Nadat premier Barnier had aangekondigd zijn sociale begroting voor volgend jaar toch te willen doordrukken en daarbij de grondwet te omzeilen, verklaarden zowel radicaal-links als radicaal-rechts een motie van wantrouwen te zullen indienen. De kans is groot dat de Franse regering, die amper enkele maanden in het zadel zit, die motie niet overleeft.

Nieuwe parlementsverkiezingen zijn geen optie: die mogen pas minstens een jaar na de vorige – in juli van dit jaar – worden uitgeschreven. Er zal voor president Macron dus weinig anders opzitten dan het nog maar eens met een nieuwe regering te proberen, maar voorlopig is de president nog op staatsbezoek in Saoedi-Arabië.

De partijen binnen het NFP, de linkse en ook grootste coalitie in de Assemblée, zijn nog altijd woedend dat Macron hen geen regering heeft laten vormen na de verkiezingen van afgelopen zomer. Ze zijn ervan overtuigd die gewonnen te hebben, al is dat discutabel. Fractievoorzitter Mathilde Panot noemt de huidige regering ‘illegaal’.

Nu het experiment met Barnier mislukt lijkt, eist het NFP opnieuw het premierschap op. Misschien krijgen ze hun zin, zij het op voorwaarde dat extreemlinks ver uit die regering blijft. De naam van socialist en ex-premier Bernard Cazeneuve wordt al genoemd als mogelijke opvolger van Barnier. Al is het maar de vraag of hij het in de huidige omstandigheden beter zou kunnen doen. Ook François Bayrou wordt genoemd, partijleider van zijn eigen Mouvement Démocrate, dat deel uitmaakt van de presidentiële centrumcoalitie.

Slechte papieren

De Franse begroting bestaat uit twee delen: die van de sociale zekerheid en de staatsbegroting. Wat nu speelt, is eerstgenoemde begroting, voluit le projet de loi de financement de la Sécurité sociale. De staatsbegroting zou pas op 18 december in de Assemblée ter stemming worden gebracht, maar dat lijkt inmiddels al geen haalbare kaart meer. Terwijl Frankrijk intussen in almaar slechtere financiële papieren zit.

‘De situatie is ernstig’, weet premier Barnier. ‘Het dagelijks leven van de Fransen staat op het spel.’ Volgens hem was de dialoog met de oppositiepartijen uitzichtloos geworden, en restte ‘op dit moment van de waarheid’ alleen nog dwang. En hup, daarop haalde hij dus het beruchte artikel 49.3 uit de kast, dat de grondwet omzeilt.

Medische zorg op het platteland

Volgens Marine Le Pen wilde Barnier geen rekening houden met de 11 miljoen kiezers van het Rassemblement National. Terwijl hij twee dagen eerder nochtans net voor haar al had afgezien van hogere belastingen op energie. Maar Le Pen wilde dat Barnier ook de bezuinigingen op pensioenen zou laten vallen. En ze had eisen wat betreft de medische zorg, die vooral op het platteland – haar voornaamste achterland – zeer zorgwekkend is.

Vijf procent van de Fransen buiten de steden woont meer dan drie kwartier gaan van een medisch specialist. Patiënten zijn vaak afhankelijk van taxivervoer naar een provinciaal ziekenhuis, en precies daarin wilde Barnier ook het mes zetten. Onacceptabel voor Le Pen. Ze had overigens zelf ook een extra bezuiniging aangedragen: een vermindering van de Franse EU-bijdrage. Daar had ex-eurocommissaris Barnier uiteraard geen oren naar.

Kredietwaardigheid

Hoewel er in Frankrijk geen risico is op een ‘shutdown’, zoals we die uit de VS kennen, maakt dit de problemen niet minder groot. Het begrotingstekort zou dit jaar op 6,1 procent uitkomen, en het land moet volgend jaar 300 miljard euro lenen om overeind te blijven. Bijna 1 miljard euro per dag dus. Tegen een relatief hoge rente van bijna drie procent bovendien, omdat de Franse kredietwaardigheid en vooruitzichten zijn afgewaardeerd.

Extreemlinks schreeuwt nu bij monde van leider Mélenchon om het aftreden van de president, maar daar is weinig kans op. Wat Macron theoretisch wel kan doen, is Barnier gewoon opnieuw als premier aanwijzen. Dan zou hij het wel eerst op een akkoordje moeten gooien met Marine Le Pen. Maar zij heeft net als de linkse NFP genoeg redenen om kwaad te zijn. Bij de laatste verkiezingen werd haar partij in de tweede ronde pootje gelicht, op instigatie van president Macron. Bovendien wordt in januari de uitspraak verwacht in het Euro-assistenten proces. De eis tegen Le Pen luidt vijf jaar onverkiesbaarheid en een gevangenisstraf.

Griekenland

Om het Franse tekort in bedwang te houden, had Barnier belastingverhogingen en bezuinigingen van 60 miljard in gedachten. Nu die op de tocht staan, doet de situatie in Frankrijk steeds meer denken aan hoe Griekenland ervoor stond in 2008, na de internationale schuldencrisis. In ieder geval was de rente op Griekse staatsleningen afgelopen week voor het eerst sinds 2008 gelijk met die op Franse. Wie had dat ooit kunnen denken?

Sedes sapientiae

Achterpoortje

(Overge)wicht

Ontgoochelaar

Afgeschaft staat netjes!

De week van Vlasti!