JavaScript is required for this website to work.
post

Zondagse notities

Socrates et cetera 61

Guido Lauwaert12/5/2020Leestijd 4 minuten
Play it again, Socrates et cetera.

Play it again, Socrates et cetera.

foto © Reporters / Imago

Socrates et cetera doet het af en toe wat rustiger aan. Maar zelfs dan heeft hij pen en papier bij de hand. En een verraderlijke butler.

Aangeboden door de abonnees van Doorbraak

Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.

Ik neem ook een abonnement

Veertien uur: Vanop mijn balkon in Knokke 

Omdat ik veel vijanden in de politieke wereld heb, zit ik regelmatig met een politicus in een donker hoekje over de schuivers en blunders van zijn of haar collega’s te praten. Het lijkt wel of politici liever omgaan met vijanden dan met vrienden. Ze kletsen sneller dan een kalasjnikov kan schieten. Geen niveau of partij ontbreekt op mijn lijstje. En waar er klachten zijn, al dan niet uit de lucht geplukt, zijn er klaagliedjes. Ik luister er aandachtig naar. Het is te zeggen: ik kan goed doen alsof.

Vijftien uur: Koffie en koek wordt gebracht 

De afmetingen van de roddels van politici zijn groter dan hun inhoudelijke waarde. De grootste roddelaars zijn politici met een onmetelijke ambitie. Ik ken een politica die een collega uit haar partij heeft doodgeroddeld. Ze had niks dramatisch gedaan. Een verhouding met haar man, een professor Retoriek; daar bega je toch geen moord voor. De politica zag de kunst van het roddelen als gereedschap voor haar politieke carrière. Heeft het tot Minister van Staat gebracht. Detail: de professionele minnaar had meer partijkaarten dan diploma’s. Mijn butler Jeeves arriveert en serveert koffie en koek van patisserie De Baere.

Zestien uur: De poes legt zich op mijn benen 

Dat ik het tot columnist bracht, heb ik te danken aan twee van mijn twaalf stielen: acteren en vrijheidsdrang. Behoor je tot een of andere club of heb je ooit in een jury gezeten, gaan veel deuren voor je dicht. Krijg je een etiket opgespeld waar je nooit van verlost raakt. Ook niet na je dood en na stapels thesissen die je losbandigheid aantonen tot in het kleinste detail.

Door mijn ongebondenheid ben ik een veelgevraagd spreker, al moet ik toegeven dat ik nooit een tweede maal wordt gevraagd. Niet omdat mijn spreekbeurt lamentabel is, maar omdat men het, in tegenstelling tot wat men verwachtte, niet eens is met mijn stelling. Word ik door een liberale club gevraagd, overtref ik de manifeste pleidooien van Karl Marx. Is het een vrouwenclub die weet dat ik de grote inhaalbeweging van de vrouw op artistiek, crimineel en economisch vlak toejuich, pleit ik voor moeder aan de haard, maar zonder snor of baard.

Zeventien uur: Jeeves ruimt af en ontkurkt een fles

Vriendschap is een natuurproduct. Vijandschap een artificieel gegeven waar je geen greep op hebt. Daarom dat je je vijanden beter moet kennen dan je vrienden. Zeker in de politiek. Met mijn talent om vijanden te  kweken heb ik het al ver gebracht. Een grote mond is hiervoor belangrijk. Daarom dat ik er de gewoonte van heb gemaakt deuren niet met de sleutel te openen maar ze open te stampen. Aanvankelijk vond ik het vreemd maar dat duurde niet lang. Snel had ik begrepen dat je met geweld meer respect afdwingt dan met beleefdheid. Sommigen stoppen je geld toe om in het rond te schoppen. Een goed voorbeeld is dit machtige onlinemagazine. Het vaart bij voorkeur stuurboord, maar heeft mij ingehuurd met de uitdrukkelijke vraag het roer niet midscheeps te houden maar het regelmatig bakboord om te gooien. Niet meer dan 45 graden. De lezer mag geschopt maar niet gemarteld worden.  

