Wat te onthouden van het WK? Weinig, op de finale na

PLOEG VAN HET WK: Argentinië, toch wel de verdiende wereldkampioen

SPELER VAN HET WK: Lionel Messi en zijn opvolger Kylian Mbappé

Wereld

Argentinië en Frankrijk zorgden voor wat wellicht de meest zinderende finale uit de geschiedenis was. De kleine Lionel Messi voegde de enige trofee die hem nog ontbrak aan zijn palmares toe en werd daarmee de grootste aller tijden.

Desondanks was dit een wereldbeker om snel te vergeten. Om te vergeten dat er na de toewijzing duizenden arbeiders de dood vonden bij de bouw van stadions, de metro en hotels, dat vrouwen en de holebigemeenschap minderwaardige burgers zijn in de zandstaat en dat bijna negentig procent van de inwoners van Qatar geen politieke rechten heeft. En om de vele matige wedstrijden en de schabouwelijke arbitrage te vergeten.

De meeste waarnemers geloven dat Qatar bijzonder tevreden zal terugblikken op dit WK, ondanks het protest uit het noorden en westen van Europa. De rest van de wereld leek immers niet wakker te liggen van wat er allemaal fout loopt in de Golfstaat. ‘Het WK was een diplomatieke goudmijn voor Qatar’, meent Simon Chadwick, een specialist in de geopolitiek rond voetbal en WK’s.

Voor wie vergeten was waarom werd geprotesteerd tegen dit WK, zorgden een sjeik en de emir dit weekeinde nog voor een negatieve uitschieter: ze weigerden de vrouwelijke officials een hand te geven. Het versterkt alleen het vermoeden dat er niet meteen iets gaat veranderen (lees verbeteren) in Qatar. Meer dan 200 miljard euro heeft het voetbalfeestje gekost, maar 400 miljoen euro voor de familie van de arbeidsmigranten die stierven bij de bouw van de stadions willen noch de emir noch de Fifa ophoesten. Er is wel geld om Euro-parlementsleden om te kopen.

Iran

Neen, dit was alweer het beste WK ooit. Maar het volgende zal nog beter zijn, daar zou ik voor één keer op durven wedden. Voorzitter Gianni Infantino wekte zowaar heimwee op naar Sepp Blatter. Met Infantino aan het roer zal er niets veranderen bij de wereldvoetbalbond. Na het omkoopschandaal rond Rusland en Qatar werden de statuten aangepast en mag de voorzitter nog slechts drie keer vier jaar blijven zitten. Infantino is er al in geslaagd daar vijftien jaar van te maken. De drie eerste jaren van het verblijf van deze ijdeltuit aan de top van het voetbal zullen niet meetellen, omdat het geen volledige termijn was.

Wie zou er dwars gaan liggen? Infantino heeft de volgende vier jaar 9,7 miljard dollar te verdelen over de 211 nationale voetbalbonden. Iedereen zal braaf langs de kassa passeren en zelfs niet vragen of er een OneLove-armband mag gedragen worden.

Een nog veel groter schandaal is dat Infantino met geen woord repte over de Iraanse voetballer die dreigt opgehangen te worden omdat hij sympathie voor het massale protest in zijn land toonde. De Fifa-voorzitter had Iran met onmiddellijke uitsluiting moeten bedreigen als er ook maar aan een haar van een voetballer/ster wordt geraakt.

Voor verbeteringen moeten we hopen op de sponsors. Zij waren, AB Inbev op kop vanwege het late alcoholverbod in de stadions, de grote verliezers van dit WK. In West-Europa, toch hun belangrijkste doelgroep, was de belangstelling bij de tv-kijkers beduidend lager. Alleen de multinationals kunnen ons behoeden voor een WK in 2030 in Saoedi-Arabië, Egypte en Griekenland.

