Zet Vlaanderen een stap vooruit?

De commotie is nog niet gaan liggen en zal ook niet gaan liggen. Hoe kan het ook anders? Er komt geen confederalisme, ook geen confederalisme light. Misschien over vijf jaar, en om dat te proberen stapt de N-VA in de regering. Het is niet iets om wild enthousiast over te worden, maar een nuchtere vaststelling.

Bij het trouwe deel van de N-VA is het geloof groot in het  strategische vernuft van de partijleiding, lees Bart De Wever. Bij anderen overheerst een gevoel van twijfel over ontgoocheling naar cynisme. De emotie is terug van nooit weggeweest in de Vlaamse Beweging. Een poging om het nuchter te bekijken.

25 mei, de verkiezingen. Al snel kwam de evaluatie dat de N-VA niet genoeg gewonnen had. Die observatie werd bijgesteld tot: de traditionele partijen hebben niet genoeg verloren en het Vlaams Belang heeft te veel verloren. Waarom? De N-VA was niet incontournable, de tripartite, Di Rupo II zou kunnen doorgaan. Achter de schermen bewoog vanalles, maar werd vooral geschaduwbokst, iedereen leek op iedereen te wachten. Tot de PS de angst om het hart sloeg (omdat ze kan tellen) dat ze wel eens overal opzijgeschoven konden worden. Dus kwam er een alliantie met cdH; beter een vogel in de hand dan tien in de lucht. Daarop kwam een kettingreactie die leidde tot de huidige regeringen.

Even samenvatten, N-VA was niet incontournable, er kon een regering gevormd worden zonder haar, dus kon het confederalisme niet onontwijkbaar op tafel gelegd worden. Eens de N-VA deelnam aan de regeringsonderhandelingen kon ze dat confederalisme niet op tafel leggen, wegens geen interesse van de andere partijen. Je kan ook zeggen dat ze dan een harakiri-regering zou vormen voor de MR. Politiek sta je dan schaakmat of pat. Exit confederalisme. De N-VA heeft er dan voor gekozen toch een regering te vormen. De ‘sociaaleconomische noodregering’. U weet wel, de zogenaamde bocht van Bracke. Dat is een politieke strategie die je kan betwisten, en dat is op Doorbraak.be ook gebeurd.

De vraag is eigenlijk, kan dat confederalisme wel via deze manier gerealiseerd worden? Stel nu dat inderdaad op het einde van de legislatuur het parlement Art. 195 van de Grondwet voor herziening vatbaar verklaart (daarmee kan men met een juridische handigheid de hele grondwet veranderen). En stel (dat is al de tweede voorwaarde) dat de N-VA opnieuw een goed resultaat neerzet, zelfs nog groeit, ja zelfs onontwijkbaar is en dus in de regering moet omdat er anders geen regering kan gevormd worden. Zal er dan confederalisme zijn? Zal er dan een tweederdemeerderheid zijn, én een meerderheid in elke taalgroep om de structuur van België te veranderen?

Ik geloof dat niet. Het spijt me, echt, maar ik vrees dat dit land zodanig structureel vergrendeld is dat die weg echt te vergrendeld is. We moeten dat als Vlaamse Beweging, als inwoner van Vlaanderen onder ogen durven zien. We zitten opgesloten in een systeem dat je niet zomaar kan veranderen. Zelfs als alle Nederlandstalige kamerleden voor confederalisme zouden zijn, betekent dat niets in de Kamer.

Omdat we democraten zijn rest er ons nog één optie. De druk opvoeren. Het woord is nu aan het middenveld. Niet om verworven rechten te behouden, maar om de toekomst mogelijk te maken. Wij zijn 60%. Als we echt iets willen veranderen in dit land, als we echt een beleid op maat mogelijk willen maken dan moet er nu een mobilisatie komen. De N-VA doet er fout aan meewarig neer te kijken op het Vlaamsgezinde middenveld; ze heeft dat middenveld heel hard nodig als ze iets van de eigen communautaire doelstellingen wil bereiken.

Maar de Vlaamse Beweging moet ook luisteren naar de kritiek die vanuit de partijpolitiek komt, de strategie en de taal moet anders. Eigenlijk gaat het niet over identiteit maar over cijfers, niet over emotie maar over ratio. Het gaat over keuzes maken, keuzes kunnen maken, over die verspilde energie in het communautaire gekrakeel. De vraag is simpel: kunnen we in België op een ernstige manier aan politiek doen als we die hele poespas van die staatshervormingen wegvegen: een unitair België, zonder grendels, taalgroepen en ga zo maar verder? Er is gebleken van niet. Waarom denkt u dat ze ooit aan die staatshervormingen zijn begonnen? Die twee democratieën zijn er niet van gisteren. Ondertussen blijkt de remedie ernstiger dan de kwaal. De tussenniveaus kunnen we niet afschaffen, dan schaffen we beter het Belgische niveau af. En dat heeft niets met haat, met nationalisme of met ‘de jaren ’30 te maken.’ Het is een nuchtere analyse van de huidige politieke situatie.

Laat ons daar een beweging voor opstarten een beweging die pleit voor een … doorbraak. Inderdaad. En vandaaruit stellen we dan opnieuw de vraag: brengt deze regering de doorbraak dichterbij?

Foto © Reporters