk soort samenleving willen we in de toekomst zijn en hoe willen we daartoe komen? Nu zitten we in een stellingenoorlog waarin iedereen zich ingraaft in het eigen Grote Gelijk. Wat onze samenleving nodig heeft is een gedeelde toekomstvisie. De uitgangspunten lijken me duidelijk: we willen in een sociale welvaartstaat leven, waar niemand die meewerkt aan de welvaartscreatie uit de boot mag vallen, waar solidariteit is met zwakkeren en waar iedereen zijn/haar rechten en plichten kent, ook de overheid.

Deze stakingsmaandagen waren een goede opmaat om iedereen aan het denken te zetten, om positie te bepalen:staak je mee of niet en waarom? Nu we zover zijn kunnen we misschien aan de discussie ten gronde beginnen. En we spreken af, geen taboes.

Foto © Reporters

Categorieën

Pieter Bauwens is sinds 2010 hoofdredacteur van Doorbraak. Journalistiek heeft hij oog voor communautaire politiek, Vlaamse beweging, vervolgde christenen en religie.

Commentaren en reacties