Lakse arbitrage

Ook op het veld ging heel wat mis. Interlandvoetbal en de top van het clubvoetbal (de Champions League) hebben steeds minder met elkaar gemeen. Enkele decennia terug was het WK het vierjaarlijkse hoogtepunt van het voetbal. Vandaag wordt het beste voetbal door de topclubs gebracht. Die evolutie is al een tijdje aan de gang, maar werd duidelijker dan ooit. Wellicht het gevolg van de korte voorbereidingsperiode en het feit dat het WK midden de (Europese) competities werd georganiseerd.

Het voetbal was in Qatar veel te behoudend, met als illustratie een finale tussen Argentinië en Frankrijk. Twee landen die de bal bij voorkeur aan de tegenstander lieten. Ook al beschikken ze over de beste voetballers van de wereld. Het eerste doelpunt maken was cruciaal op dit toernooi. Gelukkig kende de eindstrijd een heel ander scenario.

Het voetbal werd niet geholpen door de arbitrage. De scheidsrechters hadden de richtlijn gekregen om het spel zo weinig mogelijk te onderbreken. De arbitrage werd daardoor veel te laks en maakte lekker voetbal alleen maar moeilijker. De gangsters op voetbalnoppen floreerden.

De grootste vergissing die clubs kunnen maken, is hun transferbeleid laten bepalen door het WK. Nog steeds zijn er mensen die geloven dat dit dé etalage is om een lucratieve transfer te versieren, maar dat is de laatste tijd steeds minder het geval. In 2014 was James Rodrigues dé ontdekking van het WK. Real Madrid verspilde een fortuin aan de Colombiaan. Vier jaar geleden leken de topclubs hun lesje geleerd te hebben.

Argentinië was de betere in een beklijvende finale, ook al overvleugelde Kylian Mbappé de veel oudere Lionel Messi. Het blijft echter een straffe prestatie van de gehavende Les Bleus. Nog indrukwekkender is het feit dat er op dit WK maar liefst vijftig spelers rondliepen die in Frankrijk (en meestal in en rond Parijs) werden geboren.

Afrika

De verrassing van het toernooi was ongetwijfeld Marokko, het eerste Afrikaanse land dat een plaats in de halve finales bemachtigde. Hoewel, Marokko op dit WK misschien eerder een Arabisch dan een Afrikaans team opstelde. Meer dan de helft van de spelers werd in Europa (maar liefst acht in de Lage Landen) geboren en er als voetballer opgeleid. Het succes van de Leeuwen van de Atlas is ook een Europees succesverhaal.

Maar er zit meer achter en hopelijk wordt Marokko het voorbeeld voor het Afrikaanse continent. De resultaten in Qatar zijn vooral het werk van koning Mohammed V en Nasser Larguet. Deze laatste kreeg in 2007 de opdracht van de koning om een Academie voor voetballers op te starten en begon met een intensieve prospectiecampagne van jeugdvoetballers. Zo werden onder andere En-Nesyri, Ounahi en Aguerd ontdekt.

Larguet is intussen TD van Saoedi-Arabië en dat land leek in Qatar al de vruchten van zijn komst te plukken. In elk geval hebben Senegal, Ghana en Algerije het voorbeeld van Marokko al opgevolgd en moet er straks meer dan ooit rekening gehouden worden met Afrikaanse teams.

Rode Duivels

De Rode Duivels hoorden thuis in het rijtje van de grote ontgoochelingen en dropen al snel af. De kans is reëel dat ons land op de volgende toernooien weer slechts een bijrol zal vertolken. Eden Hazard stapte al op en er zullen nog wel een paar jongens afzwaaien. Het wordt niet alleen het internationale afscheid van een aantal Belgische toppers, maar van de beste voetbalgeneratie uit de geschiedenis, met onder andere Edison Cavani, Luis Suarez, Robert Lewandowski, Sergio Busquets, Angel Di Maria, Luka Modric, Cristiano Ronaldo, Thiago Silva, Pepe, Thomas Müller, Manuel Neuer, Sergio Ramos, Jordi Alba, Karim Benzema, Danny Alves en Lionel Messi. De Argentijn kan zijn carrière binnenkort (in de VS?) in alle glorie afsluiten.