Creatief zijn met personeelsbeleid

Dat de coronamaatregelen een ramp zijn voor de economie is duidelijk. De coronacrisis trekt ook een spoor van vernieling door de arbeidsmarktstatistieken. Aan het begin van de zomer telde België 488.200 werkzoekenden. Dat zijn er 35.500 meer dan een jaar eerder. De stijging is het sterkst in Vlaanderen, met 20.600 extra werklozen. Logisch aangezien de werkloosheid in Vlaanderen aan pak lager is en in Wallonië in verhouding veel meer mensen voor de overheid werken.

Daarnaast telt ons land ook bijna 1,4 miljoen inactieven. Dat blijkt uit een vergelijking van de arbeidsmarkt in twintig OESO-landen. België staat in de hoek met de zes slechtste leerlingen van de wereld. Er is dus een grote kloof tussen werkloosheidsgraad en werkzaamheidsgraad.

Levenslang werkloos

Daar zijn verschillende verklaringen voor. Zo is België een van de weinige landen waar de werkloosheidsuitkering niet beperkt is in de tijd. Hoewel in het regeerakkoord van de vorige regering-Michel de afschaffing was overeengekomen, heeft duikboot Kris Peeters deze maatregel, naar verluidt onder druk van de vakbond, professioneel tegengehouden. Men kan hier dus nog steeds levenslang werkloosheiduitkering ontvangen.

Een andere verklaring is dat België in tegenstelling tot bij voorbeeld Canada er niet in slaagt de juiste profielen aan te trekken of vraag en aanbod op mekaar af te stemmen. Een land als Canada beslist zelf planmatig welke migranten of politieke vluchtelingen het toelaat. Enkel mensen met de juiste diploma’s en vaardigheden, waarvoor vacatures open staan, komen erin zodat ze ook automatisch een job krijgen bij aankomst. Het is schrijnend dat dit al meer dan twintig jaar geweten is en dat er nog niet eens een poging is ondernomen om dat model hier te onderzoeken, laat staan te implementeren.

Vanuit een mislukt opleidingstraject

Andere verklaringen zijn: het overleven van het brugpensioen als ‘stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag’ (SWT), afwezigheid van activeringsbeleid in bepaalde regio’s, zwakke scholingsgraad en talenkennis, onvolkomen capaciteit om vaak te grote gezinnen gepast op te voeden, andere visie op waarden als arbeidsethos, afwijkende kijk op gelijkheid tussen man en vrouw, … Ook het feit dat men jaren geleden de boel begon te belazeren door kunstmatig bepaalde categorieën niet meer mee te tellen in de werkloosheidscijfers is een verklaring voor deze grote dichotomie.

Het resultaat is dat er hele gemeenschappen de massaal geboden kansen en middelen onderbenutten. Ze belanden rechtstreeks vanuit een mislukt opleidingstraject in de werkloosheid zonder iets nuttig om handen te hebben. Dit wordt nog uitvergroot wanneer men opgehokt zit wegens corona en tijdens een hittegolf. Agressiviteit, drugsgebruik, bendevorming tieren nog meer dan anders bij zogenaamd ‘zwakkere groepen’.

Out of the box met personeelsbeleid

Tegelijk klinkt de roep naar hulp in de gezondheidssector luider dan ooit. Wordt naar België gekeken om hulp te bieden bij rampen en conflicten elders in de wereld.

Dit terwijl we zelf dik in de problemen zitten en nog steeds bogen op het grootste aantal coronadoden per kop van de bevolking (ter wereld). Daar bovenop woedde de coronastorm volop in de woonzorgcentra en Artsen zonder Grenzen, normaal enkel actief in oorlogsgebied, moest bijspringen in Brusselse woonzorgcentra.

De overheid heeft alweer gefaald om oplossingen te bieden voor deze levensbedreigende problemen. We vragen ons af hoe we in een professionele organisatie deze problemen zouden oplossen. Wanneer dergelijk probleem zich in een bedrijf zou voordoen is het de taak van de bedrijfsleiding om het aanwezige talent op de meest efficiënte manier in te zetten.

Gemeenschapsdienst

Op voorwaarde dat de zwakkere groepen voldoende aandacht krijgen, zodat de aanwezige en veelvuldig geboden kansen ook effectief benut en gevaloriseerd worden. Mensen mogen niet vastgeroest raken in de tijdelijke werkloosheid.

In dit geval zou dat kunnen door ongeschoolde ‘jongeren’ in te zetten in een verplichte gemeenschapsdienst. Indien je als schoolverlater in de werkloosheid terecht komt, wordt het ontvangen van een uitkering afhankelijk gemaakt van het volgen van een training als maatschappelijk dienstverlener. Verpleegsters komen handen te kort, straten liggen er als sluikstorten bij, bejaarden kunnen niet meer gaan winkelen, …

We weten ook dat we de meest radicale jongeren en criminelen hiermee niet van straat gaan houden, maar het zal alleszins de meelopers op het rechte pad houden en perspectieven bieden aan de ouders die totaal geen vat meer hebben op hun ‘jongeren’.

Win-winsituatie

Waarom ook niet hulpverleningsteams maken om hulp te bieden in bijvoorbeeld Libanon, Syrië en andere rampgebieden of ontwikkelingslanden? Als we al iets goed te maken hebben als verre kolonialisten, hebben we dat immers ook als marktleider in IS- en Syriëstrijders.

Er is blijkbaar een gebrek aan inspiratie bij (jeugd)rechters en een gebrek aan zinvolle taakstraffen. Het zou dus verrijkend zijn voor de ‘jongere’ en tegelijk een welkome ontlasting van onze maatschappij. Mooi meegenomen ook dat er ‘jongeren’ bij zijn die nog taal en religie delen met de probleemlanden waar ze kunnen ingeschakeld worden.

In het kader van ontwikkelingssamenwerking zou men ontwikkelingshulp kunnen bieden. Hulp die enerzijds financieel is, maar er anderzijds ook uit bestaat om hulpverleningsteams met ‘ontwikkelingshelpers’ af te vaardigen. Jongeren zullen er realiteitsbesef en vaardigheden leren die hen later van pas kunnen komen in hun professionele bestaan als belastingbetaler.

Integreren

Daarvoor moeten er verbeterde bilaterale afspraken komen met de ontvangers van deze hulp.

In die verdragen dient een tegenprestatie te staan zodat het betrokken ontwikkelingsland (denken we aan Marokko, Tunesië, …) ook inspanningen levert om de betrokken jongeren vervolgens ‘terug te nemen’ en bij hen te laten integreren. Misschien krijgen ook bepaalde allochtone hoger opgeleiden op die manier de kans om iets terug te doen voor hun land van herkomst dat hen nu meer dan wie ook nodig heeft.

Het is een redelijke afweging die elke maatschappij moet maken: het recht voor de burgers om in een leefbare, niet overbevolkte, veilige omgeving te wonen tegen de ‘plicht’ om onbeperkt anderen op te vangen zonder maatschappelijk draagvlak noch financiële draagkracht.