JavaScript is required for this website to work.
post

Willem-Alexander en Filip: niet alleen producten van hun opvoeding maar ook van cultuurverschillen

Evert van Wijk29/4/2017Leestijd 3 minuten

Aan hun koningen te zien, kloppen de clichés over Nederlanders en Belgen niet.

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Wordt het niet eens tijd dat we op het vlak van cultuurverschillen het cliché van de olijke Belg en de ingetogen Nederlander herzien als zelfs het gedrag van de koningen Willem-Alexander en Filip hierop haaks blijken te staan? Want laten we eerlijk zijn: het ongedwongen optreden van Koning Willem-Alexander tijdens Koningsdag en het spraakmakende interview naar aanleiding van zijn vijftigste verjaardag, staan haaks op de ingetogen en soms toch wel houterige stijl van zijn collega koning Filip…  

De jarige koning Willem-Alexander zo interviewen zoals journalist Wilfried de Jong afgelopen woensdag deed, is in België onmogelijk. Sterker nog: ik denk dat het zelfs in de rest van de wereld ondenkbaar is. Ik ben geen aanhanger van het koninklijk huis en als republikein zal ik het ook nooit worden, maar toen ik dit interview zag was ik als Nederbelg best trots op Nederland en op zijn koning. 

Missie geslaagd 

Dat de cultuurverschillen tussen België en Nederland groot zijn, weet menigeen. Maar dat die zich ook zo sterk manifesteren bij onze respectieve koninklijke families is sinds het ongezien openhartige tv-interview met de jarige Willem-Alexander voor niemand geen geheim meer. Hier zat geen verkrampte koning die de antwoorden op een vooraf opgestuurde vragenlijst netjes aan het oplepelen was. Nee, hier zat een ontspannen man die volkomen zichzelf was. Een hartelijke vader, die zijn vrouw als maatje ziet en die – zoals het goede ouders betaamt – de kinderen naar eer en geweten zo goed mogelijk wil opvoeden. Als de missie geweest is om Willem-Alexander, na de afstandelijke Beatrix, als koning wat dichter bij zijn volk te positioneren, dan is die in ieder geval meer dan geslaagd. 

Prins Pils 

Iedereen in België weet dat een vergelijkbaar mediaoptreden van de Belgische vorst Filip ondenkbaar zou zijn. Dat heeft verschillende redenen. Niet dat ik de psycholoog wil spelen, maar ik denk dat zelfs een blind paard kan zien dat koning Filip een veel geslotener en gereserveerd mens is dan Willem-Alexander. Tijdens zijn puberjaren deinsde Willem-Alexander er niet voor terug om met de hockeymeisjes van het Oranjeteam uitbundig rond te hossen. Hij had ook toen al een Bourgondische stijl wat hem niet voor niets de bijnaam Prins Pils opleverde.

Over wat koning Filip allemaal uitspookte tijdens zijn jonge jaren weet bijna niemand iets. Er gaan verhalen dat hij een nauwe band had met zijn oom, wijlen koning Boudewijn, een uiterst vrome pilarenbijter die zijn knieën niet versleten heeft met dansen en sporten maar met bidden…    

De hond van prins Laurent

In tegenstelling tot wat veel Nederlanders denken, vind je die geslotenheid en gereserveerdheid van het Belgische hof ook terug bij de Belgische bevolking. Belgen en vooral Vlamingen laten zelden het achterste van hun tong zien. (Hoe dat komt en wie daar meer over wil lezen, verwijs ik graag naar mijn eerdere artikel Ieren lijken erg op Vlamingen.) Niet dat het geen hartelijke mensen zijn, maar ze moeten gewoon eerst weten wat voor vlees ze in de kuip hebben. Nederlanders hebben minder achterdocht. Vanaf het eerste contactmoment zijn ze veel uitbundiger. Ook houden ze ervan om met z’n allen, inclusief compleet vreemden, feest te vieren. Als bijvoorbeeld de koning jarig is dan is heel Nederland in grote feestvreugde ondergedompeld. Maar als in België koning Filip jarig is, dan komt daar zelfs de hond van zijn broer en dierenliefhebber prins Laurent zijn mand niet voor uit.  

Natiegevoel

Natuurlijk heeft de loyaliteit van de Nederlander naar zijn vaderland toe ook te maken met zijn sterke natiegevoel. Of je nu Zeeuw, Hollander of zelfs Fries bent, op Koningsdag vieren we met z’n allen feest. Het is een uiting van onze gezamenlijke Nederlandse identiteit, waartegen de Belgische identiteit (voor zover die al mocht bestaan…) bijzonder schril afsteekt. 

Natuurlijk, als de Rode Duivels winnen, wordt er in België ook gefeest. Maar eigenlijk komt die feestvreugde niet van binnenuit. Eerder is die gecultiveerd door de commercie. Meer specifiek door het bierconcern Ab-Inbev. Misschien ook wel een beetje afgekeken van de Nederlandse Oranjegekte, probeert deze biermagnaat met slimme merchandising, zoals vlaggen, sjaals, rare pruiken en hoofddeksels, het flinterdunne laagje voetbalnationalisme van de Belgen commercieel uit te melken. Natuurlijk haakt ook in Nederland de commercie graag in op de Oranjegekte. Echter in tegenstelling tot Nederland heeft dit in België naar mijn stellige overtuiging weinig of niks te maken met vaderlandsliefde. Het is vooral een goed excuus voor menig Vlaming en Waal om Bourgondisch weer eens goed uit het dak te gaan. Want als er één cliché is dat wel klopt; als er gegeten en gedronken kan worden, dan laten Vlamingen noch Walen die kelk niet aan zich voorbijgaan…

Evert van Wijk (1954) is CEO van https://www.mediatrainingbenelux.nl en https://www.mediatraining.be . Hij woont en werkt afwisselend in België, Nederland en Ierland. Hij is auteur van diverse boeken over cultuurverschillen België-Nederland. Hij houdt daarover ook een blog bij op https://cultuurverschillenbelgienederland.nl

Commentaren en reacties