‘Wat is er aan de hand met linkse studenten?’

We hebben allemaal eens goed kunnen lachen met dat stukje van Jan De Maeseneer in De Standaard. De professor huisartsgeneeskunde aan de UGent maakte zich zorgen, omdat uit een peilingkje onder zijn eerstejaarsstudenten gebleken was dat er ook nogal wat studenten met eerder (centrum)rechtse sympathieën in zijn les zaten. Meteen was het einde van de goede geneeskunde nabij: de dokters van morgen waren ei zo na een stelletje egoïsten, die louter op zichzelf gericht waren en geen enkele empathie hadden voor de zwakkeren, laat staan de allochtone zwakkeren. 

De Maeseneer zag heel wat redenen voor ongerustheid. Zo was gebleken dat heel wat studenten een carrière als specialist ambieerden, terwijl – volgens huisarts De Maeseneer – huisarts toch een veel eerbaardere keuze was. Wonder boven wonder was er ook relatief weinig interesse voor een verhuis naar de Afrikaanse rimboe, om daar voor de allerzwaksten te zorgen. Zo mogelijk nog erger: de jonge studenten hadden op Facebook maar weinig vrienden uit een etnisch-culturele minderheid. En alsof dat allemaal nog niet rechts genoeg was: de 18- 19-jarigen geloofden ook nog eens in de persoonlijke verantwoordelijkheid van het vrije individu. 

Rechtse Jan

Het stuk van De Maeseneer werd druk becommentarieerd. In heel wat reacties werd de vraag gesteld: wat zegt deze aanklacht nu eigenlijk over professor De Maeseneer zelf? De karikaturen verraden inderdaad de starre ideoloog in de hoogleraar. Toch is er nog een andere vraag die zich opdringt: wat zegt deze aanklacht nu eigenlijk over de media die dit in alle ernst publiceren? Blijkbaar is het stuk van De Maeseneer minstens bij De Standaard niet weggelachen. 

Laten we ons eens een rechtse Jan De Maeseneer voorstellen: een professor die zich zorgen maakt omdat zijn studenten te links zijn. Noem het een gedachte-experiment: dezelfde redeneringen, dezelfde verdachtmakingen, dezelfde veralgemeningen, hetzelfde intellectuele zwaktebod – maar dan vanuit het omgekeerde perspectief. Misschien zou zo een weeklacht er dan als volgt uitzien:

Wat is er aan de hand met mijn studenten? 

Ik zie bij mijn studenten zorgwekkende ontwikkelingen. Uit een peiling onder mijn eerstejaarsstudenten blijkt dat nog altijd heel wat jongens en meisjes in de aula een linkse politieke voorkeur hebben. We moeten zo een peiling relativeren, het is slechts een momentopname, maar toch.

Hoe kunnen we betrokken, kwaliteitsvolle hulpverleners opleiden als zij in belangrijke mate beïnvloed worden door linkse fenomenen zoals de eeuwige afgunst, de verstikkende wij-zij-retoriek van de ‘99%’ versus de gediaboliseerde ‘1%’, het dogmatisch denken, de strakke oogkleppen? Een grondige bezinning over onze samenleving is nodig. We hebben niets aan jonge dokters die de typisch linkse neiging hebben om problemen te negeren, wanneer deze niet passen in de vooraf gestelde diagnose. 

Liefst 5% van de eerstejaarsstudenten arts zou voor PVDA stemmen. Het gaat hier nochtans over intelligente jonge mensen, met een goede vooropleiding. Toch lijken zij zich niet bewust van de gruwel die extreem-linkse regimes vandaag nog altijd aanrichten in landen als China, Noord-Korea en Vietnam. Het is verontrustend dat studenten geneeskunde zo weinig empathie tonen voor mensen in de rest van de wereld, die dagelijks onderdrukt worden. 

Enkele linkse studenten lieten in een groepsgesprek vallen dat ze op Facebook toch wel wat vrienden uit een etnisch-culturele minderheid hebben. Een bizarre opmerking, zo anno 2016. Vrienden reduceren tot hun etnische achtergrond, of een identiteit volledig enten op etnie, is toch hopeloos voorbijgestreefd? 

Uit een debat met mijn studenten blijkt dat velen onder hen geloven in het linkse ‘gemeenschappelijke schuld’-model: wie tegenslag kent, kan de schuld afschuiven op de maatschappij. Staat dit niet in schril contrast met de goede zelfzorg, zo belangrijk voor de gezondheid? Waarom zouden we patiënten nog aansporen om gezond te leven, als de schuld van ziekte en ongezondheid eenvoudigweg kan worden afgeschoven op sociaal-economische boemannen? 

Dan is er nog de loopbaanvisie van mijn studenten. Een opvallend aandeel van de eerstejaars geneeskunde mikken op het huisartsenbestaan. Waar is de ambitie van de jeugd gebleven? Waarom willen niet alle aspirant-artsen de hemel bestormen, en zich toeleggen op specialisaties, waarmee zij de geneeskunde verder kunnen verfijnen en een belangrijke bijdrage kunnen leveren tot de bestrijding van verwoestende ziektes? 

Soit – zo zouden we hier nog wel even kunnen doorgaan, en nog altijd zou het minder komisch zijn dan de ernstig bedoelde aanklacht van Jan De Maeseneer zelve.

Linkse media

Het mag duidelijk zijn dat bovenstaande brief nooit ofte nimmer gepubliceerd zou worden in een Vlaamse krant – volledig terecht, natuurlijk. Je kan moeilijk een duidelijk bekrompen rechtse auteur het proces laten maken van zijn linkse studenten, louter en alleen op basis van ideologische vooroordelen. In Vlaanderen kan alleen het omgekeerde. 

Het eenheidsdenken binnen de (meeste) Vlaamse media zit vaak in de details. Kritiek uit rechtse hoek spitst zich vaak toe op editorialen en voorpagina’s: de opvallende, onmiskenbare staaltjes van links-progressieve bias. In werkelijkheid is dit maar het topje van de politiek correcte ijsberg. De eeuwige voorkeur van journalisten zit ook in de selectie van nieuws en opinies: wat serieus genomen wordt, en wat niet. Dat een schrijfsel als dat van De Maeseneer de kritische toets van een professionele redactie overleeft, is alleen maar mogelijk omdat de redacteurs de vooringenomenheid van de professor minstens een beetje delen. In het hoofd van Jan De Maeseneer, maar ook in dat van veel veel Vlaamse journalisten staat ‘rechts’ eenvoudigweg gelijk aan: verdacht, bekrompen, kil, zelfzuchtig en xenofoob. Van de weeromstuit wordt ‘links’ geassocieerd met: idealistisch, edelmoedig, empatisch, tolerant en solidair. Daaruit volgt dat jonge dokters maar beter links kunnen zijn. Als dat niet het geval is, moet er aan de alarmbel getrokken worden. 

Het is verleidelijk om veel te klagen over de onmiskenbare desk opinions van Vlaamse redacties. God weet dat ook Doorbraak vaak in die val trapt. Toch moet je maar denken; als we nu niet die linkse journalisten hadden, dan zouden pareltjes als het stukje van Jan De Maeseneer ons nooit bereiken. Die moraliserende pers van ons: vaak een bron van ergernis, maar minstens even vaak ook een bron van groot vermaak. Probeer ervan te genieten.