Achttien uur: de zon zakt in de zee

Wat houdt macht van de politicus precies in? Veel gezwaai maar geen eigen gekraai. Hij is een kip maar geen haan. Maar zelfs wie de haan van een partij is, heeft nauwelijks macht. Al doet hij vaak of hij de baas is, hij weet maar al te goed dat hij een knecht is. Wind en golven bepalen de kracht van zijn macht. Zoals de wind waait, waait zijn jasje, en de golf bepaalt zijn pasje. Daarom dat er geen enkele tevreden politicus is. Was het niet om het riante inkomen, hij had al kort na zijn intrede in de Wetstraat uitgekeken naar aan andere job, met geen enkele politieke connectie. Om die reden gaat hij uithuilen bij de media.

De journalisten zijn de dokters van de politici. Je hebt er waar je bij terecht kan als er wat op je lever ligt en je hebt er voor als je stem niet gehoord wordt. Ik ben een wonderdokter. Genezen lukt me niet, ik heb niet eens een medicijn om de pijn te verzachten. Dat weten de politici. Ze willen ook niet genezen worden. Onder geen beding. Wat ze willen is dat er geluisterd wordt naar hun onmacht en de macht van hun tegenstrever. Die er in wezen niet is want ze zitten allemaal in hetzelfde schuitje.

Negentien uur: Jeeves legt een plaid op mijn benen 

Wanneer ze inzien dat de journalisten zelf zieken zijn komen ze bij mij aankloppen. Na hen aangehoord te hebben, zeg ik dat macht en kracht in de politiek een ingebeelde kwestie is die berust bij de overheid. Een overheid die net als god bestaat en tegelijk onbestaande is. Dat begrijpen ze niet, maar knikken als ik eraan toevoeg dat macht en kracht geen verdienste is van het individu. Die toevoeging heeft hun niet wijzer gemaakt, maar ze kunnen niet in zichzelf blijven staren, waar nog minder in te vinden is dan in de verte. Hun zwijgen dwingt mij tot spreken. Politiek is bedrog, zeg ik, dat niet te bedwingen valt. Probeer je dat toch te doen, eerlijk en integer te zijn, zal je nooit meester worden, maar blijf je altijd knecht. Een onthoofde én een doorzeefde.

Twintig uur: Jeeves komt mijn notities halen

Net als vijftig voorgaande zondagen tikt Jeeves ze uit, laat mij een print nalezen. Ik geef mijn fiat, zet mijn handtekening. Hij stuurt het geheel naar de eindredactie. Daarna haalt hij een ovenschotel uit de koelkast, warmt die op en vraagt om plaats te nemen, bij een dampend bord en een fles Pomerol. Na de maaltijd, ruimt hij af en vraagt of hij mag beschikken. Ik knik. Hij gaat.

Eenentwintig uur: Jeeves heeft zich misdragen

Ontdekking! Jeeves heeft de print meegenomen. Voorzeker voor zijn vrouw die een politiek mandaat heeft. Ik moet opletten. Niemand is betrouwbaar. Zelfs de butler niet meer. Snel tik ik een addendum waarin ik zijn misdaad aanklaag. Stuur het naar de eindredactie met als blikvanger HOGE URGENTIE!

Alvorens naar bed te gaan kijk ik naar een film. Zondagse gewoonte sinds ik een politicus een flat aan zee heb afgetroggeld. Een klassieker met een driehoeksverhouding binnen een politieke affaire. Casablanca, om een voorbeeld te noemen. Of The Third Man, voor zij die twee voorbeelden nodig hebben om iets te begrijpen. Je kan naar dat soort films blijven kijken. Altijd vind je er wat in dat je wijzer maakt. En rijker.

Guido Lauwaert (1945) is organisator, regisseur, acteur, auteur, columnist, recensent voor o.a. Het Laatste Nieuws, NRC Handelsblad, Het Parool, VPRO-radio, Knack en Doorbraak. Hij richtte de Poëziewinkel op (later Poëziecentrum) en heeft een grote liefde voor Willem Elsschot en Paul van Ostaijen.

Commentaren en reacties