Zwitserse arbeidsmarkt open voor EU-werknemers

In 2014 vond in Zwitserland een volksraadpleging plaats waardoor bepalingen betreffende het aantal toegelaten immigranten in de grondwet werden opgenomen. Een van de gevolgen daarvan was het inperken van de tewerkstelling van werkkrachten uit de EU-landen in Zwitserland dat tot het paspoortvrije Schengengebied behoort. Thans leven en werken daar ruim 1 miljoen EU-burgers.

Als tegenmaatregel kwam Zwitserland niet meer in aanmerking voor deelname aan het EU-programma ‘Horizon2020’ betreffende wetenschappelijk onderzoek noch aan het ‘Erasmus+’-uitwisselingsprogramma voor studenten. Sedertdien hebben beide partijen onafgebroken ernaar gezocht hoe het grondwettelijk amendement met het vrij verkeer van personen te verzoenen viel.

Op 16 december 2016 nam het Zwitserse parlement een federale wet aan die in Zwitserland gevestigde werkzoekenden voorrang geeft. De wet maakt echter geen onderscheid tussen Zwitsers en buitenlanders als zij maar bij een Zwitsers arbeidsbureau ingeschreven zijn. Er is dus niet langer sprake van contingenten voor EU- burgers.

Een gezamenlijke EU-Zwitserse commissie waarin alle huidige 28 leden van de unie vertegenwoordigd waren, sprak zich op 22 december over die nieuwe wet gunstig uit. De commissie oordeelde dat die kennelijk werkkrachten uit de EU toelaat in Zwitserland een baan te zoeken. Het tweejarig geschil schijnt dus nu op weg opgelost te geraken.

Nadien verheugde de EU-Commissie zich over de vooruitgang in de bilaterale betrekkingen tussen de Europese Unie en Zwitserland op verschillende gebieden. Voorzitter Juncker sprak de hoop uit dat 2017 een mijlpaal in de ontwikkeling van nauwere bilaterale betrekkingen met Zwitserland wordt. Toch zal het uitvoeringsbesluit van de wet bepaalde verduidelijkingen en garanties over de belangrijkste punten dienen te geven. Dit geldt meer bepaald voor vragen omtrent de toegang tot informatie over vacatures en de volledige eerbiediging van de rechten van grensarbeiders. De EU-Commissie hoopt dat dit kan gebeuren in een geest van transparantie en nauwe samenwerking en in de eerste plaats in de gemengde commissie als bedoeld in de tussen de unie en Zwitserland gesloten overeenkomst over het vrije verkeer van personen.

Zwitserland ratificeerde zopas ook een protocol waarbij Kroatië als EU-lidstaat tot die overeenkomst toetreedt. Als gevolg van de ratificatie van dit protocol, zal Zwitserland weer ten volle bij het ‘Horizon 2020–programma’ worden betrokken en zullen de onderhandelingen over deelname aan het Erasmus -programma worden hervat. De commissie verblijdt zich over het voornemen van de Zwitserse bondsraad de betrekkingen met de Europese Unie te hernieuwen en te verdiepen om uiteindelijk tot een verdrag tussen beide partijen te komen. Zij acht zo’n verdrag noodzakelijk om die betrekkingen in een rechtszeker kader te plaatsen en de bilaterale banden uit te breiden. Zij vindt het verder uitermate belangrijk dat de Bondsraad zich uitspreekt om het EU -cohesiebeleid te steunen en de Zwitserse bijdrage aan de financiering daarvan te hernieuwen.

Ten slotte is de commissie van mening dat er nog andere gebieden zijn waarop een nauwere samenwerking mogelijk en wenselijk is zoals bijvoorbeeld meer synergie op het gebied van ontwikkelingssamenwerking.

Foto: (c) Reuters